Άκρως ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα από το τρίτο στάδιο δοκιμών εμβολίου κατά του Covid-19

Οι εταιρίες που αναπτύσσουν το εμβόλιο, οι Pfizer και BioNTech κάνουν λόγο για «μια σπουδαία ημέρα για την επιστήμη και την ανθρωπότητα».
Το εμβόλιό τους έχει δοκιμαστεί σε 43.500 εθελοντές σε έξι χώρες, χωρίς να προκύψουν ανησυχίες σχετικά με το κατά πόσο είναι ασφαλές. Οι εταιρίες σχεδιάζουν να υποβάλλουν αίτημα έγκρισης με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, προκειμένου να είναι σε θέση να χoρηγήσουν το εμβόλιο πριν το τέλος του μήνα.

Η δημιουργία ενός εμβολίου, σε συνδυασμό με βελτιωμένες θεραπευτικές αγωγές, θεωρείται ως ο καλύτερος τρόπος προκειμένου να απεγκλωβιστούμε από τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στις ζωές όλων μας. Πάνω από δέκα εμβόλια βρίσκονται στο τρίτο και τελικό στάδιο των δοκιμών, όμως το συγκεκριμένο είναι το πρώτο που παρουσίασε στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητά του.

Το εμβόλιο αυτό ακολουθεί μια άκρως πειραματική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει την έγχυση τμήματος του γενετικού κώδικα του ιού στον εμβολιαζόμενο, προκειμένου να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό σύστημα στην αντιμετώπισή του. Οι προηγούμενες δοκιμές απέδειξαν πως το εμβόλιο εκπαιδεύει τον οργανισμό να παράγει αντισώματα και παράλληλα διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να δημιουργήσει τα επονομαζόμενα Τ-λεμφοκύτταρα, προκειμένου να καταπολεμήσει τον κορωνοϊό.

Απαιτείται η χορήγηση δύο δόσεων, με απόσταση τριών εβδομάδων. Οι δοκιμές, στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Βραζιλία, την Αργεντινή, τη Νότια Αφρική και την Τουρκία, δείχνουν πως μέσα σε διάστημα επτά ημερών από τη χορήγηση της δεύτερης δόσης προκύπτει προστασία της τάξης του 90%.
Η Pfizer εκτιμά πως θα είναι σε θέση να διαθέσει 50 εκατομμύρια δόσεις μέχρι το τέλους του χρόνου και περίπου 1,3 δισεκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2021. Εντωμεταξύ, προκύπτουν διαχειριστικές προκλήσεις, καθώς το εμβόλιο πρέπει να φυλάσσεται σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, κάτω από τους -80 βαθμούς Κελσίου.
 
Σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία του εμβολίου μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα συνιστά άθλο. Δεν υπάρχει προηγούμενη περίπτωση εμβολίου που να πέρασε από τη φάση του θεωρητικού σχεδιασμού στην παρουσίαση στοιχείων που να αποδεικνύουν τόσο υψηλή αποτελεσματικότητα μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης, το συγκριμένο εμβόλιο φαίνεται πως είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό από ό,τι ήλπιζαν οι εμπλεκόμενοι. 

Παραμένουν, όμως, και κάποια ερωτήματα που χρήζουν απάντησης, όπως το πόσο διάστημα διαρκεί η ανοσία, κατά πόσο το εμβόλιο έχει εξίσου καλά αποτελέσματα σε ηλικιωμένα άτομα που ανήκουν στις κατηγορίες υψηλού κινδύνου και επίσης κατά πόσο εμποδίζει την εξάπλωση του ιού ή απλά αποτρέπει την εκδήλωση συμπτωμάτων.

Η συνέχεια αναμένεται μακρά όσο και σύνθετη. Η παραγωγή επαρκούς αριθμού δόσεων και στη συνέχεια ο εμβολιασμός εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη συνιστούν μια κολοσσιαία πρόκληση. Προτεραιότητα θα δοθεί στο προσωπικό των νοσοκομείων και των οίκων ευγηρίας, παράλληλα με εκείνα τα άτομα που ανήκουν στις κατηγορίες υψηλού κινδύνου. Επομένως, οι μάσκες και οι αποστάσεις πιθανότατα θα συνεχίσουν να αποτελούν μέρος της ζωής μας για αρκετό διάστημα. Επιτέλους, όμως, η απαισιοδοξία που προκάλεσε η πανδημία αρχίζει να παραχωρεί τη θέση της στην ελπίδα πως κάποια στιγμή αυτή η δοκιμασία θα αποτελέσει παρελθόν.

Ο δρ. Albert Bourla, πρόεδρος της Pfizer, δήλωσε: «Βρισκόμαστε πλέον κατά ένα σημαντικό βήμα κοντύτερα στο να προσφέρουμε στους ανθρώπους, σε ολόκληρο τον κόσμο, μια άκρως απαραίτητη ανακάλυψη, προκειμένου να τερματίσουμε αυτή την παγκόσμια υγειονομική κρίση».
Ο καθηγητής Ugur Sahin, ένας εκ των ιδρυτών της BioNTech, περιέγραψε τα αποτελέσματα ως «ιστορικά».

Τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν δεν είναι τα οριστικά. Βασίζονται στους πρώτους 94 εθελοντές που εμφάνισαν συμπτώματα από τον Covid, όμως η ακριβής αποτελεσματικότητα του εμβολίου ενδέχεται να αλλάξει όταν αναλυθούν τα πλήρη αποτελέσματα. Τόσο η Pfizer όσο και η BioNTech δηλώνουν πως θα έχουν επαρκή δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια του εμβολίου μέχρι την τρίτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, ούτως ώστε να παρουσιάσουν το εμβόλιο στις αρμόδιες αρχές. Μέχρι τότε δεν μπορούν να ξεκινήσουν προγράμματα εμβολιασμών στις διάφορες χώρες.

Σε κάθε περίπτωση, η ανακοίνωση των δύο εταιριών χαιρετίζεται ήδη ως σημαντική εξέλιξη. «Η είδηση αυτή με έκανε να χαμογελάσω πλατιά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Peter Horby, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. «Είναι μια μεγάλη ανακούφιση… ο δρόμος είναι μακρύς, μέχρι να αρχίσουν τα εμβόλια να κάνουν τη διαφορά στην πράξη, όμως έχω την αίσθηση πως βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής».