Σπόρος Περίλλα: περισσότερα ω-3 από τον λιναρόσπορο

[witty]

Πρόσφατα τράβηξε την προσοχή μου ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Χάρβαρντ: «Το έλαιο από σπόρους Περίλλα είναι γνωστό ότι είναι πλούσιο σε άλφα-λινολενικό οξύ» [ALA] (1).

Λόγω του ότι το θεώρησα εξαιρετικά ενδιαφέρον, αποφάσισα να το εξετάσω λίγο καλύτερα, και το αξιοσημείωτο ήταν ότι εμφανίστηκαν ορισμένα ιδιαίτερα υποσχόμενα αποτελέσματα.

Πιο συγκεκριμένα, το έλαιο από σπόρους Περίλλα, το οποίο περιέχει την υψηλότερη αναλογία ALA μεταξύ των φυτικών ελαίων, χρησιμοποιείται ευρέως στις ασιατικές χώρες για μαγείρεμα αλλά και ως παραδοσιακό φάρμακο. Ωστόσο, στις δυτικές κοινωνίες παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο (2).

Η αναλογία ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 λιπαρά οξέα στο έλαιο από σπόρους Περίλλα είναι 1:5 (3). Για να έχουμε μία τάξη μεγέθους, συγκριτικά, ο λιναρόσπορος είναι 1:3,7 και οι σπόροι τσία [chia] είναι 1:3.
Αυτό σημαίνει ότι οι σπόροι Περίλλα έχουν 35% και 40% καλύτερη αναλογία, αντίστοιχα.

Περιέχει υψηλό ποσοστό (51% έως 64%) ωμέγα-3 πολυακόρεστων (4-6).

Αυξάνει τα ωμέγα-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα του πλάσματος σε προκαταρκτικές μελέτες (7, 8 ) και έχει δοκιμαστεί σε ανθρώπους (9).

Βέβαια, το έλαιο των σπόρων είναι πολύ ασταθές και οξειδώνεται γρήγορα (10) αλλά μπορούμε να καταναλώσουμε τον σπόρο ατόφιο (11).

Υπάρχουν 3 τρόποι κατανάλωσης:
1. έλαιο:
να επιλεγεί έλαιο ψυχρής έκθλιψης, και, μετά από κάθε χρήση, να κλείνουμε αμέσως το καπάκι . Μετά το άνοιγμα της φιάλης να συντηρηθεί στο ψυγείο.
Επιλέγουμε γυάλινο μπουκάλι, όχι πλαστική φιάλη διότι το πλαστικό έχει υψηλή μεταναστευτικότητα, με αποτέλεσμα να μεταφέρονται μικροπλαστικά στο έλαιο (τα τελευταία 8 χρόνια, αυξήθηκαν κατά 50% τα μικροπλαστικά στον εγκέφαλο μας)

2. συμπλήρωμα:
να επιλεγεί πιστοποιημένο συμπλήρωμα διότι σε μία έρευνα μου τον Μάιο του 2023, το 72% των εταιρειών δεν διαθέτουν καμμία πιστοποίηση. Ισχυρίζονται το αντίθετό αλλά όταν ζήτησα να προσκομιστεί το σχετικό αποδεικτικό, δεν έλαβα απάντηση, παρόλο που έστειλα υπενθυμίσεις.

3. ο ανεπεξέργαστος σπόρος:
το να καταναλώνουμε τον σπόρο καθεαυτό αποτελεί την βέλτιστη επιλογή διότι δεν υπάρχει ζήτημα οξείδωσης, όπως συμβαίνει με το έλαιο. Ιδανικά, επιλέγουμε βιολογικής καλλιέργειας.
Χρειάζεται καλή μάσηση. Όσο πιο καλά μασάμε, τόσα περισσότερα θρεπτικά συστατικά απελευθερώνονται.

Δοσολογία:
η δοσολογία εξαρτάται από τα επίπεδα των ωμέγα-3 που ήδη έχουμε στον οργανισμό μας κατά την έναρξη της λήψης. Συνεπώς, το πρώτο βήμα είναι να κάνουμε μία μέτρηση των ωμέγα-3 και στην συνέχεια πράττουμε αναλόγως.
 - Εάν τα επίπεδα μας είναι εντός φυσιολογικών ορίων, χρησιμοποιούμε μία μικρή δοσολογία
 - Εάν τα επίπεδα μας, όμως, είναι χαμηλά, τότε χρησιμοποιούμε δοσολογία ανάλογα με το πόσο χαμηλά βρισκόμαστε.
Πραγματοποιούμε επανέλεγχο των επιπέδων ωμέγα-3 μετά από 4 εβδομάδες.

Σε κάθε περίπτωση, πριν το προσθέσετε στην διατροφή σας, συμβουλευτείτε για περισσότερες πληροφορίες και καθοδήγηση τον/την Διαιτολόγο – Διατροφολόγο σας.

Βιβλιογραφία - Έρευνες:

1. Singh, Priyanka & Chopra, Rajni & Dhiman, Aishwarya & Chuahan, Komal & Garg, Meenakshi. (2023). Development of omega-3-rich structured lipids using perilla seed oil and palm olein: optimization and characterization. Biomass Conversion and Biorefinery. 14. 23857-23871. 10.1007/s13399-023-04422-3.

https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2024BioCB..1423857S/abstract

 

2. E.M Kurowska, G.K Dresser, L Deutsch, D Vachon, W Khalil, Bioavailability of omega-3 essential fatty acids from perilla seed oil, Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids, Volume 68, Issue 3, 2003, Pages 207-212, ISSN 0952-3278, https://doi.org/10.1016/S0952-3278(02)00271-5.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0952327802002715

 

3. Thomas SS, Cha YS, Kim KA. Perilla Oil Alleviates High-Fat Diet-Induced Inflammation in the Colon of Mice by Suppressing Nuclear Factor-Kappa B Activation. J Med Food. 2020 Aug;23(8):818-826. doi: 10.1089/jmf.2019.4675. Epub 2020 Jun 17. PMID: 32552354.

https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/jmf.2019.4675

 

4.  Techaniyom, P., Korsirikoon, C., Rungruang, T., Pakaprot, N., Prombutara, P., Mukda, S., Kettawan, A. K., & Kettawan, A. (2024). Cold-pressed perilla seed oil: Investigating its protective influence on the gut–brain axis in mice with rotenone-induced Parkinson's disease. Food Science & Nutrition, 12, 6259–6283. https://doi.org/10.1002/fsn3.4265

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/fsn3.4265

 

5. Aochen C, Kumar A, Jaiswal S, Puro K-u, Shimray PW, Hajong S, Sangma RHC, Aochen S, Iangrai B, Bhattacharjee B, Jamir L, Angami T, Pattanayak A and Mishra VK (2023) Perilla frutescens L.: a dynamic food crop worthy of future challenges. Front. Nutr. 10:1130927. doi: 10.3389/fnut.2023.1130927

https://www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2023.1130927/full

 

6. Asif M. Health effects of omega-3,6,9 fatty acids: Perilla frutescens is a good example of plant oils. Orient Pharm Exp Med. 2011 Mar;11(1):51-59. doi: 10.1007/s13596-011-0002-x. Epub 2011 Mar 4. PMID: 21909287; PMCID: PMC3167467.

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3167467/

 

7. Sakurai K, Asahi K, Kanesaki Y, Hayashi Y, Asai J, Yuza T, Watanabe K, Katoh T, Watanabe T. Dietary Perilla seed oil supplement increases plasma omega-3 polyunsaturated fatty acids and ameliorates immunoglobulin A nephropathy in high immunoglobulin A strain of ddY mice. Nephron Exp Nephrol. 2011;119(2):e33-9. doi: 10.1159/000327589. Epub 2011 Jul 7. PMID: 21734409.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21734409/

 

8. Wongwut A, Pintha K, Khondee S, Uppaphong S, Seetapan K. Comparison of the omega-3 contents in tilapia fed perilla oil supplemented diet with commercially available Atlantic salmon and Pangasius dory. Health Sci Tech Rev [internet]. 2024 Mar. 20 [cited 2025 Apr. 5];17(1):3-14. available from: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/journalup/article/view/261436

 

9.  Kawamura, A.; Sugita, M. Perilla Oil, An Omega-3 Unsaturated Fatty Acid-Rich Oil, Enhances Diversity of Gut Microbiota and May Relieve Constipation in Sedentary Healthy Female: A Nonrandomized Placebo-Controlled Pilot Study. Dietetics 2023, 2, 191-202. https://doi.org/10.3390/dietetics2020015

https://www.mdpi.com/2674-0311/2/2/15

 

10. Singh, P.K., Chopra, R., Dhiman, A. et al. Development of omega-3-rich structured lipids using perilla seed oil and palm olein: optimization and characterization. Biomass Conv. Bioref. 14, 23857–23871 (2024). https://doi.org/10.1007/s13399-023-04422-3

https://link.springer.com/article/10.1007/s13399-023-04422-3

 

11. Sargi, Sheisa & Silva, Beatriz & Santos, Hevelyse & Montanher, Paula & Boeing, Joana & Junior, Oscar & Souza, Nilson & Visentainer, Jesui. (2013). Antioxidant capacity and chemical composition in seeds rich in omega-3: Chia, flax, and perilla. Food Science and Technology (Campinas). 33. 541-548. 10.1590/S0101-20612013005000057.

https://www.researchgate.net/publication/260763621_Antioxidant_capacity_and_chemical_composition_in_seeds_rich_in_omega-3_Chia_flax_and_perilla

Επεξ/σία 6 Μαϊου από witty

[elpenor]

Πολύ ενδιαφέρον, ανυπομονώ να δω τι γεύση θα έχει. Η αλήθεια είναι ότι ο λιναρόσπορος που βάζω στο ψωμί και στη σαλάτα δεν με ενθουσιάζει γευστικά και υποψιάζομαι ότι με αυτόν περνάω κάποιο όριο σε ίνες που μου προκαλεί φούσκωμα.

Αν τον καταναλώσουμε τον σπόρο περίλλα ολόκληρο και ανεπεξέργαστο όπως προτείνεις δεν θα περάσει από το πεπτικό σχεδόν άθικτος με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ μικρή απορρόφηση;

Edit: Έκανα μία έρευνα και είδα ότι στην Ε.Ε. δεν έχει εγκριθεί πλήρως ως τρόφιμο για ανθρώπους (εκτός αν είναι σε επεξεργασμένη μορφή, π.χ. έλαιο perilla από πιστοποιημένη παραγωγή) οπότε δεν μπορώ να ρισκάρω να αγοράσω σπόρους. Για αυτό πωλείται μόνο σαν τροφή για πουλιά.

Επεξ/σία 6 Μαϊου από elpenor

[milos_]

Αύριο που έχει λαϊκή στην τούμπα, θα ρωτήσω αυτή με τα όσπρια και τους τραχανάδες.

[Sablj]

29 minutes ago, milos_ said:

Αύριο που έχει λαϊκή στην τούμπα, θα ρωτήσω αυτή με τα όσπρια και τους τραχανάδες.

Προβλέπω να γυρνάς με την σέσουλα καρφωμένη στο μάτι.... 😜

[majunior]

Αυτό δεν είναι ένας σπόρος που για τάισμα πουλιών;

[witty]

Στις 6/5/2025 στις 2:40 ΜΜ, elpenor είπε

ο λιναρόσπορος ... υποψιάζομαι ότι με αυτόν περνάω κάποιο όριο σε ίνες που μου προκαλεί φούσκωμα.

Σε ποια μορφή τον χρησιμοποιείς ;
άσπαστο ; κοπανιστό ; ή αλεύρι ;

  

Στις 6/5/2025 στις 2:40 ΜΜ, elpenor είπε

Αν τον καταναλώσουμε τον σπόρο περίλλα ολόκληρο και ανεπεξέργαστο όπως προτείνεις δεν θα περάσει από το πεπτικό σχεδόν άθικτος με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ μικρή απορρόφηση;

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τον μύλο για το αλάτι ή τον καφέ.
Εναλλακτικά, απλά, μασάς πολύ καλά.
 

Στις 6/5/2025 στις 2:40 ΜΜ, elpenor είπε

Edit: Έκανα μία έρευνα και είδα ότι στην Ε.Ε. δεν έχει εγκριθεί πλήρως ως τρόφιμο για ανθρώπους (εκτός αν είναι σε επεξεργασμένη μορφή, π.χ. έλαιο perilla από πιστοποιημένη παραγωγή) οπότε δεν μπορώ να ρισκάρω να αγοράσω σπόρους. Για αυτό πωλείται μόνο σαν τροφή για πουλιά.

Έχουν εγκρίνει το πιστοποιημένο έλαιο... αλλά όχι τον πιστοποιημένο σπόρο από το οποίο προκύπτει το πιστοποιημένο έλαιο...
Δηλαδή εάν αγοράσω βιολογικό σπόρο περίλλα ίσως βλάψω την υγεία μου αλλά εάν από τον ίδιο σπόρο καταναλώσω το έλαιο τότε ευεργετώ την υγεία μου.

Βλέπεις κάποια λογική σε αυτό ;
Εάν ναι, θα ήθελα να μου εξηγήσεις. 

Σε ευχαριστώ

[elpenor]

24 minutes ago, witty said:

Σε ποια μορφή τον χρησιμοποιείς ;
άσπαστο ; κοπανιστό ; ή αλεύρι ;

κοπανιστό

25 minutes ago, witty said:

Μπορείς να χρησιμοποιήσεις τον μύλο για το αλάτι ή τον καφέ.
Εναλλακτικά, απλά, μασάς πολύ καλά.

Ναι αυτό σκέφτηκα και εγώ, έχω δύο παλιούς μύλους καφέ που χρησιμοποιώ συχνά και για σπόρους, απλά ήθελα να το αναφέρω γιατί ποιος μασάει τόσο καλά σήμερα;

26 minutes ago, witty said:

Έχουν εγκρίνει το πιστοποιημένο έλαιο... αλλά όχι τον πιστοποιημένο σπόρο από το οποίο προκύπτει το πιστοποιημένο έλαιο...
Δηλαδή εάν αγοράσω βιολογικό σπόρο περίλλα ίσως βλάψω την υγεία μου αλλά εάν από τον ίδιο σπόρο καταναλώσω το έλαιο τότε ευεργετώ την υγεία μου.

Κοίτα η διαφορά με τα χαρακτηρισμένα τρόφιμα είναι ότι γίνεται υποχρεωτικά έλεγχος για μυκοτοξίνες, βαρέα μέταλλα ή παρασιτοκτόνα με πρότυπα τροφίμου και όχι με πρότυπα για τροφή ζώων. Επίσης εγώ δεν βρήκα στην Ευρωπαϊκή αγορά βιολογικό σπόρο περίλλα στην έρευνα που έκανα. Βρήκα μόνο σε μορφή φυτού και επειδή είναι και αρκετά όμορφο σκέφτομαι να πάρω!

[mike15]

παρτε ρε παιδια ενα ταχινι να φατε που εχει τα παντα μεσα απο θρεπτικες ουσιες,βαλτε και λιγα μυρτιλλα η' σπιρουλινα και αφηστε τους ξενους καναροσπορους..εχουμε ελληνικα προιοντα που ειναι τα καλυτερα σουπερ φουντ 

[witty]

Στις 7/5/2025 στις 4:28 ΜΜ, elpenor είπε

κοπανιστό

  Δοκίμασε με αλεύρι. 
Βέβαια, το αλεύρι ίσως έχει λιγότερα ω-3. Συνεπώς, κάνε μία μέτρηση πριν την αλλαγή στο αλεύρι, και μετά από 1 μήνα χρήσης, κάνε εκ νέου μέτρηση ώστε να συγκρίνεις.

Στις 7/5/2025 στις 4:28 ΜΜ, elpenor είπε

Κοίτα η διαφορά με τα χαρακτηρισμένα τρόφιμα είναι ότι γίνεται υποχρεωτικά έλεγχος για μυκοτοξίνες, βαρέα μέταλλα ή παρασιτοκτόνα με πρότυπα τροφίμου και όχι με πρότυπα για τροφή ζώων. Επίσης εγώ δεν βρήκα στην Ευρωπαϊκή αγορά βιολογικό σπόρο περίλλα στην έρευνα που έκανα. 

Ακριβώς.
Συνεπώς, η λύση δεν είναι να μην τον εντάξουμε στην διατροφή μας αλλά να αρχίσουμε να το ζητάμε στα βιολογικά ή άλλα εξειδικευμένα καταστήματα.

 

Στις 7/5/2025 στις 4:28 ΜΜ, elpenor είπε

Βρήκα μόνο σε μορφή φυτού και επειδή είναι και αρκετά όμορφο σκέφτομαι να πάρω!

Καλή αρχή !

 

 

 

Στις 9/5/2025 στις 5:27 ΜΜ, mike15 είπε

παρτε ρε παιδια ενα ταχινι να φατε που εχει τα παντα μεσα απο θρεπτικες ουσιες,βαλτε και λιγα μυρτιλλα η' σπιρουλινα και αφηστε τους ξενους καναροσπορους..εχουμε ελληνικα προιοντα που ειναι τα καλυτερα σουπερ φουντ 

Το ταχίνι είναι ένα εξαιρετικά θρεπτικό τρόφιμο.

Απλά, δεν έχει σχέση με την παρούσα ανάρτηση, η οποία εστιάζει στα ω3, δεδομένου ότι το ταχίνι έχει αρνητικό λόγο ω3/ω6, ενώ ο σπόρος περίλλα έχει θετικό. 

Επίσης, ο σπόρος περίλλα μπορεί κάλλιστα να καλλιεργηθεί και στην Ελλάδα, όπως έχει γίνει με δεκάδες τρόφιμα που δεν ήταν αρχικά γηγενή στην Ελλάδα. 

[mike15]

5 ώρες πριν, witty είπε

  

Το ταχίνι είναι ένα εξαιρετικά θρεπτικό τρόφιμο.

Απλά, δεν έχει σχέση με την παρούσα ανάρτηση, η οποία εστιάζει στα ω3, δεδομένου ότι το ταχίνι έχει αρνητικό λόγο ω3/ω6, ενώ ο σπόρος περίλλα έχει θετικό. 

Επίσης, ο σπόρος περίλλα μπορεί κάλλιστα να καλλιεργηθεί και στην Ελλάδα, όπως έχει γίνει με δεκάδες τρόφιμα που δεν ήταν αρχικά γηγενή στην Ελλάδα. 

μουρουνελαιο,καρυδια,γαριδες ,εχει τοσες τροφες για ω3.αρνητικο λογο τωρα...,ειναι λιγο τραβηγμενα ολα αυτα.

[witty]

Στις 30/5/2025 στις 3:49 ΜΜ, mike15 είπε

μουρουνελαιο,καρυδια,γαριδες ,εχει τοσες τροφες για ω3.

 

Όσον αφορά τα ψάρια και τα θαλασσινά πλέον περιέχουν :

1. αντισυλληπτικά (σε βαθμό που εντοπίζονται αρσενικά ψάρια με θηλυκά χαρακτηριστικά π.χ. παραγωγή αυγών)
2. φάρμακα (ανθρώπινα + κτηνιατρικά)
3. βαρέα μέταλλα, ο υδράργυρος είναι κυριολεκτικά σε όλα τα ψάρια (το μαγείρεμα δεν τα καταστρέφει)
4. μικροπλαστικά (ακόμα και στο 97% των ψαριών)

 

Όσον αφορά τα καρύδια έχουν αρνητικό λόγο ω3/ω6. 

 

Στις 30/5/2025 στις 3:49 ΜΜ, mike15 είπε

αρνητικο λογο τωρα...,ειναι λιγο τραβηγμενα ολα αυτα.

Είμαι της άποψης "Γηράσκω αεί διδασκόμενος" και δεδομένου ότι η άνοια καλπάζει, θα ήθελα να επενδύσω στην πρόληψη.

[Μακιαβέλλι]

31 minutes ago, witty said:

 

Όσον αφορά τα ψάρια και τα θαλασσινά πλέον περιέχουν :

1. αντισυλληπτικά (σε βαθμό που εντοπίζονται αρσενικά ψάρια με θηλυκά χαρακτηριστικά π.χ. παραγωγή αυγών)
2. φάρμακα (ανθρώπινα + κτηνιατρικά)
3. βαρέα μέταλλα, ο υδράργυρος είναι κυριολεκτικά σε όλα τα ψάρια (το μαγείρεμα δεν τα καταστρέφει)
4. μικροπλαστικά (ακόμα και στο 97% των ψαριών)

 

Όσον αφορά τα καρύδια έχουν αρνητικό λόγο ω3/ω6. 

 

Είμαι της άποψης "Γηράσκω αεί διδασκόμενος" και δεδομένου ότι η άνοια καλπάζει, θα ήθελα να επενδύσω στην πρόληψη.

Γιατί όμως πρέπει να έχουμε μεγάλο λόγο ω3/ω6; Στηρίζεται κάπως ότι όταν ο λόγος είναι μεγαλύτερος του 1 ξέρω 'γω η τροφή είναι πιο ευεργετική;

Επίσης πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπόψιν την χαμηλή αξιοποίηση των φυτικών ω3 ως DHA και EPA. 

Να πούμε για τα βαρέα μέταλλα του σολομού δηλαδή, αλλά να πούμε και ότι ο σολομός μας δίνει ατόφια DHA + EPA, ενώ στα φυτικά απ' όσο βλέπουμε εκμεταλλευόμαστε 0,5-5%. 

[mike15]

4 ώρες πριν, witty είπε

 

Όσον αφορά τα ψάρια και τα θαλασσινά πλέον περιέχουν :

1. αντισυλληπτικά (σε βαθμό που εντοπίζονται αρσενικά ψάρια με θηλυκά χαρακτηριστικά π.χ. παραγωγή αυγών)
2. φάρμακα (ανθρώπινα + κτηνιατρικά)
3. βαρέα μέταλλα, ο υδράργυρος είναι κυριολεκτικά σε όλα τα ψάρια (το μαγείρεμα δεν τα καταστρέφει)
4. μικροπλαστικά (ακόμα και στο 97% των ψαριών)

 

Όσον αφορά τα καρύδια έχουν αρνητικό λόγο ω3/ω6. 

 

Είμαι της άποψης "Γηράσκω αεί διδασκόμενος" και δεδομένου ότι η άνοια καλπάζει, θα ήθελα να επενδύσω στην πρόληψη.

αν ηταν οι τροφες ο μεγαλυτερος λογος για οτι μας βρισκει ,ειναι πολυ παραγοντικο το θεμα.

οσον αφορα τα ψαρια εχεις δικιο αλλα "παν μετρον αριστον"

[witty]

Στις 4/6/2025 στις 4:49 ΜΜ, Μακιαβέλλι είπε

Γιατί όμως πρέπει να έχουμε μεγάλο λόγο ω3/ω6; Στηρίζεται κάπως ότι όταν ο λόγος είναι μεγαλύτερος του 1 ξέρω 'γω η τροφή είναι πιο ευεργετική;

Μια υψηλή αναλογία (περισσότερα ωμέγα-6 από ωμέγα-3) συμβάλλει στη φλεγμονή, αυξάνοντας τον κίνδυνο διαφόρων ασθενειών (χρόνιων, αυτοάνοσων, ψυχοσωματικών).
Ο οργανισμός μπορεί να ανεχθεί 2:1, το πολύ 4:1. 

Η μέση δυτική διατροφή είναι 10:1, ενώ συχνά είναι 30:1.

Στις 4/6/2025 στις 4:49 ΜΜ, Μακιαβέλλι είπε

Επίσης πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπόψιν την χαμηλή αξιοποίηση των φυτικών ω3 ως DHA και EPA. 

Να πούμε για τα βαρέα μέταλλα του σολομού δηλαδή, αλλά να πούμε και ότι ο σολομός μας δίνει ατόφια DHA + EPA, ενώ στα φυτικά απ' όσο βλέπουμε εκμεταλλευόμαστε 0,5-5%. 

Σαφώς και έχουν πιο χαμηλή αξιοποίηση. 
Ωστόσο, δεν έχουν αντισυλληπτικά, δεν έχουν ανθρώπινα και κτηνιατρικά φάρμακα, δεν έχουν βαρέα μέταλλα, δεν έχουν μικροπλαστικά.
Η υψηλότερη αξιοποίηση των ψαριών δεν δικαιολογεί να βάζω εν γνώση μου τοξίνες στον οργανισμό μου. 
Επίσης, όσες φορές έχω μιλήσει με ανθρώπους που έχουν διακόψει πλήρως τα ψάρια και τα έχουν αντικαταστήσει από φυτικά ω3, μου έχουν πει ότι οι εξετάσεις που έκαναν έδειξαν επάρκεια σε ω3. Με την πρώτη ευκαιρία θα τις κάνω και εγώ.

 

Στις 4/6/2025 στις 8:08 ΜΜ, mike15 είπε

αν ηταν οι τροφες ο μεγαλυτερος λογος για οτι μας βρισκει ,ειναι πολυ παραγοντικο το θεμα.

Είναι ο μεγαλύτερος λόγος. Και επίσημα. 
Από το 2010, η νο 1 αιτία πρόωρων θανάτων, νόσων και αναπηρίας δεν είναι πλέον το τσιγάρο αλλά η λάθος διατροφή. 
Σαφώς και είναι πολυπαραγοντικό αλλά ο νο 1 παράγοντας είναι η διατροφή μας. 

Στις 4/6/2025 στις 8:08 ΜΜ, mike15 είπε

οσον αφορα τα ψαρια εχεις δικιο αλλα "παν μετρον αριστον"

"παν μετρον αριστον" με... τα αντισυλληπτικά ; τα ανθρώπινα και κτηνιατρικά φάρμακα ; τα βαρέα μέταλλα ; τα μικροπλαστικά ;
Όχι, ευχαριστώ. Εάν δεν είχα εναλλακτικές, ναι, θα το κατανοούσα αυτό που γράφεις. Από την στιγμή, όμως, που έχω εναλλακτικές, όχι, δεν συμφωνώ.

[mike15]

τα φυτομαρκα ξεχασες,την οξινη βροχη,τα μολυσμενα νερα των ποταμων απο ραδιενεργα αποβλητα και αλλα φαρμακα που ριχνονται κ.α. στα φυτικα τροφιμα

δεν ειναι τοσο αθωα και τα φυτικα.δεν θα διαφωνησω μαζι σου στο οτι οταν εκανα αυστηρα φυτικη διατροφη ενιωσα ευεξια,ζωντανια,ενεργεια,αντοχη και αλλα πολλα καλα.ομως δεν ειχα καθολου δυναμη.η ζωικη πρωτεινη ειναι αναντικαταστατη οτι και να φαμε,γιαυτο εχουμε κοφτηρες μπροστα,γιαυτο κυνηγουσαμε στα αρχαια χρονια,ειμαστε παμφαγα ζωα.δυστυχως πλεον οπως το εχουμε συζητησει δεν υπαρχει σωστη τροφη ,αλλα αυτο ειναι ενα αλλο θεμα.

το παν μετρον αριστον πηγαινει στην σωστη τροφη..επειδη δυστυχως δεν υπαρχει αγνη τροφη ,παει στο οτι δεν θα τρελλαθουμε κιολας.σιγουρα καποιος που εχει την οικονομικη ανεση και εχει λυσει ολα τα αγχη του και μπραβο του,μπορει να ασχοληθει σε σημειο ψυχωτικο με το τι τρωει.αρκει να μην το χασει.ομως η πλειοψηφια των ανθρωπων δεν εχει την ανεση να το κανει.εχει αλλα προβληματα να λυσει.

ελπιζω να μας διαφωτισεις εσυ γραφοντας καποια σωστη διατροφη και το εννοω. 

Επεξ/σία 11 Ιουνίου από mike15