Η ΕΕ επεκτείνει το θαλάσσιο δίκτυο παρατήρησης για ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμματίζει να επεκτείνει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Παρατήρησης και Δεδομένων Θαλάσσιου Περιβάλλοντος μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, με στόχο να καλύψει κενά που δημιουργούνται από τις αμερικανικές περικοπές. Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην αντικατάσταση υπηρεσιών που βασίζονταν σε δεδομένα από τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η ναυτιλία και οι ενεργειακές βιομηχανίες. Οι αλλαγές έρχονται ως απάντηση στις πολιτικές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει προωθήσει σημαντικές μειώσεις προϋπολογισμών σε οργανισμούς όπως η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA).

Σε συνεντεύξεις με το Reuters, αξιωματούχοι από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες εξέφρασαν ανησυχίες για την εξάρτηση από αμερικανικά δεδομένα, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη ακραίων καιρικών φαινομένων και τον σχεδιασμό υποδομών. Για παράδειγμα, το Δανικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο βασίζεται σε αμερικανικά σύνολα δεδομένων για τη μέτρηση πάγου στην Αρκτική και θερμοκρασιών θαλάσσιας επιφάνειας. Ο διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Κλιματικής Έρευνας του Ινστιτούτου, Adrian Lema, τόνισε ότι αυτά τα δεδομένα είναι απαραίτητα για προειδοποιήσεις καιρικών κινδύνων, οι οποίες προστατεύουν κοινότητες και σώζουν ζωές.

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει προτείνει περικοπές 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον προϋπολογισμό της NOAA για το 2026, που αντιστοιχούν στο 27% του συνολικού ποσού, με μείωση του προσωπικού κατά 20%. Οι προτεινόμενες αλλαγές οδηγούν στην κατάργηση του Γραφείου Ωκεάνιων και Ατμοσφαιρικών Ερευνών, το οποίο διαχειρίζεται συστήματα όπως το Argo, ένα δίκτυο πλωτήρων που παρακολουθεί ωκεάνιους δείκτες και φαινόμενα όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Η Ευρώπη εξετάζει την αύξηση της χρηματοδότησής της στο πρόγραμμα Argo, όπου οι ΗΠΑ καλύπτουν το 57% των ετήσιων εξόδων των 40 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η ΕΕ συνεισφέρει το 23%.

Αξιωματούχοι από χώρες όπως η Δανία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Ισπανία και η Σουηδία περιέγραψαν κοινές προσπάθειες για τη διασφάλιση δεδομένων υγείας και κλίματος. Η υπουργός Έρευνας και Ανώτατης Εκπαίδευσης της Νορβηγίας, Sigrun Aasland, ανέφερε ότι η χώρα της διαθέτει 2 εκατομμύρια δολάρια για την αποθήκευση αμερικανικών δεδομένων. Παρόμοια, η Δανή υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης και Επιστήμης, Christina Egelund, δήλωσε ότι ξεκίνησαν λήψεις ιστορικών δεδομένων από τον Φεβρουάριο, προετοιμάζοντας εναλλακτικές πηγές.

Η κατάσταση πάντως θυμίζει την εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ σε θέματα άμυνας, όπου η αμερικανική ηγεσία έχει δημιουργήσει μια σχέση εξάρτησης, σύμφωνα με την Katrin Boehning-Gaese, επιστημονική διευθύντρια του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας Helmholtz στη Γερμανία. Ευρωπαίοι επιστήμονες αναγνωρίζουν τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ στην παγκόσμια έρευνα, αλλά προειδοποιούν για κινδύνους όταν αυτή η ηγεσία αμφισβητείται.

Στη Σουηδία, η υφυπουργός Παιδείας και Έρευνας Maria Nilsson εξέφρασε σοκ για την έκταση των αλλαγών, χαρακτηρίζοντάς τις χειρότερες από ό,τι αναμενόταν. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χώρες έχουν ξεκινήσει επανεξέταση της εξάρτησής τους από αμερικανικές βάσεις δεδομένων, ενώ επιστήμονες συμμετέχουν σε δράσεις "αντάρτικης αρχειοθέτησης" για τη διάσωση δεδομένων που κινδυνεύουν να χαθούν.

Ο Frank Oliver Gloeckner, επικεφαλής του ψηφιακού αρχείου PANGAEA στη Γερμανία, ανέφερε ότι έχουν λάβει επείγοντα αιτήματα από Αμερικανούς συναδέλφους για αποθήκευση δεδομένων. Η Denice Ross, ανώτερη ερευνήτρια στην Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, υπογράμμισε την ανάγκη κυβερνητικής υποστήριξης για τη συντήρηση βάσεων δεδομένων, καθώς ιδιωτικές πρωτοβουλίες έχουν περιορισμούς.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εστιάζει στην ενίσχυση του Παγκόσμιου Συστήματος Παρατήρησης Ωκεανών, το οποίο υποστηρίζει υπηρεσίες πλοήγησης και πρόβλεψης καταιγίδων, καθώς οι περικοπές απειλούν τη λειτουργία του. Βιομηχανίες όπως οι ασφάλειες χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα για μοντέλα κινδύνων, ενώ η ενέργεια τα εκμεταλλεύεται για αξιολόγηση υπεράκτιων έργων.

Ο Craig McLean, συνταξιούχος στέλεχος της NOAA μετά από 40 χρόνια υπηρεσίας, χαρακτήρισε τις ευρωπαϊκές κινήσεις ως ιστορική ρήξη με την αμερικανική κυριαρχία στην ωκεανογραφία, όπου οι ΗΠΑ έχουν χρηματοδοτήσει πάνω από το μισό των παγκόσμιων μετρήσεων. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, η NOAA ανακοίνωσε την κατάργηση 20 συνόλων δεδομένων σχετικών με σεισμούς και θαλάσσια επιστήμη.

• Trump
• Ευρωπαική Ένωση
• Επιστήμη