Επιστήμονες του Karolinska επιτυγχάνουν αποκατάσταση ακοής με γονιδιακή θεραπεία

Επιστήμονες από το Ινστιτούτο Karolinska της Σουηδίας ανακοίνωσαν σημαντική πρόοδο στη θεραπεία της γενετικής κώφωσης σε εφήβους και ενήλικες. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine, δείχνει ότι η γονιδιακή θεραπεία μπορεί να αποκαταστήσει την ακοή σε ασθενείς με συγγενή κώφωση που προκαλείται από μεταλλάξεις στο γονίδιο OTOF.

Τα τελευταία χρόνια, η γονιδιακή θεραπεία έχει αναδειχθεί ως μια ελπιδοφόρα θεραπεία για γενετικές μορφές συγγενούς κώφωσης –απώλεια ακοής που υπάρχει από τη γέννηση– σε παιδιά. Ωστόσο, λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει την αποτελεσματικότητά της σε εφήβους και ενήλικες με αυτή την πάθηση.

Το γονίδιο OTOF παράγει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Ωτοφερλίνη, η οποία παίζει κρίσιμο ρόλο στη μετάδοση σημάτων από το αυτί στον εγκέφαλο. Περίπου 200.000 άνθρωποι παγκοσμίως είναι κωφοί λόγω μετάλλαξης σε αυτό το γονίδιο.

Στη μελέτη, οι ερευνητές χορήγησαν γονιδιακή θεραπεία σε 10 ασθενείς ηλικίας 1 έως 24 ετών σε πέντε νοσοκομεία στην Κίνα. Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν κώφωση ή σοβαρή απώλεια ακοής που προκαλείται από μεταλλάξεις στο γονίδιο OTOF. Η θεραπεία περιελάμβανε μία μόνο ένεση μέσω μιας μεμβράνης στη βάση του κοχλία, μια σπειροειδή κοιλότητα γεμάτη με υγρό στο εσωτερικό αυτί. Η ένεση αυτή μετέφερε μια λειτουργική έκδοση του γονιδίου OTOF μέσω ενός τροποποιημένου ιού.

Μόλις ένα μήνα μετά τη θεραπεία, η πλειοψηφία των ασθενών απέκτησε κάποια ακοή. Έξι μήνες αργότερα, και οι 10 συμμετέχοντες έδειξαν σημαντική βελτίωση, με τη μέση ένταση του αντιληπτού ήχου να βελτιώνεται από 106 ντεσιμπέλ (πολύ δυνατό) σε 52 (πολύ πιο αδύναμο). Επιπλέον, οι ασθενείς δεν ανέφεραν παρενέργειες τους πρώτους 12 μήνες μετά τη θεραπεία.

"Αυτό είναι πολύ, πολύ συναρπαστικό", δήλωσε στο Gizmodo o Maoli Duan, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, σύμβουλος και επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Κλινικής Επιστήμης, Παρέμβασης και Τεχνολογίας του Ινστιτούτου Karolinska. Ο Duan και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι η θεραπεία ήταν πιο αποτελεσματική στα μικρά παιδιά, ιδιαίτερα σε εκείνα ηλικίας 5 έως 8 ετών, που αποτελούσαν την πλειοψηφία των συμμετεχόντων.

Μια ασθενής, ένα 7χρονο κορίτσι που έλαβε γονιδιακή θεραπεία στο ένα αυτί και είχε κοχλιακό εμφύτευμα στο άλλο, ανέκτησε σχεδόν όλη την ακοή της. Μόλις τέσσερις μήνες μετά τη θεραπεία, μπορούσε να συνομιλεί καθημερινά με τη μητέρα της. Σύμφωνα με τον Duan, όταν οι δυο τους έπιασε μια καταιγίδα, το κορίτσι είπε στη μητέρα της ότι μπορούσε να ακούσει τον ήχο της βροχής για πρώτη φορά.

Ο Lawrence Lustig, νευροωτολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Columbia University Irving που δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε στο Gizmodo ότι προηγούμενες μελέτες γονιδιακής θεραπείας έχουν δείξει εξίσου ελπιδοφόρα αποτελέσματα σε νεαρούς ασθενείς με κώφωση που συνδέεται με το OTOF. Ωστόσο, τον εξέπληξε η βελτίωση στους δύο συμμετέχοντες άνω των 12 ετών—που ήταν 14 και 24 ετών, αντίστοιχα.

"Νομίζω ότι οι περισσότεροι από εμάς πιστεύαμε ότι όσο μεγαλύτερος είσαι, τόσο χειρότερα θα είναι τα αποτελέσματα της ακοής", είπε ο Lustig. Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά έως 12 ετών μπορούν να αποκτήσουν κάποια βελτίωση της ακοής μέσω της γονιδιακής θεραπείας OTOF, "αλλά δεν νομίζω ότι κάποιος έχει δει κάτι [σε ασθενείς] τόσο μεγάλους όσο 24 ετών", πρόσθεσε.

Ο Duan και οι συνεργάτες του σχεδιάζουν να παρακολουθήσουν αυτούς τους ασθενείς για τουλάχιστον πέντε έως δέκα χρόνια για να διαπιστώσουν αν η θεραπεία παραμένει αποτελεσματική μακροπρόθεσμα. Αν και η γονιδιακή θεραπεία OTOF έχει ακόμη πολύ δρόμο μέχρι να γίνει διαθέσιμη, αυτά τα πρώιμα αποτελέσματα προστίθενται σε ένα αυξανόμενο σώμα στοιχείων που δείχνουν την αποτελεσματικότητά της.

"Το OTOF είναι μόνο η αρχή", δήλωσε ο Duan. "Εμείς και άλλοι ερευνητές επεκτείνουμε την εργασία μας σε άλλα, πιο κοινά γονίδια που προκαλούν κώφωση, όπως τα GJB2 και TMC1. Αυτά είναι πιο περίπλοκα στη θεραπεία, αλλά οι μελέτες σε ζώα έχουν μέχρι στιγμής επιστρέψει ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Είμαστε σίγουροι ότι οι ασθενείς με αυτές τις μεταλλάξεις θα μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τη γονιδιακή θεραπεία στο μέλλον".

• Επιστήμη