Το μεγαλύτερο κοίτασμα σπάνιων γαιών στην Ευρώπη –σπάνια οξείδια μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε πολλές εφαρμογές σήμερα, από κινητά τηλέφωνα έως πυραύλους- ανακαλύφθηκε πρόσφατα στη Σουηδία.

Σήμερα, δεν εξορύσσονται σπάνιες γαίες επί Ευρωπαϊκού εδάφους. Μετα την δημοσιοποίηση της ανακάλυψη του κοιτάσματος, ένας Σουηδός υπουργός δήλωσε ότι θα βοηθήσει σημαντικά στο να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Κίνα. Η ανακάλυψη θεωρείται επίσης «καθοριστική» για την πράσινη μετάβαση, δεδομένης της αύξησης της ζήτησης για ηλεκτρικά οχήματα και ανεμογεννήτριες. Από όσο γνωρίζουμε, σχεδόν το 98% των σπάνιων γαιών που αξιοποιήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το έτος 2021 εισήχθησαν από την Κίνα.

Όσον αφορά το κοίτασμα, φαίνεται να έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από ένα εκατομμύριο τόνοι στο βόρειο τμήμα της Σουηδίας. Αν και σημαντικό, πρόκειται για ένα κλάσμα των παγκόσμιων αποθεμάτων σε σπάνιες γαίες που ξεπερνούν τους 120 εκατομμύρια τόνους σύμφωνα με μια εκτίμηση των ΗΠΑ. Σπάνιες Γαίες (ΣΓ) καλούνται στη Χημεία τα μέταλλα (χημικά στοιχεία) τα οξείδια των οποίων είναι γαιώδους μορφής και μεγάλης σπανιότητας (τουλάχιστον όταν πρωτοανακαλύφθηκαν). Αποτελούνται από 17 στοιχεία που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μιας σειράς προϊόντων και υποδομών που είναι ολοένα και πιο σημαντικά στη σημερινή ζωή και βρίσκονται σε κινητά, σκληρούς δίσκους, αυτοκίνητα, υπολογιστές, τρένα ή ακόμα και πυραύλους.

Κάποια από αυτά είναι σημαντικά και για την πράσινη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων των ανεμογεννητριών και των ηλεκτρικών οχημάτων. Ορισμένα είναι απαραίτητα για στρατιωτικό εξοπλισμό, όπως συστήματα καθοδήγησης πυραύλων. Οι Σπάνιες Γαίες είναι τα στοιχεία: λανθάνιο, δημήτριο, πρασεοδύμιο, νεοδύμιο, προμήθειο και σαμάριο (με κύριες πηγές τα ορυκτά μοναζίτης, τσερίτης και αλλανίτης), ευρώπιο, γαδολίνιο και τέρβιο (με κύριες πηγές τα ορυκτά σαμαρσκίτης και μερικά είδη ξενοτίμου) και δυσπρόσιο, όλμιο, ύττριο, έρβιο, θούλιο, υτέρβιο και λουτέτσιο (με κύριες πηγές τα ορυκτά γαδολινίτης, ξενότιμο, ευξενίτης και φεργκιουσονίτης) Από τα παραπάνω, το λανθάνιο, το δημήτριο και το νεοδύμιο δεν είναι και τόσο σπάνια σε αντίθεση με το ευρώπιο, το τέρβιο και το θούλιο που είναι εξαιρετικά σπάνια. Η εξόρυξη είναι δύσκολη αλλά και δυνητικά επιβλαβής για το περιβάλλον.

Η ζήτηση για τα συγκεκριμένα στοιχεία αναμένεται να πενταπλασιαστεί μέχρι το 2030. «Το λίθιο και οι σπάνιες γαίες θα είναι σύντομα πιο σημαντικά από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο» δήλωσε πέρυσι ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Thierry Breton. Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη Πέμπτη, η υπουργός Ενέργειας της Σουηδίας Ebba-Elisabeth Busch δήλωσε ότι η «εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από άλλες χώρες για αυτά τα υλικά είναι πολύ μεγάλη» επιμένοντας ότι πρέπει να βρεθούν τρόποι να αλλάξουμε τα πράγματα. «Η ηλεκτροδότηση, η αυτάρκεια και η ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Ρωσία και την Κίνα θα ξεκινήσουν από το ορυχείο» υποστήριξε. Οι πρώτες ύλες που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα ενδέχεται να μην φτάσουν στην αγορά νωρίτερα από 10 με 15 χρόνια, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας εξόρυξης LKAB, Jan Mostrom. Οι διαδικασίες αδειοδότησης απαιτούν χρόνο λόγω της αξιολόγησης των περιβαλλοντικών κινδύνων. Ωστόσο, ο κ. Mostrom κάλεσε τις αρχές να επιταχύνουν τη διαδικασία.

  • Like 12