Η Ελβετία παρουσιάζει το Apertus, το εθνικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης ανοιχτού κώδικα

Σχεδιασμένο από κορυφαία ελβετικά πανεπιστήμια, το Apertus LLM είναι συγκρίσιμο με το μοντέλο Llama 3 της Meta από το 2024.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν προσπαθούν να ανταγωνιστούν τους προϋπολογισμούς δισεκατομμυρίων δολαρίων των πρωτοπόρων των ΗΠΑ. Αντίθετα, θυσιάζουν τα τελευταία εντυπωσιακά χαρακτηριστικά που απευθύνονται σε γενικούς χρήστες, προς όφελος ενός ασφαλέστερου και πιο προσβάσιμου συστήματος τεχνητής νοημοσύνης για επιστημονικούς ερευνητές και επιχειρήσεις.

"Στοχεύουμε να παρέχουμε ένα πρότυπο για το πώς μπορεί να αναπτυχθεί ένα αξιόπιστο, κυρίαρχο και συμπεριληπτικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης", δήλωσε ο Martin Jaggi, καθηγητής μηχανικής μάθησης στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Λωζάνης EPFL.

Από την κυκλοφορία του ChatGPT της OpenAI το 2022, ο φρενήρης ρυθμός καινοτομίας στην τεχνητή νοημοσύνη έχει οδηγήσει κορυφαίες εταιρείες, όπως η Anthropic, να κυκλοφορούν πολλά LLMs κάθε χρόνο. Εκτός των ΗΠΑ, οι κινεζικές πλατφόρμες DeepSeek και Qwen και τα μοντέλα της γαλλικής Mistral έχουν διευρύνει τις επιλογές για τους χρήστες τεχνητής νοημοσύνης.

Ωστόσο, ο αγώνας για την κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης αφήσει μια σειρά από προβλήματα: μηχανές που παραισθάνονται ή μεγεθύνουν την ανθρώπινη προκατάληψη και έναν αυξανόμενο κατάλογο αγωγών παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων για το υλικό που χρησιμοποιούν οι εταιρείες για την εκπαίδευση των LLMs τους.

Το Apertus (από τη λατινική λέξη που σημαίνει "ανοιχτό") δεν αφήνει τίποτα στη φαντασία. Υπόσχεται ότι κάθε εξάρτημα είναι ανοικτό για δημόσιο έλεγχο, μαζί με το εγχειρίδιο σχεδιασμού και τα master prompts του. Αυτό αποσκοπεί στην έμπνευση δημόσιας εμπιστοσύνης και στον μετριασμό των ανησυχιών σχετικά με την πιθανή αρνητική πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης.

Σύμφωνα με τον Leandro von Werra, επικεφαλής έρευνας στην κοινότητα ανοιχτού κώδικα τεχνητής νοημοσύνης Hugging Face, το Apertus είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα μοντέλα ανοιχτού κώδικα μέχρι σήμερα. "Δεν είναι εντελώς μοναδικό, αλλά εξακολουθεί να είναι πρωτοπόρο δεδομένης της κλίμακας και της υπολογιστικής ισχύος που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση του μοντέλου", δήλωσε στο Swissinfo.

Ερευνητές, προγραμματιστές, startups και ο δημόσιος τομέας μπορούν να κατεβάσουν ένα αντίγραφο του Apertus στους δικούς τους διακομιστές για να δημιουργήσουν έργα. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στους χρήστες να διατηρούν τον έλεγχο των δεδομένων τους.

Οι ελβετικές βιομηχανικές ομάδες έχουν υποδεχτεί θετικά την εγχώρια πρωτοβουλία τεχνητής νοημοσύνης, ιδιαίτερα την εστίασή της στην ασφάλεια δεδομένων. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι θα αντιμετωπίσει έντονο ανταγωνισμό για εμπορική προσοχή από μια αυξανόμενη σειρά ισχυρών διεθνών ανταγωνιστών.

Η Ένωση Ελβετών Τραπεζιτών πιστεύει ότι ένα εγχώριο LLM έχει "μεγάλες μακροπρόθεσμες δυνατότητες" για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, ειδικά δεδομένης της ανάγκης συμμόρφωσης με τους τοπικούς νόμους προστασίας δεδομένων και τραπεζικού απορρήτου. Ωστόσο, ορισμένες ελβετικές τράπεζες ήδη αναπτύσσουν έργα τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιώντας άλλα LLMs, όπως η UBS που συνεργάζεται με την OpenAI και τη Microsoft.

Όπως επισημαίνει ο Adam Gontarz, επικεφαλής ψηφιοποίησης, καινοτομίας και τεχνολογίας της Swissmem, "Η εμπειρία δείχνει ότι δεν υπάρχει μία λύση που να ταιριάζει σε όλες τις ανάγκες. Κάθε έργο πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες και απαιτήσεις της επιχείρησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διεθνείς λύσεις μπορεί επίσης να είναι η πιο αποτελεσματική επιλογή."

• τεχνητή νοημοσύνη