Προς το περιεχόμενο

Ενδιαφεροντα αρθρα Ψυχολογιας


Τοξοβολος_UK

Προτεινόμενες αναρτήσεις

Τόξο, όταν λέει αναγνωρισμένα από την πολιτεία εννοεί πως μιλάμε για άτομα που έχουν σπουδάσει ντε και καλά σε ελληνικό πανεπιστήμιο ή έξω και τους έχουν αναγνωριστεί τα χαρτιά τους. Αυτό σημαίνει ότι τα ιδιωτικά ιδρύματα δεν παρέχουν αυτή τη δυνατότητα, άσχετα αν είναι αξιόλογα ή όχι.

 

Γνωρίζω προσωπικά αρκετούς "σύμβουλους" από 1-2 αξιόλογες ιδιωτικές σχολές που ξέρουν πολύ περισσότερο που παν τα τέσσερα από διάφορους ψυχολόγους που κουράρουν για 200 ευρώ στο Κολωνάκι.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

  • Απαντ. 145
  • Δημ.
  • Τελ. απάντηση

Συχνή συμμετοχή στο θέμα

Συχνή συμμετοχή στο θέμα

Τόξο, όταν λέει αναγνωρισμένα από την πολιτεία εννοεί πως μιλάμε για άτομα που έχουν σπουδάσει ντε και καλά σε ελληνικό πανεπιστήμιο ή έξω και τους έχουν αναγνωριστεί τα χαρτιά τους. Αυτό σημαίνει ότι τα ιδιωτικά ιδρύματα δεν παρέχουν αυτή τη δυνατότητα, άσχετα αν είναι αξιόλογα ή όχι.

 

Γνωρίζω προσωπικά αρκετούς "σύμβουλους" από 1-2 αξιόλογες ιδιωτικές σχολές που ξέρουν πολύ περισσότερο που παν τα τέσσερα από διάφορους ψυχολόγους που κουράρουν για 200 ευρώ στο Κολωνάκι.

 

Συμφωνω μαζι σου.Εννοειται πως εχει ατομα απο ιδιωτικες σχολες στην Ελλαδα που οι ανθρωποι ειναι ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ καταρτισμενοι.Ενδεικτικα θα αναφερω το προγραμμα Ψυχολογιας του Deere το οποιο ντρεπεσαι να το αμφισβητησεις,ασχετα εαν στην Ελλαδα δεν το αναγνωριζουν.Με λιγα λογια εννοουν τους αποφοιτους απο Ελληνικες σχολες η με ΔΟΑΤΑΠ απο εξωτερικο.Ολοι οι αλλοι στην μπουκα.

 

Αυτο που ηθελα να τονισω ειναι η καταχρηση των διαφορων ορων στην Ελλαδα μιας κ δεν υπαρχει ενιαιο πλαισιο για να ελεγχονται αυτοι οι τιτλοι απο την Ελλαδα.Με λιγα λογια οι περισσοτεροι Ψυχολογοι στην Ελλαδα θα δεις στις επαγγελματικες τους καρτες εχουν τιτλους τυπου ''Ψυχολογος-Ψυχοθεραπευτης , Ψυχολογος-Συμβουλος Οικογενειακων σχεσεων''.Προφανως μονο ο πρωτος τιτλος ελεγχεται στην Ελλαδα το αλλο ειναι στην προαιρεση του καθε επαγγελματια να το προσθεσει η οχι.Απλα λεω ο πολιτης στην Ελλαδα να ειναι υποψιασμενος.Αλλο πχ καποιος που μου εχει βγαλει 3 σεμιναρια Ψυχολογιας κ αλλο καποιος που εχει σπουδασει Ψυχολογια.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Εν αντιθεση με οσα πιστευουν αρκετοι,φαινεται οτι οι ανθρωποι που εμπιστευονται πιο ευκολα τους αλλους ειναι παραλληλα και καλυτεροι στην ανιχνευση του ψευδους,υποστηριζει το PSYBLOG

 

 

PSYBLOG

 

Highly Trusting People Better Lie Detectors

 

Contrary to our intuition, research suggests that more trusting people are better than cynics at detecting when others are lying.

Humans can be an untrusting race. People are often very cynical about human nature, tending to think that strangers will happily lie to us if there is something in it for them.

 

We intuitive believe that being cynical is an advantage in detecting lies. Or so Nancy Carter and J. Mark Weber found when they asked a group of MBA students whether people high or low in trust would be better at detecting lies in others (Carter & Weber, 2010).

 

The results were as we'd expect: 85% thought low trusters are better than high trusters at lie detection.

 

Is this the right answer though? Are low-trusters really better at detecting lies?

 

Liar liar

 

Carter and Weber weren't so sure, so they measured how trusting 29 participants were and had them watch videos of a staged job interview.

 

In these videos, interviewees had been told to do their best to get the job, but half were told to tell three lies in the process.

 

These videos were then shown to participants who rated the honesty of the interviewees, along with how likely they would be to hire them.

 

Surprisingly, it was those highest in trusting others that emerged as the superstar lie detectors. High trusters were more sensitive to deceit and more accurate at detecting which of the interviewees were lying.

 

Contrary to our expectations it was those low in trusting others who performed worst. They were least accurate at spotting liars and most likely to hire one of the interviewees who had been lying.

 

It seemed that the high-trusters were more likely to pay attention to the classic signs of lying, which include fidgeting and changes in vocal intonation and quality.

 

This leaves us with a counter-intuitive finding to explain: high-trusters, rather than being poor at spotting lies, actually outperform their less trusting counterparts. We'd expect low trusters to be more on the lookout for deceptive behaviour and yet they don't perform as well as those who are more trusting.

 

What is going on? Why is our intuition so wrong?

 

Social intelligence

 

Although this research can't tell us why—it only gives us the result—it does suggest a couple of reasons why high-trusters might be better at detecting lies:

 

Sensitivity: People may become more trusting of others because they are sensitive to lies. Since they are better able to detect them, they have to worry less about being duped.

Risk-taking: On the other hand, through taking social risks, some people may learn how to detect lies more accurately. Those who don't practice because they never take any social risks, never learn how to discern lie from truth.

On top of these two factors we also have to take into account people's innate ability. Some people are naturally gifted at reading body language and have higher social intelligence, while others have to work more at it.

 

Risk and reward

 

Whatever the explanation, it emphasizes how automatically trusting others—sometimes without due cause—can be beneficial. The problem for the low truster is that without trusting strangers a little, it's very hard to take social risks.

 

Say you are invited out by someone you hardly know to a restaurant. Refusing on the basis that they must have some evil ulterior motive might be safer, but you might miss out on a great new friend.

 

The same goes in business. Trust is the basis for commercial relationships: good deals rely on both parties doing their bit, often without knowing that much about each other. A business person who doesn't trust anyone will find it harder to succeed.

 

While low trusters avoid being duped they also miss out on potential opportunities. High trusters, on the other hand, get the best of both worlds: they frequently spot when someone is lying to them, and they are able to take social risks earlier in the relationship and so can reap the rewards, whether social or financial.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Ενα ιδιαιτερα ενδιαφερον ζητημα που απασχολει αρκετο κοσμο.ADHD κ ακαδημαικες επιδοσεις.Μεχρι σημερα γνωριζουμε οτι η ADHD λογω της φυσης της ασθενειας μπορει να προκαλεσει ιδιαιτερα προβληματα ειδικα στον χωρο των σχολικων/ακαδημαικων επιδοσεων.Ενα προσφατο αρθρο του Βρετανικου Ψυχολογικου Συλλογου μας πληροφορει πως αυτη η σχεση ειναι ακομα πιο πολυπλοκη απο οτι πιστευαμε μεχρι σημερα.

 

 

http://www.bps.org.uk/media-centre/news.cfm?id=800511340

 

Link between ADHD and academic achievement 'complex'

 

 

The link between Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) and academic performance is a complex one, a new study carried out by Lee Thompson - Chair of Case Western Reserve University's Psychological Sciences Department - and colleagues, has found.

 

It showed that the link involves the interaction of genes and environment.

 

The investigation has been published in the journal Psychological Science and considered the influences with regards to the impact they have on reading ability, mathematics performance and the continuum of ADHD behaviour.

 

Mr Thompson said: "If we have this much overlap between genes that affect behaviours of ADHD and academic achievement, it gives validity to the relation of ADHD behaviours and poor academics."

 

However, he added there are different approaches for interventions that can be taken based on the extent of environmental influence on ADHD tendencies.

 

Chartered Psychologist and Chartered Scientist Barry Bourne said: "The results of a piece of action research, which I conducted last year and which were reported in ADHD in Practice, Nov 2010, Volume Two Number Three, outlined the crucial involvement of deficiencies in working memory in many of those with a diagnosis of ADD/ADHD, which also would appear to be one of the reasons for the relatively high comorbidity levels between ADD/ADHD and other neurodevelopmental 'disorders'."

 

"The results of clinical practice over 40 years led to the above piece of action research."

 

"I wonder if the link between poor feeding and sleeping babies is due to the underlying neurobiological deficits in those with inherited ADHD, rather than vice-versa?"

 

A recent study published in Archives of Disease in Childhood showed that babies who have difficulties with feeding and sleeping can be at greater risk of developing behavioural problems such as ADHD

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Πάντως το να δίνουν φάρμακα τύπου Ritalin σε ανήλικα παιδιά (γίνεται κατά κόρον στην αμερική) που έχουν διαγνωστεί (ή "διαγνωστεί" ;) ) με ADHD είναι εγκληματικό ...

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Πάντως το να δίνουν φάρμακα τύπου Ritalin σε ανήλικα παιδιά (γίνεται κατά κόρον στην αμερική) που έχουν διαγνωστεί (ή "διαγνωστεί" ;) ) με ADHD είναι εγκληματικό ...

 

Η αληθεια ειναι οτι η θεραπεια για την διαταραχη συνεχως εξελισεται παγκοσμιως,δεν μενουμε πλεον στο Ριταλιν.Με συστηματικη σωστη συνδιαστικη θεραπεια τα αποτελεσματα μπορουν να ειναι θεαματικα.Η διαταραχη απο την φυση της δημιουργει αρκετες προκλησεις για Ψυχολογους κ Ψυχιατρους παγκοσμιως εξου κ η ερευνα για το θεμα ειναι συστηματικη κ με αρκετα ενθαρυντικα αποτελεσματα καθως ο καιρος περναει.

 

 

ENTIT

Επιστρεφοντας στο ζητημα που συζητουσαμε με την ΥΙΝ, δινω το λινκ για το φυλαδιο του Βρετανικου Ψυχολογικου Συλλογου για τις απαραιτητες δεξιοτες που οφειλει να εχει ενας ''Εγγεγραμενος Ψυχολογος'' στην Βρετανια.Η διαδικασια για οποιον ενδιαφερεται να την ακολουθησει ειναι εξαιρετικα πολυπλοκη,απαιτει 3 σταδια και ελαχιστο 6 ετη εκπαιδευσης μαζι με πρακτικη υπο εποπτεια.Σημερα ο τιτλος ''Chartered Psychologist'' απο την Βρετανια θεωρηται παγκοσμιως αριστο δειγμα επαρκειας και ικανοτητας για την ασκηση του Επαγγελματος του Ψυχολογου απο καποιο ατομο.

 

Οπως ειπα η διαδικασια ειναι εξαιρετικα χρονοβορα,ιδιαιτερα απαιτητικη κ προσωπικα την ειδα ως απαραιτητη για να προχωρησω στην καριερα μου.Ειναι διαδικασια για γερα νευρα πιστεψτε με αλλα την συστηνω σε ολους τους μελλοντες συναδελφους.

 

Επισης επισυναπτω την εκθεση στα Ελληνικα απο την Επιτροπη για την εκδοση του Ευρωπαικου Πιστοποιητικου στην Ψυχολογια που περιγραφει την διαδικασια που θα ισχυει (μαλλον συντομα) για το συγκεκριμενο Πιστοποιητικο το οποιο θα δινει το δικαιωμα σε ολους τους Ψυχολογους να ασκουν σε οποιαδηποτε χωρα της ΕΕ το επαγγελμα του Ψυχολογου κ το οποιο θα βασιζεται στον δρομο που εχει χαραξει ο Βρετανικος Ψυχολογικος Συλλογος.Τωρα αυτο πως θα το εναρμονισουν με τις εθνικες πρακτικες της Ελλαδας που δινει αδεια ασκησεως Ψυχολογου σε ατομα που εχουν μολις ενα απλο βασικο πτυχιο...ο θεος κ η ψυχη τους...

 

 

http://www.bps.org.uk/membership/grades/chartered-psychologist/chartered_psychologist_home.cfm

europsy.doc__26-4-2010.pdf

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

  • 2 εβδομάδες αργότερα...

Απο το μπλογκ του συναδελφου και πολυ δικου μας Ινσομνιακ yannis27gr θα ποσταρω με την συχνοτητα που εκεινος θα ανανεωνει το μπλογκ του τα αρθρα του για τα 10 σπουδαιοτερα Ψυχολογικα πειραματα.Να τον ευχαριστήσω ξανα για την αδεια του να αναπαραγαγω στο Ινσομνια τα αρθρα του.

 

Αρχιζοντας λοιπον απο το Ν.10,9 κ 8.

 

Τα 10 σπουδαιότερα Ψυχολογικά πειράματα

 

 

KNOW YOURSELF

 

 

 

 

Η επιστήμη της ψυχολογίας δεν έχει πολύ μεγάλη ιστορία σαν επιστημονικός κλάδος καθώς υπάρχει περίπου 1 ½ αιώνα. Ωστόσο, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάζει, επειδή ασχολείται με τη φύση του ανθρώπου, έχει διεξάγει κάποια εξαιρετικά αποκαλυπτικά πειράματα. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιαστούν τα 10 σημαντικότερα*. Να σημειωθεί πάντως ότι κάποια απ’ αυτά είναι πολύ δυσάρεστα και ζητάω προκαταβολικά συγνώμη για την όποια ψυχική αναστάτωση. Τέλος, τόσο η παρουσία των πειραμάτων αυτών όσο και η σειρά εμφάνισης είναι καθαρά προσωπική επιλογή.

*Στην πραγματικότητα είναι παραπάνω από 10 καθώς σε κάποιες περιπτώσεις παρουσιάζεται η έννοια που εξετάστηκε μέσα από 2 πειράματα.

(Κάθε μέρα θα αναρτάται από ένα μέχρι να ολοκληρωθεί η αντίστροφη μέτρηση!)

 

 

 

Σειρα πειραματων του Harlow σε μαιμουδες για την σχεση βρεφων με τις μητερες του.Κλασικο

 

Ν.10 Η υποκατάστατη μητέρα

 

Τη δεκαετία του ’30 γιατροί και ψυχολόγοι θεωρούσαν ότι τα παιδιά μπορούν να μεγαλώνουν εξίσου καλά με ελάχιστη δυνατή στοργή από τους γονείς. Πίστευαν ότι η πολύ στοργή μπορεί να κακομάθει τα παιδιά ενώ η ισχύουσα εκείνη την εποχή Συμπεριφορική Ψυχολογία άφηνε στην άκρη έννοιες όπως συναισθήματα. Αποφασισμένος να αποδείξει ότι αυτή η πεποίθηση είναι λάθος κι ότι τα παιδιά χρειάζονται τους γονείς όσο χρειάζονται το φαγητό, κι ακόμα περισσότερο, ο Harry Harlow έκανε μια σειρά πειραμάτων με υποκείμενα ρέζους μαϊμούδες.

Στο κλασικό πλέον πείραμα, 2 ομάδες μαϊμούδων αποχωρίζονταν από βρέφη από τις μητέρες τους και τους δίνονταν η επιλογή ανάμεσα σε 2 υποκατάστατες μητέρες: Η 1η ήταν φτιαγμένη από σύρμα και η 2η επίσης από σύρμα αλλά ντυμένη με ύφασμα ώστε να έχει πιο μαλακή αφή κι επιπλέον ένα ζωγραφιστό προσωπείο για να έχει όψη μαϊμούς. Στην 1η ομάδα, η συρμάτινη μητέρα είχε δεμένο κάτω από το λαιμό της ένα μπιμπερό με γάλα ενώ στη 2η ομάδα το μπιμπερό ήταν δεμένο στην υφασμάτινη μητέρα.

 

Dim lights

Τα δεδομένα ήταν συντριπτικά υπέρ της υφασμάτινης μητέρας την οποία προτιμούσαν μόνιμα οι μαϊμούδες. Στη συρμάτινη πήγαιναν μόνο για να τραφούν. Όταν μεταφέρονταν σε άγνωστο χώρο, αγκάλιαζαν την υφασμάτινη μητέρα και τη χρησιμοποιούσαν για να νιώθουν ασφάλεια καθώς εξερευνούσαν το χώρο. Χωρίς την υφασμάτινη έκλαιγαν, έτρεμαν από φόβο ή πιπίλιζαν τον αντίχειρά τους. Η συμπεριφορά δεν άλλαζε παρουσία της συρμάτινης μητέρας.

Όταν οι μαϊμούδες έφτασαν σε ηλικία που μπορούσαν να τραφούν με στέρεες τροφές, αποκόπηκαν από την υφασμάτινη μητέρα για 3 ημέρες. Όταν την επανέφεραν, τα μαμουδάκια έμειναν κολλημένα πάνω της χωρίς διάθεση να κυκλοφορήσουν στο χώρο όπως έκαναν πριν.

Τέλος, ενώ και οι 2 ομάδες μαϊμούδων μεγάλωναν με τον ίδιο ρυθμό, αυτή που τρέφονταν από τη συρμάτινη μητέρα υπέφερε από στομαχικές διαταραχές και διάρροια, γεγονός που ο ερευνητής απέδωσε στην έλλειψη στοργής κατά τη διάρκεια της σίτισης από τη συρμάτινη μητέρα που προκαλούσε ψυχολογική πίεση στα ζώα.

Ο Harlow συμπέρανε ότι οι ίδιες αρχές ισχύουν και στους ανθρώπους και η στοργή είναι εξίσου σημαντικός, αν όχι σημαντικότερος, παράγοντας στην ανατροφή των παιδιών από την απλή σίτισή τους.

Οι ερευνητικές του προσπάθειες συνεχίστηκαν με τις μαϊμούδες αλλά σε άλλους τομείς, με αρκετά έως εντελώς ειδεχθή μεθοδολογία και για πολλούς θεωρείτε υπεύθυνος για τη δημιουργία του κινήματος προστασίας των ζώων στα ιατρικά πειράματα.

Κατ’ αρχάς, σαν συνέχεια του προηγούμενου πειράματος και για να δείξει πόσο σημαντική είναι η ανάγκη για στοργή υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, δημιούργησε τη Σιδηρά Παρθένα, η οποία ήταν μια υποκατάσταση μητέρα φτιαγμένη από σύρμα με καρφιά όμως τριγύρω και ένα σύστημα που εξέπνεε παγωμένο αέρα. Ήταν μια «κακή» μητέρα αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση τα μωράκια δεν έφευγαν από την «αγκαλιά» της.

Έπειτα θέλησε να μελετήσει την κατάθλιψη την οποία προσπάθησε να δημιουργήσει τεχνητά στα ζώα βάζοντας τα να μείνουν στο Πηγάδι της Απελπισίας, το οποίο ήταν ένας χώρος στον οποίο έβαζαν τα μωρά να ζήσουν σε πλήρη απομόνωση για 3, 6, 12 ή 24 μήνες! Όταν τα έβγαζαν αυτά παρουσίαζαν σοβαρότατες ψυχικές διαταραχές όπως κενό βλέμμα, αδράνεια, αυτό-ακρωτηριασμό, απάθεια, κοινωνική απομόνωση, κτλ. Όσες προσπάθειες κι αν έγιναν για να επαναφέρουν τις μαϊμούδες σε φυσιολογική συμπεριφορά είχαν από μικρή έως πλήρη αποτυχία, ανάλογα με το χρόνο που είχαν περάσει στην απομόνωση.

Τέλος δημιούργησε και μια μηχανή που βίαζε τις μητέρες που είχαν μπει σε απομόνωση θέλοντας να δει αν θα είχαν διάθεση για σεξουαλική πράξη (προηγουμένως είχαν δείξει απάθεια στη φροντίδα των μικρών τους που έφτανε μέχρι και την επίθεση εναντίον τους). Φυσικά, δεν έδειξαν καμία πρόθεση για σεξ. Όπως είπαμε και προηγουμένως, η κοινωνική απομόνωση είχε απολύτως καταστρεπτικά αποτελέσματα.

Ο ίδιος ο Harlow ποτέ δεν παραδέχτηκε την ακραία ανήθικη φύση των πειραμάτων του, δηλώνοντας σχετικά: Το μόνο που με νοιάζει είναι αν το αποτέλεσμα θα είναι άξιο να δημοσιευτεί. Δε νιώθω καμία αγάπη για τις μαϊμούδες. Ποτέ δεν τις αγάπησα. Δε μου αρέσουν τα ζώα. Απεχθάνομαι τις γάτες και τους σκύλους. Πώς είναι δυνατόν να αγαπήσει κανείς τις μαϊμούδες;»

Πόσα μάτια έχει ένας άνθρωπος συνήθως;

 

 

Πειραμα σταθμος για την Ψυχολογια απο τον Seligman για τις πεποιθησεις μας περι του ελεγχου που εχουμε σε μια αρνητικη κατασταση

Ν.9 Μαθημένη απελπισία

 

Είχε έρθει κάποτε ένα τσίρκο στην πόλη μας και μου είχε κάνει εντύπωση ότι είχαν ένα τεράστιο ελέφαντα δεμένο σε ένα μικρό πάσαλο. Δεν ήταν λογικό’ ένα παιδί θα μπορούσε να ξεριζώσει αυτό το πάσαλο και να φύγει, πόσο μάλλον ένα ζώο αρκετών τόνων, κι όμως δεν έκανε καμία προσπάθεια να ελευθερωθεί. Καθόταν πειθήνια, φαινομενικά δεμένος από ένα σχοινί μα στην πραγματικότητα δεμένος ψυχολογικά από ένα φαινόμενο που ονομάζεται «Μαθημένη απελπισία».

Το φαινόμενο αυτό συνίσταται στην εσφαλμένη εντύπωση εκ μέρους του θύματος ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να αλλάξει μια αρνητική κατάσταση. Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει επειδή το άτομο είχε επανειλημμένες αντίστοιχες αρνητικές καταστάσεις στις οποίες πράγματι δεν μπορούσε να κάνει κάτι για να γλιτώσει κι έτσι ενσωμάτωσε την πεποίθηση ότι ούτε στο μέλλον θα μπορεί να αποκτήσει έλεγχο της κατάστασης. Ακόμα λοιπόν κι αν οι συνθήκες αλλάξουν, το άτομο παραμένει δεσμευμένο στο παρελθόν και δέχεται πειθήνια την κατάσταση.

Ο αμερικανός ψυχολόγος Martin Seligman διεξήγαγε το 1967 ένα πείραμα στο οποίο έλεγξε αυτή την άποψη. Το πείραμα είχε ως εξής: Χώρισε σκυλιά σε 3 ομάδες με τα εξής χαρακτηριστικά: Τα σκυλιά της 1ης ομάδας απλώς παρέμειναν δεμένα σε ένα χώρο με αυτά της 2ης ομάδας χωρίς να τους συμβαίνει τίποτα. Τα σκυλιά της 2ης ομάδας αντίθετα δέχονταν ηλεκτροσόκ το οποίο ωστόσο μπορούσαν να σταματήσουν πατώντας ένα μοχλό. Αυτά της 3ης ομάδας δέχονταν επίσης ηλεκτροσόκ χωρίς ωστόσο τη δυνατότητα να το σταματήσουν πατώντας το μοχλό. Τα ηλεκτροσόκ ερχόταν σε τυχαίες χρονικές στιγμές και σταματούσαν εξίσου απροειδοποίητα όπως άρχισαν, προκαλώντας στα σκυλιά την αίσθηση του αβοήθητου.

Όλα τα σκυλιά έπειτα τοποθετήθηκαν σε ένα κουτί στο οποίο δέχτηκαν ηλεκτροσόκ. Για να το αποφύγουν έπρεπε απλώς να πηδήξουν έξω από το κουτί. Αυτά της 1ης και της 2ης ομάδας το απέφυγαν εύκολα και γρήγορα. Της 3ης όμως που δεν τους είχε δοθεί η δυνατότητα να αποφύγουν το ηλεκτροσόκ την 1η φορά ενσωμάτωσαν αυτή την κατάσταση και δεν προσπάθησαν ούτε στο νέο περιβάλλον να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους. Κούρνιασαν στο πάτωμα και κλαψούριζαν νιώθοντας αδύνατη την αποφυγή του πόνου.

Ο Seligman θεωρεί ότι το φαινόμενο αυτό συναντάται συχνά –πέρα από τους καταθλιπτικούς φυσικά- στους οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά μειονεκτούντες ανθρώπους που μεγαλώνουν νιώθοντας ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε για να αλλάξουν την κατάσταση και ξοδεύουν τη ζωή τους στη φτώχεια και την απαξίωση, μεγαλώνοντας παιδιά με τον ίδιο τρόπο για να συνεχιστεί έτσι ο φαύλος κύκλος μειονεξίας.

 

Η ενδιαφερουσα αρχη που εδωσε τις βασεις για την ενασχοληση της Ψυχολογιας με την γλωσσα του σωματος.

 

Ν.8 Το πείραμα της έκφρασης του προσώπου

 

Το 1924 ο Carney Landis ένας μεταπτυχιακός φοιτητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα αποφάσισε να απαντήσει το απλό ερώτημα αν οι άνθρωποι έχουν τις ίδιες εκφράσεις του προσώπου όταν νιώθουν παρόμοια συναισθήματα όπως χαρά, λύπη, αηδία, κτλ.

Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν φοιτητές –όπως συμβαίνει άλλωστε με τα περισσότερα ψυχολογικά πειράματα γι αυτό και αρκετοί αμφιβάλλουν για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων στο γενικότερο πληθυσμό, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Τους έβαψε λοιπόν το πρόσωπο με μαύρες γραμμές για να έχει ένα τρόπο μέτρησης της κίνησης των μυών του προσώπου και τους έφερε ενώπιον διαφόρων ερεθισμάτων. Τη στιγμή που εξέφραζαν το συναίσθημα ο Landis τους φωτογράφιζε και κατέγραφε την αντίστοιχη έκφραση.

Τα ερεθίσματα που χρησιμοποίησε για να προκαλέσει έντονα συναισθήματα ήταν από αποτρόπαια έως απαράδεκτα. Τους έβαζε να μυρίσουν αμμωνία (να θυμίσω ότι αμμωνία υπάρχει στα ούρα και δίνει τη χαρακτηριστική μυρωδιά), να δουν πορνογραφία (μην ξεχνάτε ότι είμαστε στο 1924 και οι πορνό εικόνες ήταν εξαιρετικά σοκαριστικό θέαμα) και να βάλουν το χέρι τους σε ένα κουβά με βατράχια (χρειάζεται σχόλιο;). Αλλά το αποκορύφωμα ήταν η τελευταία δοκιμασία (κανείς δεν ξέρει πώς του ήρθε μια τέτοια ιδέα) για να προκαλέσει την υπέρτατη αποστροφή: τα υποκείμενα έπρεπε να αποκεφαλίσουν ένα ζωντανό αρουραίο! Φυσικά οι περισσότεροι αρνήθηκαν αλλά ο ερευνητής επέμεινε, ακόμα κι αν χρειάστηκε να τους βρίσει για να το κάνουν και πράγματι τα 2/3 των φοιτητών ολοκλήρωσε τον αποκεφαλισμό ενώ γι αυτούς που συνέχισαν να αρνούνται ο ερευνητής δε δίστασε να προχωρήσει ο ίδιος στον αποκεφαλισμό και να βάλει κάποιο βοηθό να φωτογραφίσει το υποκείμενο στην έκφραση αηδίας που έκανε… Να σημειωθεί εδώ ότι οι συμμετέχοντες μη έχοντας εμπειρία σε αποκεφαλισμούς ή / και νιώθοντας άσχημα για την πράξη ώστε να μην την κάνουν με έντονη διάθεση δεν κατάφερναν να την κάνουν σωστά και τα κακόμοιρα τα ζώα υπέφεραν μέχρι τελικά να καταφέρουν να τα αποκεφαλίσουν.

Πέρα από την απέχθεια, το πείραμα αυτό κατέδειξε τη διάθεση των ανθρώπων να υπακούσουν σε μια παράλογη εντολή αν δινόταν με έμφαση από ανώτερο σε ιεραρχία άτομο, διάθεση που θα μελετιόνταν ενδελεχώς λίγες δεκαετίες αργότερα (θα δούμε αυτά τα πειράματα καθώς ανεβαίνουμε στη λίστα).

Παρεπιπτόντως: Όχι, δεν έχουμε κοινές εκφράσεις.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Σχετικά με το Ν8, γενικεύοντας, η γλώσσα του σώματος δέν είναι κατι κοινό μεταξύ ανθρώπων ίδιου πολιτισμού?

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Σχετικά με το Ν8, γενικεύοντας, η γλώσσα του σώματος δέν είναι κατι κοινό μεταξύ ανθρώπων ίδιου πολιτισμού?

 

Σιγουρα οι πολιτισμικες διαφορες ,η κουλτουρα κοκ φαινεται πως εχουν επιρροη σε αρκετα πραγματα που σχετιζονται με την συμπεριφορα μας κ μαλλον εππηρεαζουν μεταξυ αλλων και την γλωσσα του σωματος μας σε καποιο βαθμο.

 

 

Συνεχιζοντας ομως με τα πειραματα,εδω ενα απο τα πιο ενδιαφεροντα πειραματα για εκεινο που ονομαζουμε γνωστικη ασυμφωνια στην Ψυχολογια.Προκειτε για την ασυμφωνια που προκύπτει αναμεσα σε στασεις κ πεποιθησεις μας κ πως εκεινες διαμορφωνουν την συμπεριφορα μας.Ειναι αρκετα ενδιαφερον,ριξτε μια ματια.

 

KNOW YOURSELF

 

 

 

Ν.7 Γνωστική ασυμφωνία

 

 

Φανταστείτε ότι αγοράσατε ένα ακριβό αμάξι, μια κουρσάρα 2000 κυβικών και βγαίνετε στην εθνική για να πάτε ταξίδι σε κάποιο μακρινό μέρος. Μένετε εντυπωσιασμένοι από την ταχύτητα της, την επιτάχυνση, το κράτημα στις στροφές, την καθαρότητα ακόμη και στα φώτα πορείας. Όλα είναι εντυπωσιακά. Όλα εκτός από ένα: την άνεση στα καθίσματα’ απλά, δεν υπάρχει. Το προηγούμενο αμάξι σας, το μικρούλι των 1000 κυβικών ήταν πολύ πιο άνετο. Τι κάνετε λοιπόν; Απογοητεύεστε από το μειονέκτημα αυτό, φτάνετε στο σημείο ακόμα και να εξετάσετε την πιθανότητα να το επιστρέψετε;

 

Dim lights

 

Τούτο το παράδειγμα είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση γνωστικής ασυμφωνίας ή οποία συνίσταται σε ασυνέπεια ανάμεσα σε διάφορες πεποιθήσεις μας, εν προκειμένω στην πίστη ότι το μεγάλο και ακριβό αμάξι οφείλει να είναι σε όλους τους τομείς καλύτερο (λίγο ή πολύ, συνήθως πολύ) από το μικρό και φτηνό. Δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτή την ασυνέπεια και βρίσκουμε τρόπους να τη μειώσουμε, συνήθως διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα. Στην προκειμένη περίπτωση, κι επειδή το αμάξι είναι μεγάλης αξίας κι έχουμε επενδύσει σημαντικό ποσό σ’ αυτό, πιθανόν να αλλάξουμε τη γνώμη μας και να πούμε ότι κι αυτό το αμάξι είναι άνετο ενώ το παλιό δεν ήταν δα και τόσο άνετο και μάλλον θυμόμασταν λάθος ή να δεχτούμε την έλλειψη άνετων καθισμάτων αλλά να μη μας ενοχλήσει αφού δεν έχουμε σκοπό να κάνουμε μακρινά ταξίδια ή μπορούμε ακόμη και να κατηγορήσουμε τον πωλητή ότι στην πραγματικότητα δε μας έκανε έκπτωση αλλά αφαίρεσε τα αρχικά καθίσματα για να βάλει άλλα πιο φτηνά! Καλό, ε;

Για να εξετάσουν την ιδιότητα αυτή οι Festinger & Carlsmith το 1957 διεξήγαγαν το ακόλουθο πείραμα: Ζήτησαν από τα υποκείμενα να τοποθετούν καρούλια σε ένα δίσκο κι έπειτα να τα βάζουν πάλι πίσω και ξανά το ίδιο για 30 ολόκληρα λεπτά. Όσοι δεν αυτοκτόνησαν από ανία έπρεπε να στρίψουν 48 βίδες δεξιόστροφα για άλλα 30 λεπτά. Αφού τελείωσαν και αυτό έπρεπε, επειδή έλειπε υποτίθεται ένας ερευνητής, να πουν αυτοί ψέματα σε κάποιον άλλο σχετικά με το πόσο ωραία ήταν η δραστηριότητα που έκαναν. Μια ομάδα θα πληρωνόταν ένα δολάριο γι αυτό το ψέμα και μια άλλη 20 ενώ μια τρίτη (η ομάδα ελέγχου) δε χρειάστηκε να πει ψέματα. Στο τέλος, ζητήθηκε να αξιολογήσουν οι ίδιοι το πείραμα αναφορικά με το πόσο απολαυστικό ήταν. Φυσικά όλοι ανέφεραν ότι επρόκειτο για ένα βαρετό πείραμα. Μια ομάδα ωστόσο το θεώρησε πιο απολαυστικό από την άλλη. Ποια ήταν αυτή; Η ομάδα που πληρώθηκε τα 20 δολάρια ή αυτή του ενός;

Η θεωρία πρεσβεύει ότι όταν υπάρχει γνωστική ασυμφωνία, τα άτομα αλλάζουν τις πεποιθήσεις τους για να λύσουν την ασυμφωνία. Στο συγκεκριμένο πείραμα, αυτή δημιουργήθηκε επειδή τους ζητήθηκε να πείσουν κάποιον άλλο ότι το πείραμα ήταν ευχάριστο. Τους δόθηκε πάντως διέξοδο μέσω της πληρωμής ώστε να θεωρήσουν ότι είπαν ψέματα για τα χρήματα και να μην έρθουν σε κατάσταση γνωστικής ασυνέπειας. Όμως η ομάδα του ενός δολαρίου δεν πληρώθηκε αρκετά και θα έπρεπε, λογικά, να περιέλθει σε ασυνέπεια και να αλλάξει τη στάση της θεωρώντας το πείραμα λιγότερο βαρετό σε σχέση με την άλλη ομάδα, και πράγματι αυτό έγινε.

2 χρόνια αργότερα, το 1959, οι Aronson και Mills έκαναν ένα άλλο πείραμα για να βεβαιώσουν την ύπαρξη του φαινομένου αυτού. Στο πείραμα συμμετείχαν μόνο γυναίκες οι οποίες επρόκειτο να συμμετάσχουν σε μια ομάδα συζήτησης σχετικά με την ψυχολογία του σεξ. Η 1η ομάδα γυναικών έγινε δεκτή αμέσως, η 2η έπρεπε να περάσει ένα στάδιο ήπιας μύησης στο οποίο διάβαζαν φωναχτά λέξεις σχετικές με το σεξ ενώ για την 3η το στάδιο μύησης ήταν πιο σοβαρό καθώς έπρεπε να διαβάσουν σεξουαλικές λέξεις. Αφού ολοκληρώθηκε η συζήτηση τους ζητήθηκε να κρίνουν τόσο την ομάδα συζήτησης όσο και την ίδια τη συζήτηση. Όπως προέβλεπε η θεωρία, επειδή η τελευταία ομάδα πέρασε ένα δύσκολο στάδιο για να καταφέρει να συμμετάσχει στη συζήτηση, θα ερχόταν σε γνωστική ασυμφωνία αν η συζήτηση δεν άξιζε και έτσι η κρίση της και για τις 2 κατηγορίες ήταν σαφώς υψηλότερη από τις άλλες ομάδες που είτε δεν είχαν καθόλου μύηση ή ήταν ήπια.

Συνοψίζοντας, η ασυνέπεια ανάμεσα σε στάσεις ή/και πεποιθήσεις μας μάς προκαλεί πίεση και αυτό μας αναγκάζει να αλλάζουμε τη στάση ή την πεποίθησή μας. Να έχετε το νου σας γιατί το να πούμε ψέματα στον εαυτό μας είναι τελικά πιο εύκολο απ’ ότι νομίζαμε!

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Τα ενδιαφεροντα πειραματα σε ζωα για τα ναρκωτικα

 

 

 

KNOW YOURSELF

 

 

N.6 Πώς μπορούμε να μάθουμε πόσο εθιστικά είναι τα ναρκωτικά;

 

 

Με το κλινικό όνομα διαμορφίνη είναι ένα φάρμακο που χορηγείται μέσω συνταγογράφησης σε πολλές χώρες όπως Βρετανία, Ολλανδία, Γερμανία, Ελβετία, κτλ Η νεότερη εμφάνιση της γίνεται το 1895 όταν η γερμανική φαρμακευτική εταιρεία «Bayer» την εισάγει στην αγορά ως υποκατάστατο της μορφίνης για χρήση κυρίως ως αντιβηχικού. Η μορφίνη ήταν εξαιρετικά δημοφιλής αλλά είχε την αρνητική παρενέργεια να προκαλεί εθισμό. Έτσι, η εταιρεία λάνσαρε το νέο φάρμακο με την ιδιότητα να πετυχαίνει τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα αλλά χωρίς να προκαλεί εθισμό! Η ιστορία φυσικά έδειξε ότι τούτο υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα λάθη καθώς το νέο φάρμακο αποδείχτηκε ακόμη πιο εθιστικό από τη μορφίνη.

Φαντάζομαι ότι όλοι πλέον καταλάβατε ότι αναφέρομαι στην Ηρωίνη, το όνομα που η εταιρεία έδωσε στην διακετυλομορφίνη –αυτό είναι το πραγματικό, χημικό της όνομα, εμπνευσμένη από τα ελληνικά –ως είθισται στα επιστημονικά ονόματα- και ειδικότερα τη λέξη «Ήρωας» καθώς η ουσία είχε ηρωικές ιδιότητες και αποτελέσματα στο χρήστη. Φυσικά αυτές οι ηρωικές ιδιότητες προκαλούνται επειδή η ουσία μεταβολίζεται άμεσα ως μορφίνη στον οργανισμό και δρα ακόμη πιο γρήγορα από την ίδια μορφίνη, γινόμενο έτσι ακόμη πιο ισχυρό ναρκωτικό!

Σύντομα αναγνωρίστηκαν όλα τα οπιούχα παράγωγα ως ναρκωτικά και σ’ αυτή τη λίστα προστέθηκαν κι άλλες ουσίες. Είχαν όλες, ή σχεδόν όλες, τη δυνατότητα να γίνουν εξαιρετικά εθιστικές μέχρι το θάνατο του χρήστη από υπερβολική χρήση. Πόση όμως είναι η ποσότητα που χρειάζεται να λάβει κάποιος για να εθιστεί; Πόσο καιρό μπορεί να την παίρνει μέχρι να καταρρεύσει; Τι παθαίνει στη διάρκεια;

Αυτά και άλλα ερωτήματα χρειάζονταν απάντηση κι επειδή οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ανθρώπινα υποκείμενα (αν μπορούσαν θα το έκαναν όπως και έγινε στα πειράματα που θα δούμε στην 1η πεντάδα) χρησιμοποίησαν φυσικά… ζώα. Όπως είδαμε και στα πειράματα στις θέσεις 10 και 9, δεν υπήρχαν ηθικοί φραγμοί στη χρήση ζώων για πειραματικούς σκοπούς. Αυτές θεσπίστηκαν μετά το 1980 κι έκτοτε έχει ελαττωθεί και η χρήση τους αλλά είναι και πιο… ανθρώπινος ο χειρισμός τους. Μέχρι τότε, μπορούμε να πούμε ότι πρακτικά τα βασάνιζαν.

Τα πειράματα ξεκίνησαν το 1948 όταν ο γερμανός ερευνητής P. N. Witt δοκίμασε την επίδραση διάφορων ουσιών στις αράχνες. Τους έδωσε διάφορες ψυχοεπιδραστικές ουσίες όπως καφεΐνη, αμφεταμίνη, στρυχνίνη, κτλ και όλες ανεξαιρέτως επηρέασαν αρνητικά την κατασκευή ιστών από τις αράχνες. Τα ίδια ουσιαστικά πειράματα επανελήφθησαν το 1984 από τον Nathanson και το 1995 από τη NASA.

Το 1938 οι Newman & Lehman μελέτησαν την επίδραση του σοβαρού αλκοολισμού στα σκυλιά. Τα περισσότερα φυσικά πέθαναν κυρίως αφούτουςω σταμάτησαν τη χορήγηση αλκοόλ. Το 1989 και το 1994 οι Bozarth και Heyser αντίστοιχα μελέτησαν την επίδραση της κοκαΐνης στους αρουραίους και βρήκαν, τι έκπληξη, ότι έχει τις ίδιες επιδράσεις που είχαν παρατηρηθεί και στους ανθρώπους.

 

Το «κορυφαίο» ωστόσο πείραμα διεξήχθη το 1969 στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν όπου οι ερευνητές έμαθαν σε μαϊμούδες και αρουραίους να κάνουν μόνοι τους ένεση στον εαυτό τους για να μπορούν να αυτό-χορηγούνται με ναρκωτικά όπως μορφίνη, αλκοόλ, κοκαΐνη και αμφεταμίνη. Αφού τα ζώα έμαθαν αφέθηκαν μόνα τους με άφθονες δόσεις των ναρκωτικών και οι ερευνητές μελετούσαν τη συμπεριφορά τους που σύντομα εξελίχθηκε άσχημα –όπως ήταν φυσικό. Προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τα κλουβιά και πολλά τραυματίζονταν σοβαρά στην προσπάθεια αυτή. Υπέφεραν από παροξυσμούς και παραισθήσεις και δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις αυτοτραυματισμού όπως να ξεριζώνουν τις τρίχες από το σώμα τους μέχρι και να αυτό-ακρωτηριάζονται.

Ας δούμε πως συμπεριφέρθηκαν τα ζώα σε κάθε ουσία:

Μορφίνη: Κανένα ζώο δε διέκοψε από μόνο του τη χρήση και σε όσα διακόπηκαν από τους ερευνητές τα ζώα παρουσίασαν όλα τα συμπτώματα στέρησης.

Κωδεΐνη: Τα ζώα σύντομα έπαιρναν πολύ υψηλές δόσεις και πέθαναν σε 6 με 8 βδομάδες.

Κοκαΐνη: Τα ζώα έχασαν μυϊκή μάζα και υπέφεραν από συνεχείς παροξυσμούς και παραισθήσεις. Η βίαιη συμπεριφορά και οι αυτό-τραυματισμοί ήταν πολύ συχνοί ενώ τα ζώα έχασαν την επαφή με το περιβάλλον.

Μορφίνη-Κοκαΐνη: Τα ζώα έπαιρναν μέρα-νύχτα μέχρι που όλα πέθαναν σε 2 με 4 βδομάδες.

Δε νομίζω ότι χρειάζεται να συνεχίσουμε. Τα αποτελέσματα φαντάζομαι ότι ξάφνιασαν τους ερευνητές. Βασάνισαν τα ζώα για να μάθουν ότι τα ναρκωτικά σκοτώνουν αφού στη διάρκεια διαλύσουν, ψυχικά και σωματικά, το χρήστη.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Δηλαδή τα ζώα δεν έχουν αντίληψη οτι βλάπτουν τον εαυτό τους με τα ναρκωτικά. Αντίθετα οι άνθρωποι πολλές φορές το αντιλαμβάνονται. Πού οφείλεται η διαφορά?

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Απ'ότι φαίνεται, στα ζώα κυριαρχούν τα πλήρως τα ένστικτα. Γι'αυτό και δεν έχουν φτιάξει πολιτισμό όπως οι άνθρωποι.

 

Γιατί πολιτισμός σημαίνει εν μέρει καταπίεση των ενστίκτων και των ορμών. Ενώ τα ζώα αναζητούν συνεχώς την ικανοποίηση των ορμών τους.

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

KNOW YOURSELF

 

Τραυλισμος κ πειραματικες προσπαθειες σε παιδια...

 

Ν.5 Η τερατώδης έρευνα

 

«Οι πληροφορίες που συλλέχτηκαν από την έρευνα του Johnson γύρω από παιδιά που τραύλιζαν καθώς και τους γονείς τους είναι η μεγαλύτερη συλλογή επιστημονικών δεδομένων αναφορικά με την έναρξη του τραυλισμού που έχουμε ως τώρα. Παρόλο που οι σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που τραυλίζουν κάνουν κάτι διαφορετικό απ’ αυτά που δεν τραυλίζουν, ο Johnson ήταν ο πρώτος που μίλησε για τη σημαντικότητα των πεποιθήσεων, των σκέψεων, της στάσης και των συναισθημάτων των παιδιών»

Αυτά τα είπε η Patricia Zebrowski, βοηθός καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Iowa σχετικά με τον Wendell Johnson και τη συνολική του συνεισφορά στον τομέα της κατανόησης και της θεραπείας του τραυλισμού. Ο Johnson, ως τραυλός και ο ίδιος, ήξερε από πρώτο χέρι τι σημαίνει να μην μπορείς να αρθρώσεις καθαρό λόγο. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να κάνει μια σπουδαία καριέρα. Πήρε διδακτορικό στην ψυχολογία και στην παθολογία του λόγου και ήταν διευθυντής της κλινικής λόγου του πανεπιστημίου της Iowa από το 1943 ως το 1955. Έγραψε πολυάριθμα βιβλία και πάνω από 100 άρθρα πάνω στο θέμα αυτό, ήταν εκδότης 2 έγκριτων περιοδικών και επιπλέον έγραψε το κείμενο για το λήμμα «Διαταραχές Λόγου» στην Εγκυκλοπαίδεια Νοητικής Υγείας.

Αυτό όμως που τον κάνει γνωστό στους μη ειδικούς είναι η οργάνωση ενός πειράματος που θεωρείται ένα από τα πιο ανήθικα στην ιστορία της ψυχολογικής επιστήμης. Πιστεύοντας ότι ο τραυλισμός προκαλείται από τους γονείς στα παιδιά όταν τα πιέζουν για τυχόν μικρά λάθη που κάνουν και προκαλώντας έτσι ψυχική πίεση οδηγούνται σε περαιτέρω αύξηση των λαθών και τελικά σε τραυλισμό, θέλησε να ελέγξει αυτή του την πεποίθηση προκαλώντας τον τραυλισμό σε παιδιά ενός ορφανοτροφείου.

Το πείραμα ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1939 και έληξε έξι μήνες αργότερα. Για τις ανάγκες του πειράματος επιλέχθηκαν 10 παιδιά που οι δάσκαλοι του ορφανοτροφείου είχαν κρίνει ότι είχαν πρόβλημα τραυλισμού (οι ερευνητές έλεγξαν οι ίδιοι τον ισχυρισμό και συμφώνησαν) και άλλα 12 που δεν είχαν πρόβλημα στην άρθρωση λόγου. Τα 10 παιδιά που είχαν τραυλισμό χωρίστηκαν σε 2 ισάριθμες ομάδες: στην Α που τους έλεγαν ότι ο λόγος τους ήταν εξαίρετος και στην Β που τα είπαν ότι έχουν πρόβλημα. Έπειτα χωρίστηκαν ισάριθμα τα υγιή παιδιά. Τα 6 που πήγαν στην 1η ομάδα ήταν τα άτυχα καθώς σε αυτά οι ερευνητές είχαν σκοπό να προκαλέσουν τραυλισμό για να δουν αν μπορεί πράγματι ο τραυλισμός να προκληθεί από εξωτερικούς παράγοντες ή αφορά τη φυσιολογία του οργανισμού. Έτσι, η Mary Tudor, η μεταπτυχιακή φοιτήτρια που είχε επιλεχθεί για να διεξάγει το πείραμα (ο Johnson απλώς επέβλεπε τα αποτελέσματά της) πήγαινε κάθε λίγες βδομάδες και μιλούσε με το κάθε παιδί για 45 λεπτά. Ακολουθούσε ένα προσυμφωνημένο σενάριο για να πει τα ίδια πράγματα σε κάθε παιδί ανάλογα την ομάδα που βρισκόταν. Έτσι, στους τραυλίζοντες που ήθελαν να δώσουν θετική τροφοδότηση τα έλεγαν ότι το φαινόμενο είναι παροδικό και σταδιακά θα αρχίσουν να βλέπουν βελτίωση ενώ στους τραυλίζοντες με την αρνητική τροφοδότηση τους έλεγε ότι έτσι θα είναι μια ζωή.

Το πρόβλημα δημιουργήθηκε στα υγιή παιδιά στα οποία ήθελαν να προκαλέσουν τραυλισμό. Σ’ αυτά έλεγε ότι η ίδια και το προσωπικό είχαν διαγνώσει τραυλισμό σε πρόωρο στάδιο και γρήγορα θα τραύλιζαν τόσο έντονα όσο ο… (επέλεγε ένα όνομα από κάποιο παιδί που τραύλιζε πολύ). Τους ζητούσε να μη μιλάνε αν δεν ήταν απολύτως βέβαια ότι θα μιλήσουν καθαρά και να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη της θέλησης για να σταματήσουν, αν μπορούσαν, τον τραυλισμό.

Όλα τα παιδιά ανταποκρίθηκαν άμεσα, το καθένα παρουσιάζοντας κάποιο διαφορετικό πρόβλημα. Όλα παρουσίασαν μειωμένη αυτοπεποίθηση, φόβο προτού μιλήσουν και μείωση της γενικότερης ομιλίας ενώ πολλά έγιναν απόμακρα και χωρίς φίλους. Παρόλο που κανένα δεν έγινε τραυλό, όλα διατήρησαν αυτά τα ψυχολογικά προβλήματα σ’ όλη τους τη ζωή. Η ίδια η ερευνητής τρόμαξε από τα άμεσα αρνητικά αποτελέσματα και με το πέρας του πειράματος επισκέφτηκε 3 φορές τα παιδιά προσπαθώντας να τα εξηγήσει ότι τους είχε πει ψέματα ως μέρος του πειράματος κι ότι δεν είχαν κανένα πρόβλημα με το λόγο τους. Η θεραπευτική διαδικασία αποδείχτηκε μάταιη καθώς ο εξάμηνος εξευτελισμός τους άφησε μόνιμες ουλές στη ψυχή τους.

Ο ίδιος ο Johnson δε θεωρούσε τόσο απαίσιο το πείραμα του και το εκτύπωσε για τη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου όπου και χρησιμοποιήθηκε συλλήβδην από φοιτητές και άλλους καθηγητές. Ωστόσο, μετά από προτάσεις συναδέλφων ότι περαιτέρω δημοσίευση θα έβλαπτε το προφίλ του δεν το δημοσίευσε σε κάποιο περιοδικό. Ένας ρεπόρτερ το ανακάλυψε από έρευνα στη βιβλιοθήκη και ανακίνησε το θέμα ωθώντας τα θύματα του πειράματος να διεκδικήσουν και να κερδίσουν αποζημίωση για ανεπανόρθωτη βλάβη στην ψυχική τους υγεία.

Το πείραμα απέδειξε ότι αν και δεν μπορείς να προκαλέσεις τραυλισμό μπορείς άνετα να στιγματίσεις ισοβίως την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού.

 

Το πασιγνωστο πειραμα με τον μικρο Albert για τα φοβικα ερεθισματα

 

Ν.4 Ο μικρός Albert

 

Η επιστήμη βασίζεται στη γνώση και αυτή αποκτάται από την απάντηση στις διάφορες ερωτήσεις. Έτσι, ο καλός επιστήμονας οφείλει να είναι περίεργος. Σύμφωνα με το θρύλο, ένα μήλο έπεσε στο κεφάλι του Νεύτωνα προκαλώντας του την ερώτηση γιατί τα πράγματα πάνε κάτω κι όχι πάνω κι ανακαλύπτοντας στη συνέχεια τη βαρύτητα ενώ ο Γαλιλαίος αναρωτήθηκε γιατί όταν ένα πλοίο χανόταν στον ορίζοντα έβλεπε τελευταίο το υψηλότερο κατάρτι να χάνεται από τα μάτια του κι όχι η πρύμνη του πλοίου, οδηγούμενος στο συμπέρασμα ότι η γη είναι κυκλική. Αντίστοιχα, ο John B. Watson σκεπτόμενος για τη φύση του φόβου, αν είναι δηλαδή έμφυτος ή διδάσκεται από τους γονείς στα παιδιά, αναρωτήθηκε αν μπορούσε να τον προκαλέσει σε ένα παιδί. Σκέφτηκε ότι μπορούσε να πάρει ένα αντικείμενο που δεν προκαλούσε καθόλου φόβο στα παιδιά, π.χ. ένα υπέροχο λευκό ποντικάκι, και να το μετατρέψει σε αντικείμενο τρόμου.

Και το 1920 το έκανε.

Πήρε ένα μωρό 9 μηνών από ένα ορφανοτροφείο και το άφησε να παίζει με διάφορα αντικείμενα, όπως ένα κουνέλι, ένα σκυλί, ένα ποντίκι, μάσκες με ή χωρίς γενειάδα, κ.α. Σε κανένα το παιδί δεν έδειξε φόβο. Έπειτα διάλεξαν ένα ποντίκι για να το μετατρέψουν σε φοβικό ερέθισμα. Ο τρόπος ήταν απλός. Έβαλαν το μωρό σε ένα στρώμα και μπροστά του το ποντικάκι. Μόλις το μωρό έκανε μια κίνηση να το πιάσει για να παίξει χτυπούσαν ακριβώς πίσω του ένα μεταλλικό σωλήνα με ένα σφυρί προκαλώντας εκκωφαντικό θόρυβο. Το μωρό φυσικά έκλαιγε με τον ήχο και δε χρειάστηκε πολύ για να τον συνδέσει με το ποντίκι και να νιώθει φόβο στην παρουσία του ζώου που μέχρι πριν λίγο του προκαλούσε χαρά καθώς το έβλεπε σαν παιχνίδι.

 

 

 

Όπως ξέρουν καλά όλοι οι ψυχολόγοι, όταν ένα ουδέτερο ερέθισμα γίνεται φοβικό τότε γίνονται φοβικά κι όλα όσα του μοιάζουν, έστω και λίγο. Έτσι κι ο μικρός Albert φοβόταν κάθε τι που ήταν ή άσπρο ή χνουδωτό ή και τα 2 φυσικά. Φοβόταν ένα χνουδωτό σκυλάκι, ένα παλτό κι ακόμα και τον ίδιο τον ερευνητή όταν φορούσε μια μάσκα του Αη-Βασίλη με λευκή γενειάδα. 17 μέρες μετά και το μωρό ακόμα φοβόταν. Προτού προλάβουν οι ερευνητές να του αφαιρέσουν το φόβο –υπήρχε η δυνατότητα απόσβεσης του φόβου- η μητέρα του έμαθε για το πείραμα και πήρε το παιδί κι έφυγε, αφήνοντας το να φοβάται εφ’ όρου ζωής τις γενειάδες.

 

 

Τα ακραια πειραματα της Ψυχολογιας για την αλλαγη σεξουαλικου προσανατολισμου.Αποτυχημενα απαντα.

 

Ν.3 Αλλαγή φύλου – σεξουαλικού προσανατολισμού

Στο Νο3 δε θα έχουμε ένα πείραμα αλλά δύο, αμφότερα με φόντο την ίδια θεματική. Εν προκειμένω, την σεξουαλική προτίμηση: Είναι έμφυτη; Είναι περιβαλλοντική; Μπορεί να αλλάξει;

Τη δεκαετία του ’60 κυριαρχούσε στο χώρο της ψυχολογίας ο Συμπεριφορισμός, μια σχολή που πρέσβευε ότι μπορεί να συνδεθεί ένα ερέθισμα με μια αντίδραση και να πετύχουμε έτσι επιθυμητή συμπεριφορά από το υποκείμενο. Δηλαδή, αν θέλαμε να κάνουμε κάποιο παιδί να φάει ένα φαγητό, τότε μπορούσαμε να το κάνουμε εύγεστο (αυτό άλλωστε δεν προσπαθούν οι νοικοκυρές σ’ όλο τον κόσμο;). Αν πάλι θέλουμε να διώξουμε μια συμπεριφορά τότε πρέπει να τη συνδέσουμε με αρνητική συνέπεια, γι αυτό και μια πολύ γνωστή μέθοδος για να σταματήσουμε κάποιο παιδί να τρώει τα νύχια του είναι να απλώσουμε πάνω τους ένα φάρμακο που αφήνει πολύ πικρή γεύση.

Βασισμένοι σ’ αυτή τη λογική, έκαναν μια σειρά πειραμάτων το 1966 με στόχο την αλλαγή της ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς τα οποία είχαν πολύ θετικά αποτελέσματα, με αλλαγή πάνω από το 50%! Αν και αργότερα αποδείχτηκε ότι τα αποτελέσματα ήταν ψευδή, αυτό δεν εμπόδισε τις αρχές της Νοτίου Αφρικής να διεξάγουν μια σειρά πειραμάτων με στόχο να διώξουν την ομοφυλοφιλία από το στρατό.

Τα πειράματα χρησιμοποιούσαν διάφορες τεχνικές, μια απ’ όλες έχει ως εξής: Τα υποκείμενα είχαν ηλεκτρόδια τοποθετημένα στα γεννητικά τους όργανα και έπρεπε να παρακολουθήσουν ομοφυλόφιλο πορνό. Κατά τη διαδικασία τους δίνονταν εμετικά φάρμακα και ηλεκτροσόκ αν ένιωθαν ερεθισμό από την εικόνα. Σταδιακά, κι ενώ το άτομο εξαντλούνταν από τον εμετό και τα ηλεκτροσόκ, το ομοφυλόφιλο πορνό αντικαθίστατο από «φυσιολογικό» στο οποίο τα άτομα δε δεχόταν ούτε ηλεκτροσόκ ούτε εμετικά, με τελικό στόχο να συνδέσουν την ομοφυλοφιλία με αρνητικό αποτέλεσμα και την ετεροφυλία με θετικό και να αλλάξουν προτιμήσεις. Έσχατη λύση αν τα παραπάνω δεν πετύχαιναν, που δεν πετύχαιναν, ήταν η εγχείρηση αλλαγής φύλλου. Αν και ο ακριβής αριθμός δεν είναι γνωστός, γίνεται εκτίμηση για 900 άτομα που υπέστησαν αυτά τα βασανιστήρια.

Βέβαια, υπάρχουν και χειρότερα.

Τον Αύγουστο του 1965 στον Καναδά γεννήθηκαν τα δίδυμα Bruce και Brian Reimer. Σε ηλικία 6 μηνών παρατηρήθηκε ότι είχαν πρόβλημα ούρησης και διαπιστώθηκε ότι έπασχαν από φίμωση και προτάθηκε να γίνει περιτομή. Ξεκίνησαν πρώτα στον Bruce χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του καυτηριασμού η οποία απέτυχε παταγωδώς. Όχι μόνο δε βοήθησε στη φίμωση αλλά αντίθετα έκαψε το πέος του μικρού, μόλις 8 μηνών, αγοριού πέρα από κάθε δυνατότητα χειρουργικής επιδιόρθωσης.

Οι γονείς, ανήσυχοι για το σεξουαλικό, κι όχι μόνο, μέλλον του παιδιού, άκουσαν σε μια τηλεοπτική εκπομπή τον John Money, γνωστό ψυχολόγο τη δεκαετία του ’60, που πίστευε ακράδαντα ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός κάποιου δεν βρίσκεται στη φύση αλλά στον τρόπο που ανατρέφεται και μπορεί ο προσανατολισμός αυτός να αλλάξει με κατάλληλες συμπεριφορικές παρεμβάσεις. Αυτός έπεισε τους γονείς ότι ήταν προς το συμφέρον του παιδιού να ανατραφεί ως κορίτσι. Έγινε χειρουργική αφαίρεση των όρχεων, μια σκισμή για να δοθεί διέξοδο στην ουρήθρα (αργότερα θα γινόταν και χειρουργική επέμβαση για τη δημιουργία κόλπου), του δόθηκαν οιστρογόνα για να υπάρξει ανάπτυξη στήθους, ονομάστηκε Μπρέντα, αγοράστηκαν γυναικεία ρούχα και ζητήθηκε από τους γονείς να το μεγαλώνουν σα να ήταν κανονικό κορίτσι. Ο γιατρός ένιωθε ότι είχε πετύχει την τέλεια πειραματική περίπτωση καθώς η παρουσία του δίδυμου αδερφού ως ομάδα ελέγχου του παρείχε το καλύτερο δυνατό περιβάλλον για να επιβεβαιώσει την πεποίθηση του ότι η ανατροφή υπερτερεί της φύσης.

 

 

Για αρκετά χρόνια, ο ψυχολόγος παρακολουθούσε τους γονείς και την πρόοδο του αγοριού/κοριτσιού μέσα από ετήσιες συναντήσεις στις οποίες οι γονείς έλεγαν ψέματα ότι όλα βαίνουν καλώς με την αλλαγή. Μα κι αυτός έκανε τα στραβά μάτια στην αρνητική συμπεριφορά του παιδιού για να παρουσιάζει το πείραμα του σαν πετυχημένο και μια τρανή απόδειξη των ισχυρισμών του. Στην ηλικία των 13 και μετά από την επιμονή του να προχωρήσουν στη δημιουργία κόλπου αλλά και την απόλυτη άρνηση του παιδιού να τον ξανά-επισκεφτεί (είχε απειλήσει ότι θα αυτοκτονούσε) σταμάτησαν τις επισκέψεις.

Το αγόρι/κορίτσι ποτέ δεν δέχτηκε το ρόλο του ως κορίτσι και αντιμετώπιζε σοβαρά ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα με το φύλο του. 15 χρονών οι γονείς του τού είπαν την αλήθεια για την εγχείρηση και το αληθινό του φύλο και το παιδί αποφάσισε να ξαναγίνει αγόρι, όπως το είχε σχεδιάσει η φύση. Ονόμασε τον εαυτό του Δαυίδ, ξεκίνησε τη χορήγηση τεστοστερόνης, αφαίρεσε χειρουργικά τους μαστούς και έκανε διπλή επέμβαση δημιουργίας πέους. Το 1997 παντρεύτηκε και έγινε πατριός 3 παιδιών.

Όμως η κατάθλιψη που ένιωθε ήταν πολύ μεγάλη και το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί από την κατεστραμμένη παιδική ηλικία και εφηβεία τεράστιο. Το 2000, ο David και ο αδερφός του κατηγόρησαν το γιατρό ότι τους είχε τραβήξει γυμνές φωτογραφίες και τους είχε αναγκάσει να παίξουν σεξουαλικά «παιχνίδια» στην ηλικία των 7 ετών. Το 2002 ο αδερφός του πέθανε από υπερβολική δόση αντικαταθλιπτικών (έπασχε από σχιζοφρένεια) ενώ το 2004, κι αφού η γυναίκα του τού ζήτησε να χωρίσουν, ο David αυτοκτόνησε.

Όσο για τον ίδιο το γιατρό, ποτέ δε μετάνιωσε για τις πράξεις του, ούτε θεώρησε ότι έβλαψε το παιδί’ αντίθετα, κατηγόρησε τους γονείς επειδή του έλεγαν ψέματα ότι η αλλαγή φύλου είχε επιτυχία (αν και μπορούσε ο ίδιος να καταλάβει ότι τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά αφού συναντούσε προσωπικά τον David). Είχε ιδιάζουσες απόψεις, με πιο χαρακτηριστική τη διάκριση ανάμεσα σε σαδιστική παιδεραστία και στοργική παιδεραστία. Ενώ καταδίκαζε την 1η, ήταν υπέρμαχος της 2ης. Έλεγε συγκεκριμένα:

Αν έβλεπα ένα αγόρι δέκα ή έντεκα ετών που πραγματικά ελκύονταν ερωτικά από ένα άντρα 20 ή 30 ετών και αυτό το συναίσθημα είναι αμοιβαίο… τότε δε θα το αποκαλούσα παθολογικό σε καμία περίπτωση

Ούτε οι δηλώσεις του ούτε η κατάληξη του πειράματος με τον David Reimer επηρέασαν τη φήμη του και μέχρι το θάνατο του το 2006 ήταν καθηγητής στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins ενώ το 2002 έλαβε το Μετάλλιο Magnus Hirschfeld από το τη «Γερμανική Κοινωνία για Κοινωνικό-Επιστημονική Έρευνα στη Σεξουαλικότητα».

Συγχαρητήρια.

 

Για εμενα το Milgram experiment of obedience αποτελει ισως το κορυφαιο πειραμα της Ψυχολογιας ολων των εποχων....Εδω ο Γιαννης το δινει μαζι με το γνωστο πειραμα του κονφορμισμου το λεγομενο Asch experiment

 

Ν.2 Υπακοή – μία υποτιμημένη «αρετή»

 

 

Λίγο πριν την κορυφή θα δούμε ένα ζεύγος πειραμάτων που θα μας κάνει να αναρωτηθούμε για την ανεξαρτησία της ανθρώπινης θέλησης και γενικότερα την ελευθερία του ανθρώπου. Πρόκειται για τα διάσημα πειράματα των Stanley Milgram και Solomon Asch.

Η έρευνα του Stanley Milgram σχεδιάστηκε για να ανακαλύψει πόσο μακριά μπορούσαν να φτάσουν οι άνθρωποι αν ένας «ανώτερος» τους τούς έδινε εντολή να κάνουν κάτι κόντρα στις επιθυμίες τους, ακόμα κι αν ήταν απάνθρωπο, όπως το να προκαλούν πόνο σε κάποιον επειδή έδινε λάθος απαντήσεις. Επηρεασμένος από τις γερμανικές θηριωδίες κι ειδικότερα το Ολοκαύτωμα, την προσπάθεια δηλαδή εξάλειψης ενός ολόκληρου λαού, ήθελε να ανακαλύψει αν όλοι οι συμμετέχοντες στρατιώτες διακατέχονταν από το ίδιο μένος ενάντια στους εβραίους ή ήταν απλώς γρανάζια μιας μηχανής τόσο καλά οργανωμένης που οι προσωπικές επιθυμίες είναι αδιάφορες για την τελική έκβαση του στόχου. Το πείραμα επαναλήφθηκε πολλές φορές και σε πολλά μέρη του κόσμου με την ίδια επιτυχία αν και άλλαζε, ανά περιοχή, ο βαθμός υπακοής.

Σχεδιάστηκε ως εξής: Τα υποκείμενα συμμετείχαν –έτσι νόμιζαν- σε μια έρευνα σχετικά με τη μνήμη όπου θα πληρωνόντουσαν 4$ για μία ώρα συμμετοχής χωρίς περαιτέρω απαιτήσεις. Όταν πήγαν στο εργαστήριο συναντήθηκαν με τον ερευνητή κι ένα ακόμα εθελοντή όπου τους δόθηκαν τυχαία κάρτες οι οποίες θα όριζαν ποιος θα υποδυόταν το ρόλο του δασκάλου και ποιος του μαθητή (στην πραγματικότητα και 2 κάρτες έγραφαν «δάσκαλος» κι έτσι το άτομο αναγκαστικά έπαιρνε πάντα το ρόλο του δασκάλου). Έπειτα χωριζόντουσαν και ο «δάσκαλος» καθόταν σε αίθουσα με ένα πίνακα χειρισμού μιας μηχανής ηλεκτροσόκ μπροστά του και ο «μαθητής» σε άλλη αίθουσα, χωρίς να μπορεί να τον δει ο δάσκαλος και συνδεόταν με καλώδια που παρείχαν ηλεκτροσόκ. Η διαδικασία ήταν απλή: Δινόταν στο δάσκαλο μια λίστα με ζεύγη λέξεων τις οποίες έπρεπε να διδάξει στο μαθητή. Έπειτα, διάβαζε μόνο μία από τη λέξη και 4 δυνατές απαντήσεις. Αν ο μαθητής διάλεγε τη σωστή απάντηση –πατούσε ένα κουμπί για να υποδείξει την απάντηση- προχωρούσαν στην επόμενη λέξη. Αν έκανε λάθος, του χορηγούνταν ηλεκτροσόκ το οποίο αυξάνονταν ανά 15volt κάθε φορά. Για να είναι σίγουροι ότι ο δάσκαλος γνωρίζει τι σημαίνει ηλεκτροσόκ, δεχόταν ένα ο ίδιος στην αρχή της συνεδρίας. Επιπλέον, ενημερωνόταν ότι ο μαθητής έχει πρόβλημα με την καρδιά του.

Η διαδικασία μάθησης ξεκίνησε και κάθε φορά που ο μαθητής έκανε λάθος έπρεπε να του χορηγεί ηλεκτροσόκ, το οποίο και έκανε. Στην πραγματικότητα φυσικά ο μαθητής δε δεχόταν ηλεκτροσόκ αλλά αντίθετα το μηχάνημα ήταν συνδεδεμένο με ένα κασετόφωνο το οποίο έπαιζε ήχους ουρλιαχτών πόνου και κραυγές αγωνίας για να σταματήσουν τα ηλεκτροσόκ. Επιπλέον, όσο αυξάνονταν σε ένταση ο μαθητής χτυπούσε τον τοίχο εκλιπαρώντας να σταματήσουν τα σοκ μέχρι που σταματούσαν εντελώς και οι κραυγές και τα χτυπήματα.

Αν ο δάσκαλος ζητούσε να σταματήσει τα ηλεκτροσόκ, ο ερευνητής τον πίεζε με 4 διαδοχικές προτάσεις:

1.Παρακαλώ συνέχισε

2.Το πείραμα απαιτεί να συνεχίσεις

3.Είναι απολύτως απαραίτητο να συνεχίσεις

4.Δεν έχεις άλλη επιλογή, πρέπει να συνεχίσεις

Αν ο δάσκαλος επέμεινε να σταματήσει και μετά τις 4 παραινέσεις, τότε πράγματι σταματούσαν. Αλλιώς, συνέχιζαν μέχρι την παροχή 450 volt οπότε και τερματίζονταν το πείραμα.

Όταν ο Milgram σχεδίαζε το πείραμα, ρώτησε τους φοιτητές του τι ποσοστό ανθρώπων θα έφτανε στα 450 volt. Του απάντησαν 1-3% μάξιμουμ. Ο Milgram ρώτησε τους συναδέλφους του και έδωσαν ένα αντίστοιχο νούμερο. Το πείραμα όμως έδειξε ότι 65% (!!!) έφτασε μέχρι το τέρμα. Φυσικά πολλοί σταματούσαν ακούγοντας τα χτυπήματα στον τοίχο ή βλέποντας τα βολτ να αυξάνονται αλλά οι παραινέσεις του ερευνητή να συνεχίσουν ή η επιβεβαίωση ότι δε φέρουν καμία ευθύνη για ότι συμβεί αρκούσαν για να συνεχίσουν. Και κανένας απ’ όσους τελικά σταμάτησαν πριν φτάσουν τα 450 volt δεν έφυγαν χωρίς την άδεια του ερευνητή για να ελέγξουν την υγεία του υποκειμένου. Και να σημειωθεί ότι ενώ όλοι κάποια στιγμή αμφέβαλλαν για τη μεθοδολογία της διδακτικής μεθόδου –θυμίζω ότι δεν ήξεραν ότι συμμετείχαν σε πείραμα υπακοής- κανένας δε σταμάτησε πριν τα 300 volt.

 

 

Όπως είπαμε το πείραμα επαναλήφθηκε σε πολλές χώρες και σε κάποιες τα αποτελέσματα κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα (δυτικές κοινωνίες) σε άλλες η υπακοή ήταν αυξημένη (σε χώρες της νοτιανατολικής Ασίας και τις μουσουλμανικές) ενώ σε άλλες μειωμένη (λατινική Αμερική και Βαλκάνια). Σε κάθε περίπτωση, πολύ υψηλότερα απ’ όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε όσοι θεωρούμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα ελεύθερο, ανεξάρτητο ον που παίρνει αποφάσεις με βάση τα δικά του πιστεύω.

Σε μια ακραία παραλλαγή του πειράματος, επειδή οι ερευνητές πίστευαν ότι στο αρχικό πείραμα ίσως τα άτομα να έφτασαν στα άκρα επειδή αντιλήφθηκαν ότι οι κραυγές ήταν ηχογραφημένες, το επανέλαβαν με αληθινό θύμα αυτή τη φορά ένα σκυλάκι. Από τα 26 άτομα που συμμετείχαν, τα 20 έφτασαν μέχρι το τέλος, να χορηγήσουν δηλαδή 450 volt! Οι 6 που αντιστάθηκαν ήταν άντρες ενώ υποτάχθηκαν όλες οι γυναίκες, ακόμα κι αυτές που στη διάρκεια της διαδικασίας έκλαιγαν από συμπόνια ή/και ενοχές.

O ίδιος ο Milgram προσπαθώντας να εξηγήσει τους λόγους που οι άνθρωποι φέρονται κατ’ αυτό τον τρόπο, παρουσίασε αυτές τις 2 θεωρίες:

Α) Τη θεωρία του μέσου, όπου «η ουσία της υπακοής συνίσταται στο γεγονός ότι το άτομο βλέπει τον εαυτό του ως το μέσο για να εκπληρωθούν οι επιθυμίες άλλου και δεν είναι πλέον το ίδιο υπεύθυνο. Μόλις συμβεί αυτή η αλλαγή ευθύνης, η υπακοή έπεται»

Β) Τη θεωρία του κομφορμισμού όπου το άτομο μη έχοντας τις γνώσεις ή την ικανότητα να λάβει αποφάσεις, ειδικά σε περιπτώσεις κρίσης, αφήνει τις αποφάσεις στον ειδικό ή στην ομάδα ή στον ανώτερο στην ιεραρχία.

Τη 2η θεωρία τη μελέτησε ο Solomon Asch στο δικό του πείραμα το οποίο και θα δούμε ευθύς αμέσως.

Και αυτό το πείραμα, που υποτίθεται ότι μετρούσε αντιληπτική ικανότητα, ήταν απλό στη σύλληψη και εκτέλεση του: Ένα άτομο έμπαινε σ’ ένα δωμάτιο με άλλα 7 και τους ζητούσαν να διακρίνουν μεγέθη σχημάτων. Έβλεπε στην εικόνα μια γραμμή 7 πόντων η οποία συγκρίνεται με άλλες 3, η πρώτη μήκους 5 εκ. η 2η 7 και η 3η 10. Φανταστείτε ότι είστε στη θέση του. «Εύκολο» σκέφτεστε κι όταν έρθει η σειρά σας αναφέρετε ότι η όμοια γραμμή είναι η 2η, όπως άλλωστε έχουν πει και οι υπόλοιποι πριν από σας. Το ίδιο συμβαίνει και στην επόμενη ομάδα γραμμών. Κάτι παράξενο συμβαίνει όμως την 3η φορά: Ενώ είναι φανερό ότι στο συγκεκριμένο σετ η όμοια γραμμή είναι η 3η, το 1ο άτομο αναφέρει τη 1η! «Θα έκανε κάποιο λάθος» σκέφτεστε και δε δίνετε μεγάλη βαρύτητα μέχρι που το ίδιο λάθος κάνει και το 2ο άτομο! Το ίδιο και όλα τα άλλα άτομα μέχρι που φτάνει η σειρά σας. Αρχίζετε να αναρωτιέστε για την κρίση σας, δε γίνετε όλα τα άτομα να κάνουν τόσο φανερά λάθος, ίσως να μην βλέπετε πολύ καλά, άλλωστε 2 εκατοστά είναι εύκολο να τα μπερδέψει κάποιος. Τι λέτε λοιπόν; Την αρχική εκτίμησή σας ή υποκύπτετε στην σιωπηρή πίεση της ομάδας να συμφωνήσετε μαζί της και να μην είστε εσείς ο παράξενος της ιστορίας;

Για σκεφτείτε το λίγο’ στις προηγούμενες ερωτήσεις κανένας δεν είχε πρόβλημα να βρει τη σωστή απάντηση και τώρα όλοι τους έχουν διαλέξει την επιλογή που εσείς θεωρείτε λάθος. Τι θα απαντούσατε λοιπόν;

Όπως ίσως έχετε ήδη αντιληφθεί, τα υπόλοιπα 6 άτομα της ομάδας είναι φυσικά μέρος του πειράματος, δασκαλεμένα να σας φέρουν σ’ αυτή την άβολη θέση να αμφιβάλετε για την κρίση σας. Ο ερευνητής που διεξήγαγε το πείραμα δεν περίμενε ότι η ασυνείδητη ανάγκη για αποδοχή θα ήταν αρκετά ισχυρή για να μας κλονίσει την άποψη ακόμα και σε προφανείς καταστάσεις. Ξαφνιάστηκε όταν αποδείχτηκε λάθος. Μόλις 1 στα 4 άτομα αρνήθηκαν σταθερά να υποκύψουν. Το 75% των ατόμων υπέκυψε τουλάχιστον 1 φορά ενώ υπήρχε κι ένα 5% που υπέκυπτε κάθε φορά.

 

 

 

Να σημειωθεί ότι ο αριθμός της ομάδας που σπρώχνει το άτομο σε λάθος απόφαση δεν παίζει ρόλο αρκεί να είναι πάνω από 3 άτομα ενώ είναι σημαντικό ότι τα αποτελέσματα άλλαζαν αν υπήρχε ένας από την ομάδα που δε συμφωνεί μαζί της. Σ’ αυτή την περίπτωση της ύπαρξης διαφωνούσας μειοψηφίας, τα άτομα δε συμμορφώνονταν εύκολα ακόμα κι αν η μειοψηφία έδινε κι αυτή λάθος απάντηση! Αρκεί η ύπαρξη της για να δώσει στο άτομο διέξοδο από την πίεση της ομάδας.

Τέλος, κάνοντας σύγκριση στα 2 πειράματα βλέπουμε πώς η εξουσία ή η ομάδα πιέζει τον άνθρωπο σε πράξεις και αποφάσεις που δεν είναι δικές του αλλά γίνονται αντιληπτές πολύ διαφορετικά. Ενώ στο πείραμα του Milgram το άτομο θεωρούσε υπεύθυνο τον ερευνητή, σ’ αυτό του Asch κατηγορούσε τον εαυτό του ότι έκανε κακή εκτίμηση ή δεν πρόσεξε καλά. Είναι προφανές ότι το σφάλμα στην εκτίμηση των γραμμών ήταν «ελαφρύ» και μπορούσε το άτομο να αναλάβει την ευθύνη ενώ στην παροχή ηλεκτροσόκ πολύ βαρύ και έψαχνε κάποιον άλλο να κατηγορήσει.

Ας ξανασκεφτούμε λοιπόν την ιδέα της ελεύθερης βούλησης με ένα πιο κριτικό μάτι.

 

Στην πρωτη θεση,ποιο αλλο απο το ισως γνωστοτερο Ψυχολογικο πειραμα ολων των εποχων κ το οποιο εχουμε θιξει κ σε αυτο το νημα.Μιλαμε φυσικα για το πειραμα της φυλακης του Stanford πειραμα που ακομα και σημερα διχαζει την επιστημονικη κοινοτητα αλλα και τον γενικο πληθυσμο.Ενα πειραμα που εγραψε αδιαμφισβήτητα ιστορια...

 

Ν.1 Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες

 

Επηρεασμένος από τις πράξεις των Ναζί όπου απλοί άνθρωποι προέβησαν σε φρικαλεότητες, ο Philip Zimbardo σχεδίασε ένα πείραμα που θα έβαζε απλούς ανθρώπους σε πιο εξειδικευμένο περιβάλλον, αυτό μια φυλακής, να δει αν θα άλλαζε η ψυχολογία τους καθώς θα υποδύονταν το ρόλο του φύλακα ή του κρατουμένου ή αν θα παρέμεναν ανεπηρέαστοι αποδεικνύοντας έτσι ότι δεν είναι οι καταστάσεις που κάνουν τους ανθρώπους κτήνη αλλά υπάρχει κάτι «κακό» μέσα τους και μπορούμε εύκολα να χωρίσουμε τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς. Πολύ σύντομα αποδείχτηκε ότι η κακία δεν είναι ψυχική κατάσταση αλλά κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, περιβαλλοντική.

Το πείραμα ξεκίνησε όταν 70 άτομα ανταποκρίθηκαν σε μια αγγελία που ζητούσε εθελοντές –επί πληρωμή- για ένα πείραμα για τις συνθήκες στις φυλακές. Έγινε έλεγχος στους 70 για να αποκλειστούν όσοι είχαν ψυχολογικά προβλήματα, προβλήματα υγείας, εγκληματικό μητρώο ή έκαναν χρήση ουσιών. Κατέληξαν σε 24 υγιή, συνηθισμένα άτομα (όλα αρσενικά) τα οποία χωρίστηκαν με τυχαίο τρόπο (στρίψιμο νομίσματος) σε 2 ομάδες των 12 ατόμων: Η 1η θα παρίστανε τους φύλακες (3 άτομα ανά 8ωρη βάρδια και άλλα 3 άτομα επιφυλακή και η άλλη τους φυλακισμένους -3 άτομα σε κάθε κελί κι άλλα 3 περίμεναν αν χρειαστούν).

Το πείραμα σχεδιάστηκε προσεκτικά ώστε να είναι όσο πιο αληθοφανές γινόταν. Ένας χώρος του πανεπιστημίου διαμορφώθηκε κατάλληλα ώστε να είναι κανονική φυλακή. Είχε κελιά, χώρο για τους φύλακες κι ένα μικρό δωμάτιο απομόνωσης. Επίσης, είχαν όλα καλωδιωθεί ώστε οι ερευνητές να παρακολουθούν τις κινήσεις στο χώρο αυτό αλλά και να υπάρχει δυνατότητα ανακοινώσεων. Επιπλέον, οι «φυλακισμένοι» δεν πήγαν μόνοι τους στο χώρο αλλά ενώ βρίσκονταν σπίτι τους και περίμεναν να τους καλέσει ο ερευνητής, ήρθε η αστυνομία και προέβη σε κανονική σύλληψη, ενώ ήταν παρόντες οι γείτονες και οι συγγενείς του. Κι από τότε άρχισαν τα βάσανα.

Αρχικά μεταφέρθηκαν στις κανονικές φυλακές της πολιτείας κι έπειτα, με δεμένα τα μάτια, στη φυλακή που είχαν φτιάξει στο πανεπιστήμιο. Εκεί τους χαιρετούσε ένας φύλακας που τους ανακοίνωνε τη σοβαρότητα της ποινής και τους ενημέρωνε ότι πλέον ήταν φυλακισμένοι κι έπρεπε να απαρνηθούν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Στη συνέχεια γδύνονταν, ελέγχονταν συστηματικά και ψεκάζονταν με απολυμαντικό υγρό για να μη μεταφέρουν στη φυλακή μικρόβια ή ψείρες. Ο εξευτελισμός όμως δε σταματούσε εκεί. Υποχρεούνταν να φορούν μια στολή σαν κελεμπία με έναν αριθμό γραμμένο στο μπροστινό και στο πίσω μέρος ο οποίος αριθμός ήταν πλέον το όνομα τους και μ’ αυτό έπρεπε να παρουσιάζονται. Τους αλυσόδεναν τα πόδια γεγονός όχι μόνο επιβαρυντικό σωματικά αλλά και ψυχολογικά καθώς, εκτός όλων των άλλων, η αλυσίδα τους ξυπνούσε και τους θύμιζε διαρκώς, ακόμα και στον ύπνο, ότι είναι φυλακισμένοι. Για παπούτσια είχαν λαστιχένια σανδάλια ενώ για να μη χρειαστεί να τους ξυρίσουν το κεφάλι, έπρεπε να φοράνε γυναικείο καλσόν.

Απ’ την άλλη μεριά, οι φύλακες δεν είχαν συγκεκριμένες οδηγίες πώς να φερθούν απλά έπρεπε, εντός ορίων, να διατηρούν το νόμο και την τάξη στο χώρο ευθύνης τους. Έτσι, οι φύλακες έφτιαξαν τους δικούς τους νόμους που ακολουθούσαν πιστά. Για να είναι πιο πειστικοί στο ρόλο τους είχαν αληθινά κλομπ, σφυρίχτρα στο λαιμό και φορούσαν χακί στρατιωτικά ρούχα. Σημαντικό τα μαύρα γυαλιά καθρέπτες που απέκρυπταν από τους φυλακισμένους τα μάτια τους κι έτσι τα συναισθήματά τους.

 

 

 

Στις 2.30 τα ξημερώματα έγινε η πρώτη σοβαρή επίδειξη ισχύος εκ μέρους των φυλάκων. Χωρίς λόγο ξύπνησαν τους κρατούμενους για να κάνουν καταμέτρηση (ενώ προφανώς ήταν αδύνατο να λείπει κάποιος καθώς ο χώρος ήταν πολύ μικρός και ίσα-ίσα χωρούσαν τα κρεβάτια). Ήταν μια από τις πρώτες προσπάθειες να μπει ο καθένας στο ρόλο του καθώς οι φυλακισμένοι δεν έπαιρναν πολύ σοβαρά την κατάσταση ενώ και οι φύλακες δεν ήξεραν πώς να φερθούν. Η βαρβαρότητα των αφυπνίσεων για καταμέτρηση τους έδωσε την εξουσία που επιζητούσαν και συνεχίστηκαν με ποινές σε όσους δεν «ήταν καλά παιδιά» μέσω κάμψεων. Στη συνέχεια θα έκαναν πολύ χειρότερα πάντως.

Οι φυλακισμένοι αντέδρασαν, σαν παιδιά που εξετάζουν την αυστηρότητα των γονέων τους, και το πρωί επαναστάτησαν. Έβγαλαν τα καλσόν από τα κεφάλια τους, έσκισαν τους αριθμούς από τις φόρμες τους, οχυρώθηκαν στα κελιά τους βάζοντας τα κρεβάτια κόντρα στην πόρτα και κορόιδευαν τους φύλακες οι οποίοι ήταν εξαιρετικά θυμωμένοι κι αναστατωμένοι καθώς δεν ήξεραν τι να κάνουν. Όταν ήρθε η πρωινή βάρδια τα έβαλε μαζί τους που τους «είχε λάσκα» και εξέτασαν τις επιλογές τους. Αποφάσισαν να καλέσουν ενισχύσεις και ήρθαν τα 3 άτομα που βρίσκονταν σε επιφυλακή ενώ παρέμειναν και οι 3 της βραδινής βάρδιας. Όλοι μαζί συμφώνησαν να πολεμήσουν τη βία με τη βία. Χρησιμοποίησαν έναν πυροσβεστήρα για να απομακρύνουν τους φυλακισμένους από την πόρτα, μπήκαν στα κελιά, έγδυσαν τους κρατούμενους, έβγαλαν έξω τα κρεβάτια και έβαλαν απομόνωση τον αρχηγό της «επανάστασης».

Αποφάσισαν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να ξανασυμβεί και θα φρόντιζαν γι αυτό. Εφάρμοσαν διάφορες τεχνικές εξευτελισμού και διάσπασης των φυλακισμένων (δίνοντας και αφαιρώντας προνόμια) και διαρκώς μειώνοντας με προσβολές και άλλους τρόπους τους φυλακισμένους (τα βράδια δε τους άφηναν να πηγαίνουν τουαλέτα αλλά τους άφηναν μόνο ένα κουβά για τις ανάγκες τους τον οποίο δεν επιτρέπονταν να καθαρίσουν αφού τον χρησιμοποιούσαν με αποτέλεσμα να βρωμάει φρικτά). Η κατάσταση είχε ήδη αρχίσει να βγαίνει εκτός ελέγχου. Όσο περνούσαν οι μέρες τόσο περισσότερο βάναυσοι γινόταν οι φύλακες και απελπισμένοι οι φυλακισμένοι που ζήτησαν τη συνδρομή δικηγόρου για να τους βγάλει έξω. Είχαν τόσο μπει στο πετσί του ρόλου που δεν πίστευαν πλέον ότι ήταν απλώς ένα πείραμα και μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να φύγουν! Ακόμα και ο ίδιος ο ψυχολόγος, υπεύθυνος του πειράματος και διευθυντής των φυλακών στο πείραμα είχε τόσο πολύ απορροφηθεί από το ρόλο του που όταν κυκλοφόρησαν φήμες ότι οι φυλακισμένοι ετοιμάζουν εξέγερση πήρε τηλέφωνο το διευθυντή της αστυνομίας και ζήτησε να μεταφερθούν εκεί οι κρατούμενοι λες κι ήταν αληθινοί κρατούμενοι!!

Την 5η μέρα κι ενώ είχαν ήδη φύγει 2 κρατούμενοι λόγω σοβαρών ψυχολογικών προβλημάτων που τους δημιουργούσε η σκληρή ατμόσφαιρα της φυλακής και τα βασανιστήρια των φυλάκων ο ψυχολόγος διαπίστωσε ότι το πείραμα είχε ξεφύγει ολοκληρωτικά κι είχε πάψει να αποτελεί ένα πείραμα αλλά μια πραγματική κατάσταση. Οι φρουροί γινόταν όλο και πιο βάναυσοι, ακόμα κι αυτοί που δεν έδειχναν διάθεση να φερθούν άσχημα, και τα βασανιστήρια οδηγούσαν σε σεξουαλικούς εξευτελισμούς. Οι γονείς ζητούσαν να ελευθερωθούν τα παιδιά τους ενώ μια άλλη ψυχολόγος που καλέστηκε για να εκτιμήσει την κατάσταση εξέφρασε τον αποτροπιασμό της με αυτά που είδε. Κι έτσι, ενώ αρχικά είχε σχεδιαστεί να κρατήσει 2 εβδομάδες, κράτησε μόλις 5 νύχτες. Την 6η μέρα τερματίστηκε εντελώς, προς απογοήτευση των φυλάκων που ήθελαν να συνεχιστεί!

Τα συμπεράσματα δικά σας.

Υ.Γ. Υπάρχουν άφθονες πληροφορίες για το πείραμα στο διαδίκτυο αλλά προσωπικά προτείνω την παρούσα ιστοσελίδα: http://www.prisonexp.org/psychology/1 .

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Ο Βρετανικος Ψυχολογικος Συλλογος μου εστειλε σημερα ενα ενδιαφερον αρθρο για τις χειραψιες και για το τι λενε εκεινες για την προσωπικοτητα μας.Μαλιστα ειναι η πρωτη ερευνα που συνδεει την χειραψια με εναν απο τους 5 μεγαλους φακτορς της προσωπικοτητας μας (το γνωστο Big Five) κ συγκεκριμενα με το Conscientiousness η αλλιως την Ευσυνειδησια η οποια εχει αποδειχτει οτι συνδεεται με την επιτυχια στον επαγγελματικο τομεα.

 

What does your handshake say about you?

 

 

We all have our prejudices when reading personality into other people's handshake style - especially at the knuckle-crunching and limp extremes. In a new study, rather than correlating different handshake styles with the assumptions they provoke, Frank Bernieri and Kristen Petty have tested what accurate personality information, if any, is conveyed by handshakes.

 

The researchers screened the personality of 300 students and selected ten with contrasting personality profiles (five men and five women). These ten folk became the targets who would introduce themselves and either shake hands, or not, with over a hundred student participants (male targets introduced themselves to male participants and female targets met female participants). The participants' task after these five-second introductions was to compare the targets and list them in rank order for each of the Big Five personality traits of extraversion, neuroticism, openness, conscientiousness and agreeableness. The key question was whether participants who shook hands with the targets would be more accurate for any of the personality traits than the participants who didn't get to shake hands with the targets.

 

The format of the introductions was always the same and designed to imitate a job interview situation. Five targets, either all men or all women, walked one at a time into a room in which a participant was seated at a desk, they said their name to the participant (they used a stage name), shook hands or not (for half the participants they did so), and then they went and sat in a nearby chair until the session was over. All targets were instructed to make eye contact when they introduced themselves. The participants only began rating the targets after they'd met all five. Targets and participants had never met before.

 

Overall, the participants' assessment of the targets' personalities was generally poor except for the extraversion ratings. This is unsurprising given the cursory nature of the introductions. But here's the take-home finding. For male participants only, those who got to shake the targets' hands were substantially more accurate when rating the targets' conscientiousness, a trait that, among other things, is known to be an effective predictor of success at work. Handshaking made no difference to the accuracy of ratings for any of the other personality traits.

 

Why this one specific insight gleaned from handshaking? Bernieri and Petty's explanation is that conscientiousness is a trait that reflects how successfully a person can learn any complex behaviour, be that a musical instrument or a handshake. "The ubiquitous handshake may not be as ritualized or as precise as the Japanese tea ceremony," they said, "but it certainly requires some knowledge of the prevailing social norms and some interpersonal coordination." In other words, the researchers think that conscientious men are more adept handshakers and this was detected by the participants. For cultural reasons, the researchers think that handshakes don't play as big a role in women's lives and so the same result wasn't found for them. However, they speculated that the same conscientiousness/handshake link might be found with business women who shake hands regularly as part of their professional culture.

 

"So, are handshakes a window into one's soul?" the researchers asked. "They certainly play a part in generating a first impression, but the data reported here suggest that, with the possible exception of conscientiousness, handshakes should not be considered a necessary diagnostic tool in the evaluation of others. They may, however, predict whether someone will show up for their next appointment with you on time."

 

If all this talk is causing you concern about your own technique, here's some advice from Emily Post's Etiquette; 'The Blue book of social usage', published in 1940:

"The proper handshake is made briefly: but there should be a feeling of strength and warmth to the clasp, and as in bowing, one should at the same time look into the countenance of the person whose hand one takes."

_________________________________

 

Bernieri, F., and Petty, K. (2011). The influence of handshakes on first impression accuracy. Social Influence, 6 (2), 78-87

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Κατι διαφορετικο...

 

 

The Good Friday Experiment

he Marsh Chapel Experiment (a.k.a. "the Good Friday Experiment") was run by Walter N. Pahnke, a graduate student in theology at Harvard Divinity School, under the supervision of Timothy Leary and the Harvard Psilocybin Project. The goal was to see if in religiously predisposed subjects, psilocybin (the active principle in psilocybin mushrooms) would act as reliable entheogen. The experiment was conducted on Good Friday, 1962 at Boston University's Marsh Chapel. [1] Prior to the Good Friday service, graduate degree divinity student volunteers from the Boston area were randomly divided into two groups. In a double-blind experiment, half of the students received psilocybin, while a control group received a large dose of niacin. Niacin produces clear physiological changes and thus was used as a psychoactive placebo. In at least some cases, those who received the niacin initially believed they had received the psychoactive drug.[2] However, the feeling of face flushing (turning red, feeling hot and tingly) produced by niacin subsided over the first hour or so. Meanwhile, the effects of the psilocybin intensified over the first few hours. Almost all of the members of the experimental group reported experiencing profound religious experiences, providing empirical support for the notion that psychedelic drugs can facilitate religious experiences.

 

In 2006, a more rigorously controlled version of this experiment was conducted at Johns Hopkins University by Roland R. Griffiths, Ph.D., yielding very similar results.[3]

 

 

Επίσης, Τοξοβολε, αυτον εδω τον γνωριζεις?

 

Αθανάσιος Καφκαλίδης

 

Αν οχι, ψαξτον διεξοδικα, εχει πολυ ενδιαφερον ;)

Συνδέστε για να σχολιάσετε
Κοινοποίηση σε άλλες σελίδες

Δημιουργήστε ένα λογαριασμό ή συνδεθείτε για να σχολιάσετε

Πρέπει να είστε μέλος για να αφήσετε σχόλιο

Δημιουργία λογαριασμού

Εγγραφείτε με νέο λογαριασμό στην κοινότητα μας. Είναι πανεύκολο!

Δημιουργία νέου λογαριασμού

Σύνδεση

Έχετε ήδη λογαριασμό; Συνδεθείτε εδώ.

Συνδεθείτε τώρα

  • Δημιουργία νέου...