«Πειρατές» λογισμικού 6 στους 10 Έλληνες χρήστες Η/Υ

Οι χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών που κατέχουν λογισμικά προγράμματα χωρίς τις νόμιμες άδειες κινδυνεύουν πλέον εκτός από νομικές και αστικές κυρώσεις και με διοικητικό πρόστιμο 1.000 ευρώ για κάθε πειρατικό πρόγραμμα

Πόσοι από εσάς, όταν χρειάζεστε ένα καινούριο πρόγραμμα για τον ηλεκτρονικό σας υπολογιστή έχετε σκεφτεί να το «κατεβάσετε» από το Ίντερνετ ή να πάρετε μια κόπια από κάποιον και δεν το έχετε αγοράσει νόμιμα από κάποιο κατάστημα;

Η απάντηση έρχεται από τα επίσημα στοιχεία της Business Software Alliance, της εταιρείας που εκπροσωπεί τη βιομηχανία εμπορικού λογισμικού στη διεθνή αγορά και δραστηριοποιείται διεθνώς για την προώθηση ενός ασφαλούς και νόμιμου ψηφιακού περιβάλλοντος.

Όπως τονίζει ο κ. Δημήτρης Σαραφιανός, νομικός σύμβουλος της BSA Hellas, το ποσοστό πειρατείας λογισμικού στην Ελλάδα αγγίζει το 61% και είναι το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη των 27 κρατών-μελών (μέσος όρος 36%), ενώ η αξία του παράνομα εγκατεστημένου λογισμικού στη χώρα μας εκτιμάται στο 128 εκατομμύρια ευρώ. Στην προηγούμενη έρευνα της BSA το 2005 για το ποσοστό πειρατείας το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 64%.

Η σημαντική αυτή μείωση -μόνο 8 από τις 102 χώρες που συμπεριλαμβάνονται στη μελέτη κατάφεραν να έχουν τόσο σημαντική μείωση μέσα σε ένα χρόνο- οφείλεται κυρίως στη νέα νομοθετική ρύθμιση (ν. 3524/07) που προβλέπει διοικητικά πρόστιμα 1.000? για κάθε εγκατεστημένο λογισμικό πρόγραμμα, στη δράση της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων με τους στοχευόμενους ελέγχους σε επιχειρήσεις και στις ενημερωτικές καμπάνιες του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας.

Επιπλέον, όπως τονίζει η BSA, ο περιορισμός της πειρατείας λογισμικού θα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και σημαντική αύξηση των εσόδων του κράτους από έμμεσους και άμεσους φόρους.

Γιατί είναι επικίνδυνο το πειρατικό λογισμικό;

Το πειρατικό λογισμικό δεν αποτελεί μονάχα οικονομικό ρίσκο στην περίπτωση οικονομικών κυρώσεων, αλλά εγκυμονεί κινδύνους από ιούς και παγίδες ασφαλείας στο δίκτυο των υπολογιστών, όπως η απώλεια αρχείων.

Επίσης, ο χρήστης ενός παράνομου προγράμματος δεν δικαιούται τεχνική υποστήριξη και δωρεάν αναβαθμίσεις από την κατασκευάστρια εταιρεία και τους συνεργάτες της.

Πρόσφατη μελέτη της διεθνούς εταιρείας ερευνών IDC, κατέδειξε ότι το 59% των αρχείων που φορτώνονται από ιστοσελίδες p2p (person to person) είναι ελλιπή είτε περιέχουν κακόβουλους κωδικούς.

Τι προβλέπει η νέα νομοθετική ρύθμιση για την πειρατεία λογισμικού

Σύμφωνα με το νόμο 3524 του 2007, όποιος έχει εγκαταστήσει στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή ή τον server πειρατικό λογισμικό (δηλαδή χωρίς τη νόμιμη άδεια χρήσης), σε περίπτωση ελέγχου θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο 1.000 ευρώ για κάθε πειρατικό πρόγραμμα. Το ίδιο ισχύει για όποιον διακινεί, πουλά ή αναπαραγάγει πειρατικά προγράμματα.

Αν τα προγράμματα που θα βρεθούν παράνομα εγκατεστημένα είναι μέχρι πενήντα και ο παραβάτης πληρώσει άμεσα το πρόστιμο (π.χ. 4 προγράμματα x 1.000?= 4.000?), τότε δεν διώκεται ποινικά. Αν όμως τα παράνομα προγράμματα είναι περισσότερα από πενήντα -άσχετα αν πληρώσει το πρόστιμο- διώκεται και ποινικά.

Ανεξάρτητα του αριθμού των παράνομα εγκατεστημένων προγραμμάτων, επιβάλλονται οι αστικές κυρώσεις. Αυτές προβλέπουν αποζημίωση του δικαιούχου, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το διπλάσιο του ποσού που ο παραβάτης θα πλήρωνε, εάν αγόραζε νόμιμα την άδεια για τη χρήση του προγράμματος.

Αναλυτικά η συνέντευξη με τον κ. Δημήτρη Σαραφιανό, νομικό σύμβουλο της BSA Hellas:

Ποιοι είναι οι φορείς που πραγματοποιούν ελέγχουν για την πειρατεία λογισμικού στη χώρα μας;

Οι έλεγχοι μπορούν να γίνονται από τρεις φορείς. Ο πρώτος είναι η ίδια η Business Software Alliance, ο δεύτερος είναι η ΥΠΕΕ (ο πρώην ΣΔΟΕ) και ο τρίτος είναι η Αστυνομία και ο κάθε φορέας πραγματοποιεί διαφορετικούς ελέγχους.

Η BSA πραγματοποιεί δεκάδες ελέγχους κάθε χρόνο, οι οποίοι μπορεί να ανέρχονται και σε εκατοντάδες αν συνυπολογίσουμε και τις επιστολές, μέσα από τις οποίες, η BSA ζητάει από τις εταιρείες να ελέγξουν το λογισμικό το οποίο έχουν εγκατεστημένο και να συντάξουν κάποιους πίνακες, ούτως ώστε να διαπιστώσουν και οι ίδιες αν έχουν χρησιμοποιήσει νόμιμο ή παράνομο λογισμικό. Από εκεί και πέρα, η Business Software Alliance πραγματοποιεί και ελέγχους κατόπιν δικαστικών διαταγών.

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται σε έναν έλεγχο;

Η BSA ζητάει με αίτησή της, για τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων, να εκδοθεί μια προσωρινή διαταγή από τον πρόεδρο Πρωτοδικών, έτσι ώστε να διαταχθεί η αναλυτική απογραφή των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών που είναι εγκατεστημένα σε οποιοδήποτε τεχνικό φορέα (Η/Υ, laptop, cd, δισκέτες) για να καταγραφούν τα εγκατεστημένα προγράμματα μιας επιχείρησης.

Κατόπιν, ένας δικαστικός επιμελητής προσλαμβάνει πραγματογνώμονες για την εκτέλεση της συγκεκριμένης προσωρινής διαταγής. Επισκέπτεται την εταιρεία, οι πραγματογνώμονες ζητούν από τους υπαλλήλους της εταιρείας να ανοίξουν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, βλέπουν ποια προγράμματα είναι εγκατεστημένα, καταγράφουν το πρόγραμμα μαζί με το σειριακό αριθμό και στη συνέχεια ζητούν από τους υπαλλήλους ή το νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας να τους επιδείξει τι άδειες ή τιμολόγια κατέχουν για τις αγορές των προγραμμάτων που είναι εγκατεστημένα και συντάσσεται μια έκθεση αναλυτικής απογραφής.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που κρύβουν τα πειρατικά λογισμικά;

Το πειρατικό λογισμικό, εκτός από τον προφανή κίνδυνο της επιβολής κυρώσεων σε αυτόν που παραβιάζει τις σχετικές διατάξεις, κρύβει και άλλους κινδύνους που σχετίζονται με τεχνικά ζητήματα.

Ένα από αυτά είναι το γεγονός ότι ο χρήστης δεν έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την αναβάθμιση ή τη συντήρηση του προγράμματος που είναι παράνομα εγκατεστημένο στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή. Παράλληλα, πολλά είναι και τα προβλήματα που παρουσιάζονται στη λειτουργία των προγραμμάτων που δεν είναι νόμιμα.

Ποια είναι τα περισσότερο συνηθισμένο πειρατικά λογισμικά;

Πειρατικά λογισμικά εμφανίζονται σε όλα τα προγράμματα. Δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη διάκριση για να πει κανείς ότι τα πιο ακριβά προγράμματα είναι αυτά που συνήθως τα πλέον υποκείμενα σε πειρατεία.

Μπορούμε να δούμε πειρατικά προγράμματα σε antivirus software το οποίο είναι πολύ φτηνό πλέον ή βρίσκουμε πειρατικά Windows, τα οποία είναι επίσης σε φτηνή τιμή στην αγορά και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες. Αντιστοίχως, μπορούμε να βρούμε στην ίδια αναλογία προγράμματα της Adobe ή της AutoDesk, σχεδιαστικά προγράμματα ή προγράμματα που σχετίζονται με την παραγωγή εικόνας, τα οποία είναι πολύ πιο ακριβά.

Πως μπορεί κανείς τα ελέγξει την νομιμότητα των προγραμμάτων που κατέχει;

Είναι μια εύκολη διαδικασία. Ο ίδιος ο χρήστης μπορεί να κάνει μια καταγραφή, να σημειώσει δηλαδή τι προγράμματα είναι εγκατεστημένα μέσα στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή, να ελέγξει τους σειριακούς αριθμούς και να αντιστοιχήσει τα προγράμματα που είναι εγκατεστημένα με την άδεια την οποία έχει. Αν διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχες άδειες ή τιμολόγια αγοράς των προγραμμάτων, οφείλει να τα απεγκαταστήσει.

Επίσης, η BSA προσφέρει μέσα από την ιστοσελίδα της ειδικά προγράμματα, τα οποία διευκολύνουν την καταγραφή των εγκατεστημένων προγραμμάτων σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή προκειμένου να γίνεται ευκολότερα ο έλεγχος νομιμότητας των προγραμμάτων.

Ποιο είναι το ποσοστό πειρατείας στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, το ποσοστό πειρατείας είναι γύρω στο 61%, το οποίο είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Είναι μάλιστα μεγαλύτερο και από τις χώρες που μπήκαν πρόσφατα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, με επιπτώσεις σε πολλούς τομείς και κυρίως, αυτό που θα πρέπει να προσέξει κανείς, ανάλογα με το ποσοστό της πειρατείας υπάρχουν και επιπτώσεις που σχετίζονται με την απώλεια θέσεων εργασίας, με τη φοροδιαφυγή και τη διαφυγή του ΦΠΑ.

Αυτό σημαίνει ότι πλέον το θέμα της πειρατείας λογισμικού δεν αφορά μόνο τους δικαιούχους των πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά αφορά και το ίδιο το Δημόσιο, διότι μέσω της πειρατείας υπάρχει αυτή η φοροδιαφυγή. Γι' αυτό το λόγο, με τον νέο νόμο επεβλήθη και διοικητικό πρόστιμο για την περίπτωση που θα βρεθεί κάποιος να έχει παράνομα εγκατεστημένο λογισμικό.

Πηγή: news.kathimerini.gr