Το Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής-Φυσιολογίας σε τρεις επιστήμονες για το "GPS" του εγκεφάλου

Ο κ. O'Keefe και το ζεύγος Moser, θα μοιραστούν και το έπαθλο του $1.1 εκατομμυρίων. Οι τρεις ερευνητές ανακάλυψαν τον τρόπο που ο εγκέφαλος γνωρίζει τη θέση μας στο χώρο, και είναι σε θέση να πλοηγηθεί με ακρίβεια από το ένα μέρος στο άλλο. Τα ευρήματα τους, θα βοηθήσουν να εξηγήσουμε πιθανόν τους λόγους που οι ασθενείς της Νόσου του Αλτσχάϊμερ δεν μπορούν να αναγνωρίσουν το περιβάλλον τους. "Οι ανακαλύψεις έλυσαν ένα πρόβλημα που έχει απασχολήσει φιλόσοφους και επιστήμονες εδώ και αιώνες: με ποιο τρόπο δημιουργεί ο εγκέφαλος έναν χάρτη του χώρου που μας περιβάλλει και πως βρίσκουμε το δρόμο μας σε ένα περίπλοκο περιβάλλον" είπαν από την επιτροπή των βραβείων στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας.

 

Ο καθηγητής O'Keefe, από το University College του Λονδίνου, ανακάλυψε το πρώτο μέρος του εσωτερικού συστήματος προσανατολισμού στον εγκεφάλου το 1971. Ο καθηγητής έδειξε ότι ένα σύνολο από νευρικά κύτταρα ενεργοποιείται κάθε φορά που το πειραματόζωο -στη συγκεκριμένη περίπτωση ένας αρουραίος- βρισκόταν σε μία τοποθεσία σε ένα δωμάτιο. Όταν όμως ο αρουραίος βρισκόταν σε μία διαφορετική περιοχή, ένα διαφορετικό σύνολο κυττάρων ήταν ενεργό. Ο κ. O'Keefe υποστήριξε ότι τα "place cells", όπως τα ονόμασε, που βρίσκονται στη περιοχή του ιππόκαμπου, σχηματίζουν ένα χάρτη του χώρου στο εσωτερικό του εγκεφάλου που αποθηκεύεται στη μνήμη.

 

Το 2005 ωστόσο, το ζεύγος Moser βασιζόμενο στις έρευνες του O'Keefe, τις επέκτειναν και ανακάλυψαν ένα διαφορετικό τμήμα του εγκεφάλου που λειτουργεί περισσότερο σαν ένα είδος ναυτικού χάρτη. Ανακάλυψαν τα "grid-cells", νευρικά κύτταρα που σαν σε πλέγμα, σχηματίζουν ένα σύστημα συντεταγμένων στον εγκέφαλο των αρουραίων, επιτρέποντας την ακριβή πλοήγηση τους στον χώρο. Τα συγκεκριμένα κύτταρα εντοπίζονται στον ενδορινικό φλοιό, κοντά στον ιππόκαμπο, και ενεργοποιούνται όταν οι αρουραίοι μετακινούνται σε μονοπάτια. Ουσιαστικά, τα "grid-cells" μοιάζουν με τις γραμμές τους γεωγραφικού μήκους και του πλάτους, σαν ένα ολοκληρωμένο σύστημα εντοπισμού θέσης, βοηθώντας τον εγκέφαλο να εκτιμήσει την απόσταση και τη πλοήγηση. Φυσικά, τέτοια "place-cells" και "grid-cells" αποδείχτηκε ότι διαθέτει και ο ανθρώπινος εγκέφαλος.

 

 

Η επιτροπή Νόμπελ δήλωσε ότι ο συνδυασμός των "grid-cells" και "place-cells" αποτελεί ένα "ολοκληρωμένο σύστημα εντοπισμού θέσης, ένα εσωτερικό GPS, στον εγκέφαλο" και πρόσθεσαν: "[Αυτό το σύστημα] επηρεάζεται σε διάφορες διαταραχές του εγκεφάλου συμπεριλαμβανομένης της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ. H καλύτερη κατανόηση των νευρωνικών μηχανισμών που διέπουν τη χωρική μνήμη είναι επομένως σημαντική και οι ανακαλύψεις των κυττάρων πλέγματος και τοποθεσίας είναι ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός για να προχωρήσει αυτή η προσπάθεια".

 

Αξίζει επίσης να σημειώσουμε, τη δήλωση του καθηγητή John Stein, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: "Θυμάμαι πόσο μεγάλο ήταν το δούλεμα στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν ο John περιέγραψε για πρώτη φορά τα "place-cells".

 

 

Site: BBC

Site: The Verge