Απλούστερα, περισσότερο επαναλαμβανόμενα, οργισμένα και αυτοαναφορικά εξελίσσονται τα τραγούδια, σύμφωνα με έρευνα

Τελικά, φαίνεται πως το "Δεν φταίω εγώ που μεγαλώνω" είναι μια πολύ εύστοχη παρατήρηση. Οι στίχοι των τραγουδιών αποδεικνύονται πράγματι απλούστεροι και περισσότερο επαναλαμβανόμενοι, σύμφωνα με έρευνα η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη.

Παράλληλα, οι στίχοι γίνονται περισσότερο οργισμένοι και αυτοαναφορικοί, τα τελευταία 40 χρόνια, συμπεραίνει η ίδια έρευνα, επιβεβαιώνοντας έτσι τις απόψεις όσων γκρινιάζουν με την πορεία που ακολουθεί η μουσική σε σχέση με τον "παλιό, καλό καιρό".

Ομάδα Ευρωπαίων ερευνητών ανέλυσε τις λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν σε περισσότερα από 12.000 τραγούδια, γραμμένα στην αγγλική γλώσσα, σε κατηγορίες από τη rap ως τη country, κι από την pop μέχρι τη rock μουσική, από το 1980 έως το 2020.

Πριν περιγράψει το πώς οι στίχοι έχουν ακολουθήσει πορεία απλούστευσης, η έρευνα επισημαίνει ότι ο θρυλικός Μπομπ Ντίλαν -που ξεκίνησε να σημειώνει επιτυχία από τη δεκαετία του 1960- έχει τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.

Η Εύα Ζάνγκερλε, που συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα και εργάζεται ως ειδικός στα συστήματα προτάσεων στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ στην Αυστρία, δεν θέλησε να κατονομάσει συγκεκριμένους νεότερους καλλιτέχνες που τείνουν στους απλουστευμένους στίχους. Όμως, τόνισε ότι οι στίχοι μπορούν να λειτουργήσουν σαν "καθρέφτης της κοινωνίας", αντανακλώντας το πώς οι αξίες, τα συναισθήματα και οι προβληματισμοί μιας κοινωνίας μεταβάλλονται στην πορεία του χρόνου. 

"Τα τελευταία σαράντα χρόνια καταγράφεται μια δραστική μεταβολή στο μουσικό τοπίο, από το πώς πωλείται έως το πώς δημιουργείται η μουσική", ανέφερε η Ζάνγκερλε.

Στη διάρκεια των 40 ετών στα οποία εστίασε η έρευνα, σημειώθηκαν κοσμογονικές αλλαγές στον τρόπο που οι άνθρωποι ακούνε μουσική. Οι δίσκοι βινυλίου και οι κασέτες της δεκαετίας του 1980 παραχώρησαν τη θέση τους στα CD τη δεκαετία του 1990 και στη συνέχεια η άφιξη του διαδικτύου οδήγησε στις πλατφόρμες που κυριαρχούν σήμερα, όπου οι προτάσεις γίνονται βάσει αλγορίθμου.

Στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτής της εξέλιξης, οι ερευνητές στάθηκαν στα συναισθήματα τα οποία εκφράζονται μέσα από τους στίχους, στο πόσες διαφορετικές και σύνθετες λέξεις χρησιμοποιούνταν και πόσο συχνά επαναλαμβάνονταν.

"Σε όλες τις κατηγορίες, οι στίχοι είχαν την τάση να γίνονται απλούστεροι και περισσότερο επαναλαμβανόμενοι", ανέφερε η Ζάνγκερλε, συμπερασματικά.

Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν παράλληλα προηγούμενη έρευνα που είχε καταγράψει πτωτικές τάσεις στους θετικούς, χαρούμενους στίχους στην πορεία του χρόνου, με αντίστροφη ενίσχυση εκείνων που εκφράζουν θυμό, αποστροφή ή θλίψη.

Παράλληλα, οι στίχοι γίνονται περισσότερο αυτοαναφορικοί, με λέξεις όπως "εγώ" και "μου" να αποδεικνύονται πολύ πιο συχνές.

Ο αριθμός των επαναλαμβανόμενων στίχων αυξήθηκε κυρίως στην κατηγορία της rap μουσικής το διάστημα αυτό, με την επισήμανση βέβαια πως ήταν προφανώς εκείνα τα τραγούδια που είχαν και τους περισσότερους στίχους. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης το ποια τραγούδια αναζητούσαν οι φίλοι των διαφόρων κατηγοριών στη στιχουργική ιστοσελίδα Genius. Αντίθετα με τις άλλες κατηγορίες, οι φίλοι της rock μουσικής συχνότερα αναζητούσαν στίχους παλαιότερων τραγουδιών, παρά πιο πρόσφατων.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η rock μουσική καταγράφει ραγδαία πτώση στις λίστες με τα εκάστοτε δημοφιλή τραγούδια, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι φίλοι της κατηγορίας αυτής στρέφονται όλο και περισσότερο στο ένδοξο παρελθόν, παρά στο παρόν του συγκεκριμένου είδους.

Ένα άλλο σημείο στο οποίο έχει αλλάξει η μουσική είναι πως τα πρώτα 10 με 15 δευτερόλεπτα του κάθε κομματιού είναι άκρως καθοριστικά για το κατά πόσο θα συνεχίσουμε να ακούμε το τραγούδι ή θα το προσπεράσουμε, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές. Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι οι άνθρωποι τείνουν να ακούν περισσότερο μουσική συμπληρωματικά, ενώ ασχολούνται με κάτι άλλο. Αυτό σημαίνει πως εκείνα τα τραγούδια που έχουν περισσότερα ρεφρέν έχουν και περισσότερες πιθανότητες να σημειώσουν επιτυχία, καθώς είναι ευκολότερο να τα θυμάται κανείς. Κι αυτό, ενδεχομένως να εξηγεί την τάση προς την επανάληψη.

• μουσική