Πώς θα πρέπει να προγραμματίσουμε την συμπεριφορά αυτόνομων οχημάτων;

Αν και τα αυτόνομα οχήματα υπόσχονται δραστική μείωση των ποσοστών θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων, οι πιθανότητες κάτι τέτοιο παραμένουν σημαντικές, εξού και η ανάγκη για καθορισμό της επιλογής που θα κάνει ένα αυτόνομο όχημα την κρίσιμη στιγμή. Όταν δε μπορεί να αποφευχθεί ο σοβαρός τραυματισμός όλων των εμπλεκομένων, τότε το αυτο-οδηγούμενο θα πρέπει να επιλέξει ποιος θα προστατεύεται και ποιος όχι. Μπορεί να ακούγεται κάπως μακάβριο, αλλά είναι η πρώτη φορά που θα μπορούμε να καθορίσουμε προτεραιότητες για κάτι τέτοιο μέσω του προγραμματισμού των οχημάτων αυτών, και ως εκ τούτου η πρώτη φορά που η αξία της ζωής ενός ατόμου μπαίνει στη ζυγαριά, όχι φιλοσοφικά πλέον αλλά εντελώς πρακτικά. 

Το Moral Machine (μηχανή ηθικής) του MIT έχει ήδη συλλέξει τις απαντήσεις 2 εκατομμυρίων ατόμων από 200 χώρες του κόσμου σε μία σειρά από 13 διλήμματα σχετικά με το ποιος θα πρέπει να θυσιαστεί και ποιος να προστατευτεί. Οι συγκρίσεις αφορούν νέους έναντι γηραιότερων, εγκύους έναντι μη κυοφορούντων, άτομα υψηλού κοινωνικού στάτους έναντι κλεφτών, γυμνασμένους έναντι υπέρβαρων, ανθρώπους έναντι ζώων, πολλούς έναντι λίγων, κλπ. Έχοντας πλέον στα χέρια του ένα μεγάλο αριθμό απαντήσεων, το MIT μπορεί να παρουσιάσει κάποια συμπεράσματα σχετικά με το τι προτιμάει η ανθρωπότητα, τουλάχιστον σε γενικές γραμμές, και πως ακριβώς θα πρέπει να προγραμματίσουμε τα αυτόνομα οχήματα από ηθικής απόψεως. 

Σύμφωνα με τον Edmond Awad, μεταδιδακτορικό του MIT Media Lab και συντάκτη της πρώτης δημοσίευσης ανάλυσης δεδομένων του Moral Machine, υπάρχουν ξεκάθαρα τρία πράγματα στα οποία όλοι φαίνεται να συμφωνούν. 

1. Η ζωή των ανθρώπων έχει μεγαλύτερη αξία από αυτή των ζώων. 
2. Η ζωές ενός γκρουπ περισσότερων ατόμων έχει μεγαλύτερη αξία από αυτήν ενός γκρουπ λιγότερων. 
3. Η ζωή των νεότερων έχει μεγαλύτερη αξία από αυτή των γηραιότερων. 

Ο Awad όμως σημειώνει πως τα ποσοστά ακόμη και για τα παραπάνω διαφοροποιούνται σημαντικά σε διαφορετικές χώρες. Για παράδειγμα, οι απαντήσεις που προέρχονται από Ασιατικές χώρες δεν δίνουν τόσο μεγάλο προβάδισμα στους νέους. 

Φυσικά, τα σενάρια δεν είναι πάντα απλοϊκά, αφού σε πολλά διλήμματα εμπεριέχονται παραβιάσεις του ΚΟΚ, όπως κάποιος πεζός που διασχίζει τον δρόμο ενώ έχει κόκκινο, κάποιο φανάρι που δεν λειτουργεί σωστά γιατί ο δήμος δεν το έχει ρυθμίσει σωστά, ή κάποιο πρόβλημα στο σύστημα φρένων του αυτόνομου οχήματος γιατί ο ιδιοκτήτης του δεν το συντηρεί επαρκώς. Τέτοιες συνθήκες καθιστούν τις απαντήσεις σε προβλήματα ηθικών επιλογών δυσκολότερες, αφού οι παράγοντες που εμπλέκονται θα πρέπει να αναλογιστούν σε υψηλότερο και πιο σύνθετο επίπεδο. 

Όπως και να έχει όμως, η συζήτηση για μια τεχνολογία που αργά ή γρήγορα θα γίνει μέρος της κοινωνίας μας έχει ανοίξει, και ο κόσμος θα πρέπει να συμμετάσχει σε τέτοιες έρευνες για να βοηθήσει στην ανάπτυξη σχετικών κανονισμών που θα καθορίζουν το πλαίσιο του ηθικού προγραμματισμού των αυτόνομων οχημάτων. Για να συμμετάσχετε και εσείς στην έρευνα, ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: http://moralmachine.mit.edu/

Techexplore
Nature