Μετά από την πρόσφατη παρουσίαση του Shuttle XS35V4 ακόμα ένα mini-PC από την ίδια εταιρεία έρχεται στα χέρια μας για δοκιμή. Αυτή τη φορά το προϊόν που θα δούμε παρόλο που ανήκει στο ίδιο form factor είναι αρκετά διαφορετικής φιλοσοφίας και σχεδιασμού. Πρόκειται για το DS81 mini-PC της Shuttle που, σε σχέση με το XS35V4, δεν έχει περιορισμούς ως προς τις επιδόσεις καθώς μπορούμε να το συνδυάσουμε με όποιο επεξεργαστή συμβατό με socket 1150 επιθυμούμε, χάνοντας όμως την παθητική ψύξη και την πολύ χαμηλή κατανάλωση ενέργειας.
Ευχαριστούμε θερμά την Shuttle για την παραχώρηση των προϊόντων της δοκιμής
Αντιθέτως διαθέτει κάποια χαρακτηριστικά όπως η διπλή διεπαφή Gigabit Εthernet, η δεύτερη DisplayPort, η υποστήριξη Ultra HD (4Κ) αναλύσεων, οι δύο σειριακές θύρες καθώς και δυνατότητες απομακρυσμένου ελέγχου που θα έκαναν το πλήθος των υπολογιστών που έχουμε συνηθίσει να χρησιμοποιούμε να το ζηλέψουν. Όλα αυτά προϊδεάζουν ότι το DS81 έχει σχεδιαστεί για κάτι παραπάνω από απλή ερασιτεχνική χρήση.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Παρακάτω παραθέτουμε τον πίνακα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Shuttle DS81
Το κεντρικό chipset που ελέγχει τα επιμέρους εξαρτήματα προέρχεται από την Intel και συγκεκριμένα πρόκειται για το H81. Το συγκεκριμένο chipset στερείται δυνατοτήτων υπερχρονισμού, ζεύξης καρτών γραφικών όπως και λοιπών χαρακτηριστικών που απευθύνονται στην πιο ενθουσιώδη μερίδα χρηστών και συναντάμε στα μεγαλύτερα αδέρφια του.
Φυσικά αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα καθώς με περιορισμούς στις διαστάσεις και στις δυνατότητες ψύξης που υπάρχουν εξ ορισμού σε ένα mini-PC όπως το DS81 τέτοια χαρακτηριστικά θα έμεναν έτσι κι αλλιώς αναξιοποίητα. Αυτό που μας ενδιαφέρει όμως είναι ότι η χρήση του H81 στο DS81 κάνει δυνατή την υποστήριξη των Haswell επεξεργαστών της Intel αρκεί το TDP τους να μην υπερβαίνει τα 65 W. Το όριο αυτό ως προς το θερμικό σχεδιασμό, το οποίο δε θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα μικρό, μπαίνει για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι τα πιθανά προβλήματα υπερθέρμανσης που θα συναντούσαμε σε τόσο μικρό μέγεθος και ο δεύτερος πιο καθοριστικός η έλλειψη της απαιτούμενης ισχύος από το παρεχόμενο τροφοδοτικό, το οποίο έχει προδιαγραφές για μέχρι 90 W. Παρά το όριο αυτό, το εύρος επιλογών που έχουμε για επεξεργαστή στο DS81 είναι πολύ μεγάλο και μας αφήνει τη δυνατότητα αν το θελήσουμε να έχουμε υπερβολικά υψηλές επιδόσεις για τις διαστάσεις του.
Ως προς τις δυνατότητες γραφικών, αυτές είναι εξαρτώμενες από τον επεξεργαστή που θα επιλέξουμε και το ενσωματωμένο κύκλωμα που θα διαθέτει καθώς δεν υπάρχουν δυνατότητες εγκατάστασης κάρτας γραφικών. Σε κάθε περίπτωση όμως υπάρχει επιτάχυνση αναπαραγωγής βίντεο σε αναλύσεις έως και 3840x2160 (4K Ultra HD) καθώς και οι απαραίτητες έξοδοι για την προβολή του. Για τις ανάγκες προσωρινής μνήμης το DS81 υποστηρίζει μέχρι και δυο SO-DIMM DDR3 μεγέθους έως και 8 GB έκαστη που μπορούν να χρονιστούν μέχρι τα 1600 MHz. Τέλος υπάρχουν δύο SATA, μια εκ των οποίων στα 6 Gbit/s καθώς και μια mSATA ίδιας ταχύτητας έτσι ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητες κάποιου SSD που ενδεχομένως αποφασίσουμε να εγκαταστήσουμε.
Εξωτερικά το DS81 έχει ενισχυμένη κατασκευή και παρά το μικρό του μέγεθος έρχεται με πληθώρα θυρών εισόδου-εξόδου. Εντύπωση προκαλούν οι οκτώ συνολικά θύρες USB με δύο από αυτές να είναι USB 3.0, ο ενσωματωμένος αναγνώστης μνημών SD, οι δύο θύρες Gigabit Ethernet, οι δυό DisplayPort καθώς και ότι υπάρχει χώρος και για δύο σειριακές RS232.
Πέρα από τις DisplayPort για τις ανάγκες εξόδου εικόνας το DS81 εφοδιάζεται και με μια θύρα HDMI αλλά παραδόξως λείπει η κλασική αναλογική έξοδο D-Dub. Μέσω D-Sub ή DVI μπορούμε να συνδέσουμε την οθόνη μας με μετατροπέα τον οποίο όμως θα πρέπει να αγοράσουμε ξεχωριστά. Δε θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε ότι το DS81 μέσω των παρεχόμενων εξόδων βίντεο μπορεί να υποστηρίξει τις επερχόμενες οθόνες με ανάλυση 4K. Στα πρόσθετα χαρακτηριστικά θα βρούμε επίσης μια θύρα για ακροδέκτη τεσσάρων ακίδων ο οποίος προσφέρει τη δυνατότητα ενεργοποίησης/απενεργοποίησης από απόσταση. Θετικό είναι επίσης ότι η Shuttle στην προίκα του DS81 παρέχει βάση στήριξης VESA προκειμένου να ενσωματώσουμε το σύστημα στο πίσω μέρος της οθόνης ή τηλεόρασης μας.
Συσκευασία & περιεχόμενα
Το DS81 έρχεται σε μια μικρή αλλά ανθεκτική κούτα με λιτό σχεδιασμό, όπως έχουμε δει και σε άλλα μοντέλα της.
Στη μια πλαϊνή πλευρά η Shuttle έχει τοποθετήσει μια ετικέτα στην οποία συνοπτικά μας παρουσιάζονται οι σημαντικότερες τεχνικές προδιαγραφές του DS81.
Η συσκευασία διαθέτει πλαστική χειρολαβή στο πάνω μέρος της για εύκολη και ασφαλή μεταφορά.
Η συσκευασία ανοίγει αρκετά εύκολα από το πάνω μέρος της.
Μέσα στην κούτα υπάρχει το προϊόν καλά προστατευμένο από τυχόν κραδασμούς, καθώς συγκρατείται από αφρώδες νάιλον. Επίσης βρίσκεται μέσα σε λευκό ύφασμα για επιπλέον προστασία από γρατσουνιές και σκόνη.
Πέρα από το DS81 στη συσκευασία θα βρούμε ένα μικρότερο κουτί με τα παρελκόμενα του καθώς και το εγχειρίδιο χρήσης σε πολλές γλώσσες. Δυστυχώς σε αυτές δεν περιλαμβάνονται τα ελληνικά.
Παραπάνω φαίνονται στο σύνολο τους τα παρελκόμενα που υπήρχαν τακτοποιημένα και σταθεροποιημένα στο κουτί. Σε αυτά περιέχεται οπτικός δίσκος που περιέχει του απαραίτητους οδηγούς για τη σωστή λειτουργία του mini-PC μας. Δεδομένου ότι αυτό δεν είναι εφοδιασμένο με οπτική συσκευή θα προτιμούσαμε οι οδηγοί να παρέχονται σε USB stick η κάρτα SD.
Στα παρελκόμενα, πέρα από τις απαραίτητες βίδες, η Shuttle έχει φροντίσει χορηγώντας μας ένα μικρό σωληνάριο με θερμοαγώγιμη πάστα, καθώς δε θα χρησιμοποιηθεί αυτή που συνήθως παρέχεται με τις ψύκτρες της Intel.
Το τροφοδοτικό που παρέχει η Shuttle είναι πολύ καλής ποιότητας. Βάση των προδιαγραφών του μπορεί να δώσει μέχρι και 90 W ηλεκτρικής ισχύος καθώς μπορεί να τροφοδοτήσει το DS81 με ρεύμα έως και 4,74 Α στα 19 V.
Μας χαροποίησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι μαζί με τα βασικά παρελκόμενα του DS81 η Shuttle χορηγεί βάση στήριξης VESA για τοποθέτηση του mini-PC σε οποιαδήποτε οθόνη ή τηλεόραση την υποστηρίζει. Έτσι έχουμε πολύ μεγαλύτερη ευελιξία ως προς την τοποθέτηση, ενώ γλιτώνουμε και ένα αρκετά σημαντικό κόστος, στην περίπτωση που θα χρειαζόταν να αγοράσουμε τη βάση ξεχωριστά.
Μια πιο κοντινή ματιά - Εξωτερικά
Βγάζοντας το DS81 από τα προστατευτικά βλέπουμε ότι οι διαστάσεις του είναι εξαιρετικά μαζεμένες. Τόσο μαζεμένες που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι λίγο μεγαλύτερο από ένα συνηθισμένο οδηγό DVD-ROM των 5.25 ιντσών. Με την πρώτη ματιά διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για αρκετά ανθεκτική κατασκευή που σε συνδυασμό με το πλήθος των θυρών περιμετρικά, μας δίνει την ιδέα ότι έχει σχεδιαστεί για κάτι παραπάνω από απλή χρήση.
Διατίθεται αποκλειστικά σε μαύρο χρώμα και από ότι φαίνεται η Shuttle δεν έχει δώσει πολύ μεγάλη έμφαση στο κομμάτι της αισθητικής εστιάζοντας περισσότερο στη λειτουργικότητα. Η επιλογή αισθητικά να μείνει λιτό και απέριττο, χωρίς να τραβάει ιδιαίτερα την προσοχή, μάλλον είναι σκόπιμη καθώς μπορούμε να φανταστούμε αρκετά σενάρια χρήσης που μπορεί να του δίνει πλεονέκτημα.
Για τις ανάγκες ψύξης και εξαερισμού το πάνω μέρος είναι διάτρητο πάνω από σημείο που αργότερα θα βρούμε τους ανεμιστήρες του συστήματος του επεξεργαστή. Η εισαγωγή ψυχρού αέρα στο εσωτερικό γίνεται από τις γρίλιες που υπάρχουν σε κάθε πλευρά. Τα παραπάνω μέτρα είναι απαραίτητα καθώς το DS81 είναι φτιαγμένο για να μπορεί να συνδυαστεί με επεξεργαστές που μπορούν να διοχετεύσουν πολύ υψηλά επίπεδα θερμότητας στο λιγοστό χώρο που έχει εσωτερικά.
Στο κάτω μέρος δεν έχει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα να δούμε πέρα από κάποιες ετικέτες που δίνουν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα του, την τοποθεσία κατασκευής του και τις ενεργειακές απαιτήσεις του.
Στο μπροστινό μέρος θα βρούμε τέσσερις θύρες USB 2.0, έναν αναγνώστη μνημών SD, θύρα εξόδου ήχου καθώς και είσοδο για μικρόφωνο. Φυσικά δε μπορεί να λείπει το κουμπί ενεργοποίησης και τα LED ένδειξης λειτουργία και δραστηριότητας του σκληρού δίσκου. Παρατηρούμε επίσης ότι δεν υπάρχει κάποιο άνοιγμα για τη φιλοξενία οπτική συσκευής αλλά αυτό είναι μάλλον αναμενόμενο δεδομένων των διαστάσεων.
Το πίσω μέρος του DS81 μας κάνει ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση σε σχέση με το μπροστά αναφορικά με την ποικιλία και το πλήθος των θυρών που η Shuttle κατάφερε να χωρέσει σε μια τόσο μικρή επιφάνεια.
Συγκεκριμένα έχουμε δύο θύρες RJ45 για Gigabit ethernet, δύο DisplayPorts, μια HDMI, ακόμα δύο θύρες USB 2.0 καθώς και δύο θύρες USB 3.0. Και σαν να μην έφταναν αυτά έχουμε ακόμα δύο σειριακές θύρες RS232 μια εκ των οποίων μπορεί να υποστηρίξει τα πρωτόκολλα RS-422 και RS-485 δίνοντας μας τη δυνατότητα με την κατάλληλη υποδομή να μεταφέρουμε δεδομένα σε αποστάσεις μπορούν να φτάσουν τα 1500 μέτρα ή να επιτύχουμε μέσω σειριακής ταχύτητα επικοινωνίας έως και 35 Mbps.
H οπή με τη τέσσερις ακίδες στα δεξιά μας δίνει τη δυνατότητα με το κατάλληλο καλώδιο να ενεργοποιούμε το DS81 από απόσταση σε περίπτωση που θελήσουμε να το τοποθετήσουμε σε κάποιο μη εύκολα προσβάσιμο σημείο ή επίσης από μακρυά να επαναφέρουμε το BIOS στις προεπιλογές του σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Τέλος, πίσω θα βρούμε την είσοδο για την τροφοδοσία του ενώ αν επιλέξουμε να εγκαταστήσουμε κάποιο προσαρμογέα ασύρματου δικτύου υπάρχουν δυο ανοίγματα αριστερά και δεξιά για να τοποθετήσουμε τις τυχόν κεραίες.
Δεδομένων των περιορισμών στο χώρο δε θα μπορούσαμε να ζητήσουμε και εξόδους DVI ή D-Sub παρόλα αυτά θα ήταν καλά αν η Shuttle περιελάμβανε στα παρελκόμενα κάποιο μετατροπέα από HDMI ή DisplayPort.
Η παρεχόμενη βάση στήριξης VESA, σε περίπτωση που αποφασίσετε να τη χρησιμοποιήσετε, είναι πολύ εύκολο να τοποθετηθεί με χρήση των παρεχόμενων χειρόβιδων. Ακόμα και αν δεν εγκαταστήσουμε το DS81 πάνω σε κάποια οθόνη ή τηλεόραση με λίγο αυτοσχεδιασμό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη συγκεκριμένη βάση για στερέωση το mini-PC μας σε οποιοδήποτε άλλο σημείο επιθυμούμε. Πολύ θετικό το γεγονός ότι η Shuttle αποφάσισε να την συμπεριλάβει στα βασικά παρελκόμενα.
Μια πιο κοντινή ματιά - Εσωτερικά
Πέρα από την περιέργεια για το τι κρύβεται εντός του DS81, ένας άλλος πολύ σημαντικός λόγος για να το αποσυναρμολογήσουμε είναι για να εγκαταστήσουμε τα απαραίτητα για τη λειτουργία του εξαρτήματα. Προκειμένου να αποκτήσουμε πρόσβαση στο εσωτερικό του, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ξεβιδώσουμε τις δύο βίδες που υπάρχουν πίσω και να τραβήξουμε ελαφρώς το πάνω κάλυμμα προς τα πίσω. Με αυτή την ενέργεια το κάλυμμα απελευθερώνεται και μπορούμε να το αφαιρέσουμε.
Αφού αφαιρέσουμε το πάνω κάλυμμα μας αποκαλύπτεται το εσωτερικό του DS81.
Η βάση που μπλοκάρει την πρόσβαση στα ενδότερα προορίζεται για την εγκατάσταση του σκληρού δίσκου ή SSD που θα χρησιμοποιήσουμε. Ξεβιδώνοντας τη βίδα που την συγκρατεί εύκολα μπορούμε να την αφαιρέσουμε.
Μετά την απομάκρυνση της βάσης το κύριο μέρος του οπτικού μας πεδίου έρχεται να καταλάβει το σύστημα ψύξης τους επεξεργαστή. Βλέπουμε ότι συγκρατείται με τέσσερις βίδες.
Αφού τις ξεβιδώσουμε και αποσυνδέσουμε το βύσμα τροφοδοσίας των ανεμιστήρων του, είναι έτοιμο να για να το αφαιρέσουμε και αυτό με τη σειρά του. Η διαδικασία αυτή φυσικά είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση του επεξεργαστή.
Το σύστημα ψύξης θα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστεί μέχρι 65 W θερμότητας, οπότε αναγκαστικά έπρεπε να είναι ενεργό. Για αυτό το λόγο είναι εφοδιασμένο με δύο ανεμιστήρες διαμέτρου οχτώ εκατοστών, των οποίων τα τεχνικά χαρακτηριστικά δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε. Το υλικό της ψύκτρας είναι από αλουμίνιο και διαθέτει θερμοαγωγούς από χαλκό για ταχύτερη μεταφορά της παραγόμενης θερμότητα από τον επεξεργαστή στο υπόλοιπο μέρος της ψύκτρας με τελικό σκοπό την αποβολή.
Θα εξετάσουμε στη συνέχεια το κατά πόσο αποτελεσματικά καταφέρνει το σκοπό της, αλλά πριν από αυτό θα προσπαθήσουμε να σας κάνουμε μια ξενάγηση στα υπόλοιπα επιμέρους εξαρτήματα που χρησιμοποιεί το mini-PC της δοκιμής.
Μια γενική εικόνα της μητρικής αφού έχουμε απομακρύνει το σύστημα ψύξης. Στις τέσσερις άκρες της υπάρχουν οι τέσσερις βίδες που τη συγκρατούν στο κουτί.
Αφού ξεβιδώσαμε τις σχετικές βίδες βγάλαμε τη μητρική προκειμένου να την εξετάσουμε καλύτερα και ταυτόχρονα για να μπορέσουμε να σας δώσουμε μια καλύτερη εικόνα από κάθε πλευρά της.
Για τον έλεγχο και συντονισμό όλων των υποσυστημάτων υπεύθυνο είναι το H81 chipset της Intel το οποίο όπως βλέπουμε ψύχεται παθητικά.
Πάνω απο το socket για τον επεξεργαστή βρίσκονται οι ρυθμιστές τάσης που θα αναλάβουν την τροφοδοσία του επεξεργαστή με τα κατάλληλα επίπεδα ηλεκτρικής ενέργειας.
Στη μητρική υπάρχουν ελεύθερες δύο υποδοχές mini-PCIE εάν θελήσουμε να επεκτείνουμε τις δυνατότητες του συστήματος. Εδώ θα μπορούσε για παράδειγμα να τοποθετηθεί κάποιος προσαρμογέας ασύρματου δικτύου μιας και το mini-PC δε διαθέτει αρχικά δυνατότητα ασύρματης δικτύωσης.
Ακριβώς δίπλα έχουμε δυο θύρες SATA εκ των οποίων η δεξιά μπορεί να υποστηρίξει ταχύτητα διαμεταγωγής δεδομένων έως και 6 Gbps. Ρεύμα για την τροφοδοσία των μονάδων αποθήκευσης μπορούμε να πάρουμε απο τη λευκή θύρα του υπάρχει επίσης εκεί με χρήση του παρεχόμενου καλωδίου. Καλώδιο επίσης παρέχεται για τη σύνδεση μια συσκευής SATA, του οποίου το μέγεθός βολεύει αρκετά λόγω των περιορισμών στο χώρο.
Υπάρχουν δύο ελεύθερες θυρίδες για την εγκατάσταση μνήμης SODIMM-DDR3. Να σημειώσουμε ότι βρίσκονται κάτω από τη βάση για το σκληρό δίσκο, οπότε για οποιοδήποτε αλλαγή στη διαμόρφωση της μνήμης αυτή θα πρέπει να αφαιρεθεί, κάτι που ευτυχώς είναι πολύ εύκολο.
Για τις ανάγκες παρακολούθησης του υλικού μας υπεύθυνο είναι ένα ITE IT8728F το οποίο είναι σε θέση παίρνει τα δεδομένα από τους διάφορους αισθητήρες της μητρικής.
Στερεωμένη στο πίσω μέρος της μιας θύρας δικτύου είναι η μπαταρία που τροφοδοτεί το ρολόι και τη μνήμη του CMOS.
Μια εικόνα της μπροστινής διεπαφής χωρίς την πρόσοψη να μας εμποδίζει την θέα.
Για τη λειτουργία του αναγνώστη καρτών SD υπεύθυνος είναι ο ελεγκτής GL827L της Genesys Logic.
Η αναπαραγωγή του ήχου υλοποιείται με τη βοήθεια του επεξεργαστή ALC892 της Realtek. Το άλλο ολοκληρωμένο που διακρίνουμε δεν έχει σχέση με τις ηχητικές δυνατότητες και ευθύνεται για τον έλεγχο των ρυθμιστών τάσης.
Εδώ έχουμε μια καλύτερη εικόνα των στοιχείων που αποτελούν την πίσω διεπαφή.
Παραπάνω φαίνονται οι ακροδέκτες που ήταν συνδεμένες οι δύο σειριακές. Κάτω από αυτούς δύο ολοκληρωμένα MAX3243C της Texas Instruments είναι υπεύθυνα για το έλεγχό τους.
Καθήκοντα ελέγχου των δυνατοτήτων ενσύρματης δικτύωσης για τις δύο Gigabit ethernet, έχουν αντιστοίχως δύο ελεγκτές RTL8111G της Realtek, οι οποίοι είναι απομονωμένοι ηλεκτρικά σε σχέση με τις θύρες έχοντας στο ενδιάμεσο επίσης δύο GST5009.
Μετά τη μικρή ξενάγηση στο εσωτερικό το DS81 ήρθε η ώρα να εγκαταστήσουμε το υλικό μας προκειμένου να προχωρήσουμε στις δοκιμές μας.
Ξεκινάμε με την εγκατάσταση των SODIMM η οποία είναι πολύ εύκολη υπόθεση. Τα τοποθετούμε προσεκτικά στις δύο θυρίδες που διαθέτει η μητρική και τα πιέζουμε προς τα κάτω για να ασφαλίσουν.
Σειρά έχει ο επεξεργαστής. Είχαμε αφαιρέσει ήδη το σύστημα ψύξης οπότε τα πράματα και εδώ είναι εύκολα.
Τοποθετούμε με προσοχή το επεξεργαστή στο socket 1150 που διαθέτει το DS81 και τον ασφαλίζουμε. Στη συνέχεια βάζουμε μικρή ποσότητα από την παρεχόμενη θερμοαγώγιμη πάστα στο κέντρο του. Από ότι βλέπετε στην περίπτωση μας ξέφυγε λίγο παραπάνω απο το σωληνάριο.
Τοποθετούμε προσεκτικά το σύστημα ψύξη πάνω στο επεξεργαστή και αφού ευθυγραμμιστεί, βιδώνουμε ομοιόμορφα χωρίς όμως να χρησιμοποιήσουμε δύναμη.
Τέλος έχουμε να εγκαταστήσουμε τον SSD. Αφού τον στερεώσουμε με τις παρεχόμενες βίδες στη βάση που είχαμε βγάλει αρχικά την τοποθετούμε στη θέση της και ξαναβιδώνουμε τη μοναδική βίδα που τη συγκρατεί. Συνδέουμε το δίσκο μας με τα καλώδια SATA και τροφοδοσίας.
Παραπάνω φαίνεται για τελευταία φορά το εσωτερικό του DS81, τώρα όμως με όλο το υλικό μας εγκατεστημένο.
Αφού τοποθετήσουμε πάλι το πάνω κάλυμμα είμαστε έτοιμοι για την πρώτη ενεργοποίηση του μικροσκοπικού υπολογιστή μας.
BIOS και προετοιμασία για εγκατάσταση λειτουργικού
Παρόλο που το DS81 διαθέτει υποστήριξη UEFI η διεπαφή παραμετροποίησης που προσφέρει δε διαφέρει σχεδόν σε τίποτα με αυτή των κλασσικών BIOS, οπότε μπορείτε να ξεχάσετε την περιήγηση ανάμεσα στις λιγοστές διαθέσιμες επιλογές με τη χρήση ποντικιού.
Δεδομένου του ότι ούτε το H81 το υποστηρίζει δεν περιμέναμε να βρούμε οποιεσδήποτε επιλογές σχετικές με υπερχρονισμό.
Ευτυχώς διατίθενται οι βασικές επιλογές σχετικά με τη λειτουργία των θυρών SATA, του ελεγκτή USB καθώς και η δυνατότητα να ελέγξουμε το πόσο επιθετικά θα ανεβάζουν στροφές οι ενσωματωμένοι ανεμιστήρες. Επίσης δίνεται η δυνατότητα να δουμε στροφές ανεμιστήρων, θερμοκρασίες και τάσεις.
Επίσης μπορούμε να ελέγξουμε τη λειτουργία των δύο ελεγκτών δικτύου καθώς και τη λειτουργία των σειριακών θυρών και να ορίσουμε κάποιες βασικές επιλογές για το κύκλωμα γραφικών.
Τέλος, δίνονται αρκετές επιλογές σχετικές με την υποστήριξη UEFI και τη λειτουργία ασφαλούς εκκίνησης. Δίνεται επίσης δυνατότητα ρύθμισης για υποστήριξη UEFI ή παραδοσιακών λειτουργικών συστημάτων.
Επιδόσεις
Για τις ανάγκες της δοκιμής στο σύστημα εγκαταστήσαμε έναν επεξεργαστή Pentium G3258, έναν Samsung 840 EVO SSD χωρητικότητας 120 GB, καθώς και δύο stick μνήμης Vengeance SO-DIMM DDR3 4 GB 1866 MHz της Corsair. Η επιλογή των εξαρτημάτων έγινε έτσι ώστε να μην εισάγουμε κάποιο bottleneck από πλευράς μας κατά την μέτρηση των επιδόσεων του συστήματος. Οι οποιεσδήποτε μετρήσεις γίνονται πάντα σε περιβάλλον Windows 7 64 bit αφού έχουν εγκατασταθεί πρώτα όλοι οι απαραίτητοι οδηγοί.
O G3258 δίνει στο DS81 αρκετά μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με το εξαιρετικά χαμηλής κατανάλωσης, αλλά τετραπύρηνο, XS35V4 που πρόσφατα είχαμε δοκιμάσει. Σε πολλές όμως περιπτώσεις, ειδικά όπου έχουμε να κάνουμε με ταχύτητες διαμεταγωγής της RAM και του SSD, για τις τεράστιες διαφορές τα εύσημα παίρνει αποκλειστικά το DS81 που υποστηρίζει μνήμες σε dual channel και SATA 3 σε αντίθεση με το XS35V4.
Η διαφορά στη επίδοση στο 7zip είναι αναμενόμενη. Όταν αναλαμβάνουν όμως και οι τέσσερις πυρήνες του XS35V4 βλέπουμε ότι η κατάσταση εξισορροπείται σε μεγάλο βαθμό. Δεδομένης της διαφοράς στο κόστος και την ενεργειακή κατανάλωση του G3258 με τον J1900 του έτερου Shuttle αυτό μας έκανε αρκετά μεγάλη εντύπωση.
Η διαφορά που κάνει η λειτουργιά σε διπλό κανάλι (dual channel) και η υψηλότερη συχνότητα που μπορεί να υποστηρίξει το DS81 είναι κάτι παραπάνω από πασιφανής.
Ο 840 EVO σε αυτή την πλατφόρμα με υποστήριξη SATA 3 εδώ μπορεί να ξεδιπλώσει τις αρετές του δίνοντάς μας σχεδόν διπλάσιες επιδόσεις.
Το κατά πολύ υψηλότερα χρονισμένο υποσύστημα γραφικών του G3258 είναι υπεύθυνο για την αρκετά μεγάλη διαφορά στην επίδοση του 3DMark06.
Αυτό αντανακλάται και σε πραγματικές συνθήκες όπου βλέπουμε ότι, αν οι απαιτήσεις μας δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλες, τα ενσωματωμένο υποσύστημα γραφικών των Haswell επεξεργαστών της Intel μπορεί να μας καλύψει έστω και με κάποιες παραχωρήσεις στην ποιότητα.
Όπως βλέπουμε ο συνδυασμός του DS81 με τον G3258 χάρη στην επιτάχυνση βίντεο που υποστηρίζει δεν ίδρωσε ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγή αρχείων υψηλής πιστότητας. Κατά την αναπαραγωγή βίντεο μέσω Youtube από ότι φαίνεται και οι πυρήνες γενικής χρήσης έπρεπε να συνδράμουν με την επεξεργαστική τους ισχύ. Η αναπαραγωγή φυσικά ήταν αψεγάδιαστη και πως θα μπορούσε να μην είναι άλλωστε, αφού ο συνδυασμός έχει τη δυνατότητα αναπαραγωγής μέχρι και υλικού Ultra HD.
Η αξιολόγηση επιδόσεων των διεπαφών δικτύωσης γίνεται με χρονομέτρηση του χρόνου μεταφοράς αρχείου βίντεο μεγέθους 10,9 GB. Γίνεται διαίρεση του μεγέθους του μεταφερόμενου αρχείου δια το χρόνο που χρειάστηκε για τη μεταφορά και παρατίθενται τα αποτελέσματα.
Οι δύο προσαρμογείς απέδωσαν σχεδόν στο μέγιστο που ορίζουν οι προδιαγραφές για το Gigabit ethernet. Το ότι έχουμε δύο από αυτούς μας δίνει πολύ περισσότερες επιλογές που σπάνια συναντάμε σε άλλα συστήματα.
Θερμοκρασίες, κατανάλωση και θόρυβος
Η θερμοκρασία του επεξεργαστή διατηρήθηκε αρκετά χαμηλότερα από το επιτρεπτό μέγιστο που ορίζει η Intel χωρίς να ενθουσιάζει όμως. Δεδομένου όμως του πολύ μικρού μεγέθους και του αρκετά αθόρυβου συστήματος ψύξης μάλλον δε θα μπορούσαμε να ζητήσουμε κάτι καλύτερο. Εξάλλου σε πιο ρεαλιστικό σενάριο χρήσης η θερμοκρασία δύσκολα θα ξεπεράσει τους 70 βαθμούς ακόμα και με συνεχή πλήρη φόρτο. Η θερμοκρασία του χώρου που έγιναν οι μετρήσεις ήταν στους 23 βαθμούς Κελσίου.
Η ενεργειακή κατανάλωση του DS81 σε συνδυασμό με τον σχετικά ενεργοβόρο G3258 ήταν αρκετά δυσανάλογη με το μέγεθος του. Το φορτίο που του δώσαμε όμως για να συμβεί αυτό απείχε πολύ από τα φυσιολογικά σενάρια χρήσης στα οποία η κατανάλωση περιορίστηκε στα 50-60 W. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση όμως, το παρεχόμενο τροφοδοτικό διατήρησε αρκετά χαμηλή θερμοκρασία παρόλο φτάσαμε αρκετά κοντά στο μέγιστο όριο των δυνατοτήτων του.
Οι δύο ανεμιστήρες που διαθέτει το DS81 διατήρησαν τις στροφές τους σε αρκετά χαμηλά επίπεδα σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια των δοκιμών. Ακόμα και όταν αναγκάσαμε το σύστημα ψύξης να ανεβάσει στροφές, ο θόρυβος διατηρήθηκε σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Για του λόγου το αληθές παραπάνω φαίνονται οι τιμές που κατέγραψε ο μετρητής ηχητικής πίεσης που βρισκόταν σε απόσταση ενός μέτρου.
Γενικές εντυπώσεις και βαθμολογία
Το DS81 της Shuttle αποτελεί μια αρκετά ιδιαίτερη περίπτωση στεγάζοντας σε πάρα πολύ μικρό μέγεθος κάποιες από τις δυνατότητες που θα ζήλευαν οι περισσότεροι, κανονικών διαστάσεων, υπολογιστές. Ίσως όχι όλες από τις επιλογές που δίνει να είναι ελκυστικές για το μέσο χρήστη, αλλά πολλές από αυτές μπορούν να το κάνουν μονόδρομο για επαγγελματίες ή άτομα με πολύ συγκεκριμένες ανάγκες. Σε συνδυασμό με τους επεξεργαστές Haswell της Intel, τους οποίους όπως φάνηκε υποστηρίζει απροβλημάτιστα, αποτελεί ένα πακέτο που μπορεί να ανταποκριθεί με άνεση σε οποιαδήποτε εργασία του ανατεθεί.
Το πολύ μικρό μέγεθος, η ανθεκτική κατασκευή, το πλήθος των θυρών εισόδου-εξόδου και η δυνατότητα συνεργασίας με επεξεργαστές υψηλών επιδόσεων το κάνουν ιδανικό για οποιαδήποτε χρήση και σε οποιοδήποτε χώρο όπου με οτιδήποτε άλλο θα είχαμε πρόβλημα. Πέρα από τα προαναφερθέντα στα σημαντικότερα σημεία που εστιάσαμε είναι η υποστήριξη 4Κ, οι δύο θύρες Gigabit ethernet, οι λοιπές δυνατότητες επέκτασης/συνδεσιμότητας και η άριστη αξιοποίηση γρήγορης μνήμης και γρήγορων δίσκων solid state (SSD). Ευχάριστη έκπληξη επίσης αποτέλεσε το γεγονός ότι η Shuttle αποφάσισε να συμπεριλάβει δωρεάν τη βάση στήριξης VESA στον βασικό εξοπλισμό.
Στα αρνητικά, πταίσματα μόνο, που έχουμε να του προσάψουμε το μεγαλύτερο αποτελεί η απουσία προσαρμογέα ασύρματης δικτύωσης, αν και αυτό είναι κάτι που λύνεται αρκετά εύκολα. Επίσης προκειμένου να είναι πιο ανταγωνιστικό για το μέσο χρήστη θα ήταν καλό να διατίθεται σε χαμηλότερη τιμή δεδομένου ότι χρειάζεται ένα σεβαστό ποσό επιπλέον προκειμένου να γίνει ένας ολοκληρωμένος υπολογιστής. Για το χρήστη που έχει ανάγκη τις παραπάνω δυνατότητες πάντως, η τιμή του είναι ελκυστική.
To DS81 της Shuttle θα το βρείτε στην ελληνική αγορά σε τιμές από 205€ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 23%). Η τιμή του θεωρούμε ότι ανταποκρίνεται στις δυνατότητες και αυτά που προσφέρει χωρίς όμως να αποτελεί ευκαιρία. Τα κυρία σημεία στα οποία εστιάσαμε είναι τα εξής:
Πλεονεκτήματα
- Πάρα πολύ μεγάλες δυνατότητες σε εξαιρετικά μικρές διαστάσεις
- Ανθεκτική κατασκευή
- Υποστήριξη SATA 3
- Άφθονες θύρες USB
- Δυο θύρες Gigabit ethernet
- Υποστήριξη ανάλυσης 4K
- Ενσωματωμένος αναγνώστης καρτών SD
- Αθόρυβη λειτουργία
- Δύο σειριακές θύρες μια εκ των οποίων με υποστήριξη RS-422 και RS-485
- Στα παρελκόμενα παρέχεται βάση στήριξης VESA
- Δυο θύρες DisplayPort
- Ποιοτικό τροφοδοτικό
- Λογική τιμή
Μειονεκτήματα
- Απουσία προσαρμογέα ασύρματου δικτύου
- Δεν παρέχεται μετατροπέας προς DVI ή D-Sub
- Απαρχαιωμένη διεπαφή UEFI
- Οι οδηγοί θα ήταν καλύτερα να έρχονται σε USB stick ή κάρτα SD
- Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω, η βαθμολογία που αποσπά το Shuttle D81 είναι:
Σύνταξη: Γιάννης Καραγιάννης
Επιμέλεια κειμένου: crmaris, Ζαννής Σκουλάξινος
