Αναχώρησε το μεσημέρι της Παρασκευής από τη Γαλλική Γουιάνα η αποστολή, με την ονομασία Juice

Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία προχώρησε στην εκτόξευση δορυφόρου, με προορισμό το Δία, στο πλαίσιο μίας από τις πλέον φιλόδοξες αποστολές που έχει επιχειρήσει μέχρι σήμερα.

H εκτόξευση, η οποία αρχικά ήταν προγραμματισμένη για την Πέμπτη, αναβλήθηκε λόγω καιρικών συνθηκών και τελικά πραγματοποιήθηκε μία ημέρα αργότερα, την Παρασκευή, στις 15:14 ώρα Ελλάδας, ξεκινώντας ένα ταξίδι το οποίο πρόκειται να διαρκέσει οκτώ χρόνια, προκειμένου να φτάσει στους σημαντικότερους δορυφόρους του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Ήδη οι επιστήμονες διαθέτουν ισχυρά στοιχεία που συνηγορούν στο ότι, κάτω από τις παγωμένες επιφάνειες των τριών δορυφόρων όπου θα εστιάσει η αποστολή, την Καλλιστώ, την Ευρώπη και το Γανυμήδη, εκτείνονται ωκεανοί νερού σε υγρή μορφή.

Στόχος της αποστολής, με την ονομασία Juice (Jupiter Ice Moons Explorer) είναι να εξακριβώσει το κατά πόσο στους δορυφόρους αυτούς επικρατούν συνθήκες οι οποίες θα επέτρεπαν την ύπαρξη μορφών ζωής.

Juice prior to launch

Ο δορυφόρος δεν θα επιχειρήσει να εντοπίσει μορφές ζωής, αλλά να συγκεντρώσει στοιχεία που θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να αξιολογήσουν κατά πόσο υπάρχει τουλάχιστον η πιθανότητα ύπαρξης μικροβιακών οργανισμών.

Η αποστολή, κόστους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ αναχώρησε από τη Γαλλική Γουιάνα, με τη χρήση ενός πυραύλου Ariane-5. Ο συγκεκριμένος πύραυλος, παρότι εφοδιασμένος με τους ισχυρότερους βοηθητικούς πυραύλους στερεών καυσίμων που κατασκευάστηκαν ποτέ στην Ευρώπη, δεν έχει τη δυνατότητα να στείλει το δορυφόρο απευθείας στο Δία, τουλάχιστον όχι σε χρονικό διάστημα που θα καθιστούσε την αποστολή πρακτικά χρήσιμη. Αντίθετα, θα απελευθερώσει το δορυφόρο σε μια τροχιά που θα του επιτρέψει να εκμεταλλευτεί τα βαρυτικά πεδία της Αφροδίτης και της Γης, προκειμένου να αναπτύξει ταχύτητα ικανή να τον οδηγήσει στον προορισμό του τον Ιούλιο του 2031.

Εκεί, ο δορυφόρος θα πραγματοποιήσει 35 κοντινά περάσματα από τρεις δορυφόρους, φτάνοντας ακόμη και σε απόσταση 400 χιλιομέτρων από την επιφάνειά τους, προτού μπει σε τροχιά γύρω από το Γανυμήδη.

Ο Γανυμήδης παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς, εκτός του υγρού ωκεανού, διαθέτει δικό του μαγνητικό πεδίο, γεγονός που επιτρέπει τους επιστήμονες να εικάσουν ότι διαθέτει, όπως η Γη, πυρήνα από σίδηρο.

Λίγα λεπτά μετά την απογείωση του Ariane-5, το κέντρο ελέγχου της αποστολής, το οποίο εδρεύει στο Ντάρμσταντ, στη Γερμανία, επιβεβαίωσε ότι το Juice επικοινωνούσε κανονικά με τη βάση. Οι ηλιακοί συλλέκτες του διαστημικού σκάφους, με εμβαδό 90 τετραγωνικών μέτρων, μέσω τον οποίων θα αντλεί ενέργεια στη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού, αναπτύχθηκαν ομαλά περίπου μισή ώρα αργότερα.

Spacecraft - JUICE - Cosmos

Το Juice φέρει συνολικά 10 επιστημονικά όργανα, μεταξύ των οποίων κάμερες, ανιχνευτές σωματιδίων, ραντάρ προκειμένου να χαρτογραφήσει στοιχεία κάτω από την επιφάνεια των δορυφόρων του Δία, αλλά και lidar (απεικονιστή λέιζερ), που χρησιμοποιείται για το σχηματισμό τρισδιάστατων χαρτών της επιφάνειας.

Οι παρατηρήσεις που θα πραγματοποιηθούν θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να συγκεντρώσουν διάφορες χρήσιμες μετρήσεις, ενώ στην περίπτωση του Γανυμήδη, που θα αποτελέσει τον τελικό προορισμό της αποστολής, να υπολογίσουν το βάθος του ωκεανού, την περιεκτικότητά του σε αλάτι, το πάχος της στερεής επιφάνειας πάνω από τον ωκεανό και κατά πόσο αυτός βρίσκεται σε επαφή με το βραχώδη μανδύα. Σύμφωνα με τις τωρινές εκτιμήσεις των επιστημόνων, ο ωκεανός του Γανυμήδη φτάνει σε βάθος τα 100 χιλιόμετρα, δηλαδή είναι δέκα φορές βαθύτερος από ό,τι οι ωκεανοί στον πλανήτη μας.

Όπως και στην περίπτωση του Άρη, ο οποίος όπως έχει πλέον αποδειχτεί στο μακρινό παρελθόν καλυπτόταν κατά τόπους από υγρό νερό (μέρος του οποίου βρίσκεται πλέον παγιδευμένο σε μορφή πάγου στους πόλους του), η παρουσία νερού θεωρείται εξαιρετικά σημαντικός δείκτης ως προς τις πιθανότητες ύπαρξης ζωής, ενώ η παρουσία νερού είναι απαραίτητη, με την υπάρχουσα τεχνολογία, προκειμένου να παραχθούν στο απώτερο μέλλον επιτόπου καύσιμα από επανδρωμένες αποστολές, για την εξερεύνηση του ηλιακού μας συστήματος. 

Οι δορυφόροι του Δία, με τους υγρούς ωκεανούς τους, προστατευμένους κάτω από συμπαγείς φλοιούς, αποτελούν για τους αστροβιολόγους σημαντικούς υποψηφίους για την αναζήτηση μικροβιακών μορφών ζωής. Μάλιστα, η απόσταση από τον Ήλιο και οι πολικές θερμοκρασίες που επικρατούν εκεί δεν προβληματίζουν τους επιστήμονες, καθώς η βασική πηγή ενέργειας εκεί δεν είναι το φως και η θερμότητα που εκπέμπει το άστρο του ηλιακού μας συστήματος, αλλά οι διαρκείς βαρυτικές δυνάμεις που ασκεί ο κολοσσιαίος Δίας στους δορυφόρους του.

Europa in natural color.png

Αντίστοιχη αποστολή με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία ετοιμάζουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η αμερικανική αποστολή, με την ονομασία Clipper, προγραμματισμένη για το 2024, θα εστιάσει στην Ευρώπη, καθώς προβλέπεται ότι θα πραγματοποιήσει 50 κοντινά περάσματα, ορισμένα σε απόσταση μόλις 25 χιλιομέτρων από την παγωμένη επιφάνεια του συγκεκριμένου δορυφόρου, γεγονός που θα επιτρέψει τη λεπτομερή χαρτογράφηση του δορυφόρου. 

  • Like 24