Collector’s Editions: Αναζητώντας τη χαμένη (συλλεκτική) λογική

Αν και η πρώτη καταγεγραμμένη τέτοια έκδοση που διατέθηκε εμπορικά, είναι πιθανότατα η Desktop Edition του Myst (και λέμε “πιθανότατα”, διότι επίσημα δεν υπάρχει κάτι) που κυκλοφόρησε το 1993 και περιελάμβανε εκτός από το παιχνίδι, mousepad και δισκάκι με screensaver, τα συλλεκτικά “κομμάτια” είχαν κάνει την εμφάνισή τους πολλές δεκαετίες πριν –απλά οι εταιρείες δεν τα λάνσαραν ως τέτοια και, μοιραία, άργησαν να πάρουν την “ταμπέλα” του σπάνιου.

 

Τα χρόνια πέρασαν, η βιομηχανία είδε ότι το “συλλεκτικό” πουλάει και κάπως έτσι οι διάφορες Collector’s/Limited/Special Editions άρχισαν να εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα. Πλέον, εν έτει 2017, δε νοείται πρωτοκλασάτος τίτλος χωρίς μία-δυο “ειδικές” εκδόσεις οι οποίες πλαισιώνουν την απλή, προσφέροντας κάτι παραπάνω σε όσους έχουν τη διάθεση και τη δυνατότητα να πληρώσουν κάτι παραπάνω. Πόσο “συλλεκτικές” είναι όμως στην πραγματικότητα αυτές; Το ότι τις “βαφτίζει” έτσι η κάθε εταιρεία, αρκεί για να τους δώσει συλλεκτική αξία;

 

 

Συλλεκτικό εναντίον “συλλεκτικού”

 

Ένας είναι ο παράγοντας που καθορίζει τη –συγχωρήστε μας την αυθαίρετη λεξιπλασία- “συλλεκτικότητα” ενός αντικειμένου: η σχέση προσφοράς και ζήτησης. Όλα αυτά τα παιχνίδια που έχετε διαβάσει κατά καιρούς πως έχουν πωληθεί έναντι εξωφρενικών ποσών, γιατί νομίζετε ότι έπιασαν τέτοιες τιμές; Διότι απλούστατα η ζήτηση ήταν μεγαλύτερη της προσφοράς. Όταν 100 νοματαίοι θέλουν διακαώς κάτι το οποίο όμως υπάρχει σε 5 αντίτυπα, τότε αυτόματα αυτό αποκτά συλλεκτική αξία. Αριθμός που να καθορίζει πότε κάτι είναι συλλεκτικό και πότε όχι, δεν υπάρχει. Τα πάντα εδώ είναι σχετικά: και η Pininfarina Sergio των 6 κομματιών, και τα Air Jordan XX3 Titanium των 1.000, συλλεκτικά θεωρούνται –καθένα στην αγορά και το κοινό του φυσικά.

 

Ως εκ τούτου, συλλεκτική δεν γίνεται να “βαφτιστεί” μία έκδοση ενός τίτλου πριν την κυκλοφορία της. Ακόμα κι αν αυτή διατεθεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, ουδείς μπορεί να υπογράψει πως εν καιρώ θα υπάρξει ζήτηση μεγαλύτερη της προσφοράς και άρα η τιμή της θα ανέβει. Σαφέστατα, αν μία βερσιόν ενός παιχνιδιού κυκλοφορήσει σε 500, 1.000, 2.000 αντίτυπα παγκοσμίως, έχει πολύ καλές πιθανότητες να εξελιχθεί σε συλλεκτικό κομμάτι, όμως πέραν τούτου, τίποτε το χειροπιαστό. Η επένδυση σε μία τέτοια παραμένει ρίσκο το οποίο ο εκάστοτε αγοραστής/επενδυτής καλείται να αξιολογήσει.

 

Θυμάστε, ας πούμε, τη Juggernog Edition του Call of Duty: Black Ops 3; Η αρχική τιμή λιανικής της ήταν στα $200, ιδιαίτερα αυξημένη αν αναλογιστεί κανείς ότι η απλή στοίχιζε περί τα $60. Ο μικρός αριθμός αντιτύπων (η Activision ποτέ δεν ανακοίνωσε νούμερο) σε συνδυασμό με τον ενθουσιασμό του κοινού την έκανε να εξαντληθεί σε χρόνο-μηδέν. Οι τιμές της μάλιστα στο eBay έφτασαν σε εντυπωσιακά επίπεδα, για να έρθει όμως ο χρόνος να διορθώσει την κατάσταση. Σήμερα, μπορεί κανείς να κάνει δικό του το Black Ops 3 με το ψυγείο (ασχολίαστο…) και τα λοιπά ψιψιψόνια σε τιμές που ξεκινούν από τα $330 στο eBay.

 

Η περίπτωση της Juggernog Edition του Call of Duty: Black Ops 3 είναι ιδιαίτερα διδακτική. Η έκδοση είχε όλα εχέγγυα για να δει την αξία της να εκτοξεύεται συν τω χρόνω: περιορισμένος αριθμός, γνωστό franchise, ασυνήθιστο προϊόν. Το αποτέλεσμα; Με την τιμή της να μην έχει διπλασιαστεί καν, αν κάποιος επένδυσε σε αυτή, σήμερα θα πρέπει να θεωρεί εαυτόν χαμένο.

 

 

Άρα;

 

Άρα εφ’ όσον η “συλλεκτικότητα” δεν γίνεται να προεξοφληθεί, το μόνο λογικό συμπέρασμα είναι πως τα πάντα οφείλονται στο μάρκετινγκ. Σκεφτείτε το λίγο: ποιος δεν θέλει να έχει στην κατοχή του κάτι “συλλεκτικό”, κάτι που θα τον διαφοροποιήσει στον νου του από τους άλλους, κάτι που θα του προσφέρει το “κάτι παραπάνω”; Προφανέστατα οι Collector’s Editions κυκλοφορούν σε μικρότερο αριθμό αντιτύπων απ’ ότι οι κανονικές, όμως από πουθενά δεν προκύπτει ότι πρέπει να λέγονται και έτσι. Το όνομα αυτό καθαυτό βέβαια δεν παίζει ρόλο: αν δεν είναι Collector’s, θα είναι Limited, κι αν δεν είναι Limited, θα είναι Special. Αυτό που ενοχλεί είναι η πρόθεση των εταιρειών να τις “επιβάλλουν” ως συλλεκτικές, κάτι που συνιστά μια μπούρδα και μισή –η οποία όμως φέρνει λεφτά στα ταμεία.

 

Τα εξτραδάκια που συνοδεύουν το παιχνίδι, είναι απλά το “τυράκι”, το δόλωμα για όλους εκείνους που περιμένουν μία ανταμοιβή για τα έξτρα χρήματα που είναι διατεθειμένοι να δαπανήσουν. Αν είναι φυσικά προϊόντα, έχουν το πλεονέκτημα της αποκλειστικότητας στη διάθεση, αν και αυτό δεν εξασφαλίζει σε καμία περίπτωση την ποιότητά τους –ποιος δεν θυμάται άλλωστε το ντεμέκ φλασκί του Call of Duty: World at War ή τη βάση με το αυτοκόλλητο πάτωμα στην –εξαιρετική κατά τα άλλα- φιγούρα του τελευταίου Hitman; Αν μιλάμε για ψηφιακά, τότε στην καλύτερη των περιπτώσεων να είναι κάποιο ήσσονος αξίας και σημασίας DLC, ειδάλλως το Season Pass που διατίθεται έτσι κι αλλιώς online και πολύ είναι.

 

Εννοείται ότι μέσα στον ορυμαγδό συλλεκτικών εκδόσεων υπάρχουν κι εκείνες που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους (θα υποκλινόμαστε σε αυτή του The Witcher 3 και τη Libertalia του Uncharted 4 μέχρι να σβήσει ο ήλιος) όμως δυστυχώς δεν αποτελούν τον κανόνα. Ο κανόνας υπαγορεύει πως τα περιεχόμενα μιας Collector’s θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε ιδανικά να τη βοηθήσουν να ξεπουλήσει με τις προπαραγγελίες. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί ένας αριθμός πωλήσεων –με μεγαλύτερη μέση τιμή και άρα και τζίρο- και θα δημιουργηθεί και “θόρυβος”, hype γύρω από το παιχνίδι –βοηθώντας και αυτός με τη σειρά του στη γενικότερη πορεία του. Οτιδήποτε άλλο είναι περιττό και δεν έχει θέση στους ισολογισμούς των μεγάλων εκδοτών.

 

 

Ναι, τελικά όμως γιατί ξεπουλάνε;

 

Η επιθυμία του κόσμου για κάτι συλλεκτικό που λέγαμε πιο πάνω, σε συνδυασμό με την εκτίμηση που τρέφει για τη φυσική διανομή μεγάλη μερίδα του καταναλωτικού κοινού, συντηρούν το ενδιαφέρον για τις Collector’s σε τέτοια επίπεδα, που οι εκδότες τις θεωρούν δεδομένες πια. Να είστε σίγουροι δε, ότι όσο εντυπωσιακό κι αν είναι το περιεχόμενό τους, βγάζουν κέρδος.

 

Καταγράψαμε τις απαντήσεις σας στο θέμα της προηγούμενης εβδομάδας: 79 μοναδικοί χρήστες σε σύνολο 109 (ποσοστό 72,5%) εκδήλωσαν την προτίμησή τους στα φυσικά αντίτυπα. Αν μια εταιρεία μπορούσε να δελεάσει το ένα τέταρτο εξ αυτών (τουτέστιν τους 20) να δώσουν κάτι παραπάνω για να πάρουν μια “συλλεκτική” έκδοση, για ρίξτε μια ματιά στη διαμόρφωση του κοινού του παιχνιδιού της: 30 θα το είχαν αγοράσει ψηφιακά (οπότε δεν υπήρχε περίπτωση να το μεταπωλήσουν) και 20 θα της είχαν προσφέρει έξτρα χρήματα: οι 50 στους 109 (ποσοστό 45,9%) θα της είχαν αποφέρει περισσότερα απ’ ότι “κανονικά”. Όχι κι άσχημα, έτσι;

 

Εν κατακλείδι, ο καθείς είναι ελεύθερος να προτιμήσει την έκδοση της αρεσκείας του. Ακόμα κι αν δεν είναι η απλή του λαού αλλά μία σπέσιαλ, “βαφτισμένη” Collector’s, Admiral, Hero, Messi ή ό,τι άλλο έχει σκεφτεί ο τάδε μαρκετίστας, άπαξ και ενεργήσει επιζητώντας τη διαφορετικότητα, όλα καλά. Η “συλλεκτικότητα” πάλι, είναι κάτι που έρχεται με τα χρόνια και σε καμία περίπτωση δεν καθορίζεται με ένα δελτίο Τύπου. Εξ άλλου, όπως μας διδάσκει το gaming χρόνια τώρα, δεν είναι ανάγκη κάτι φέρει τη στάμπα του “limited” προκειμένου να πιάσει μερικές δεκάδες χιλιάδες δολάρια στο eBay…