Τεράστιες αλλαγές στο iPhone, με την Apple να υποστηρίζει το sideloading και τα εναλλακτικά app stores εξαιτίας της Ε.Ε

Πριν λίγο, η Apple ανακοίνωσε πώς σκοπεύει να αλλάξει τους κανόνες για τους προγραμματιστές που διαθέτουν την εφαρμογή ή το παιχνίδι τους στην iOS πλατφόρμα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως απάντηση στην Πράξη Ψηφιακών Αγορών (DMA) του μπλοκ που θα τεθεί σε ισχύ τον προσεχή Μάρτιο. Η μεγάλη είδηση και την οποία είναι αλήθεια ότι περιμέναμε, είναι ότι τα καταστήματα εφαρμογών τρίτων θα επιτραπούν για πρώτη φορά στο iOS, σπάζοντας τη θέση του App Store της Apple ως αποκλειστικού διανομέα εφαρμογών για κάθε iPhone. Οι αλλαγές θα έρθουν με το iOS 17.4 τον Μάρτιο.

Για να δούμε όμως πώς θα λειτουργούν οι νέες "εναλλακτικές αγορές εφαρμογών", όπως τις αποκαλεί η Apple. Όπως αναφέρει το Verge, οι χρήστες iPhone στην ΕΕ που τρέχουν το iOS 17.4, θα μπορούν να κατεβάζουν μια εφαρμογή marketplace από τον ιστότοπο του marketplace. Το marketplace αυτό πρέπει να περάσει από τη διαδικασία έγκρισης της Apple και μόλις ο χρήστης το κατεβάσει, θα πρέπει να δώσει ρητά τη συγκατάθεση να κατεβάζει εφαρμογές στη συσκευή του. Όμως μόλις το marketplace εγκριθεί και βρίσκεται στη συσκευή του χρήστη, αυτός θα μπορεί να κατεβάσει ό,τι θέλει μέσα από αυτό, συμπεριλαμβανομένων και εφαρμογών που παραβιάζουν τις οδηγίες του App Store. Κάτι τέτοιο φέρνει στη μνήμη εποχές Cydia και jailbreak. Ο χρήστης μπορεί μάλιστα να ορίσει μια εφαρμογή που κατέβασε από τρίτο app store, ως προεπιλεγμένη στη συσκευή του.

Οι developers, εν τω μεταξύ, μπορούν να επιλέξουν αν θα χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες πληρωμών της Apple και τις αγορές εντός της εφαρμογής ή αν θα ενσωματώσουν ένα σύστημα τρίτου μέρους για πληρωμές χωρίς να πληρώσουν κάποια προμήθεια στην Apple. Εάν ο προγραμματιστής θέλει να παραμείνει στο υπάρχον σύστημα πληρωμών εντός εφαρμογών της Apple, υπάρχει ένα πρόσθετο τέλος επεξεργασίας 3%.

Πάντως η Apple εξακολουθεί να σχεδιάζει να παρακολουθεί στενά τη διαδικασία διανομής εφαρμογών στο iPhone με όποιο τρόπο αυτή γίνεται και να χρεώνει αντίστοιχη προμήθεια. Όλες οι εφαρμογές πρέπει να "επικυρώνονται" από την Apple και η διανομή τους περνάει μέσα από τα συστήματα της εταιρείας. Οι προγραμματιστές θα μπορούν να διανέμουν μόνο μία έκδοση της εφαρμογής τους σε διαφορετικά καταστήματα εφαρμογών και αυτή θα πρέπει να τηρεί κάποιες βασικές απαιτήσεις της πλατφόρμας, όπως να ελέγχεται για κακόβουλο λογισμικό.

Στο μέλλον, οι προγραμματιστές θα μπορούσαν να μην πληρώνουν καθόλου προμήθεια στην Apple στην ΕΕ, ανάλογα με τον τρόπο που θα επιλέξουν να διανέμουν τις εφαρμογές τους. Η Apple προβαίνει ακόμα σε αλλαγές στο πως θα χρεώνει την προμήθεια της είτε για εφαρμογές που κατεβαίνουν μέσω του App Store, είτε για εφαρμογές που διανέμονται εκτός αυτού, κάτι που έχει δημιουργήσει ήδη αντιδράσεις κυρίως από την Epic. Οι προγραμματιστές μπορούν είτε να επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν τις νέες δυνατότητες είτε να παραμείνουν στο υπάρχον μοντέλο και να συνεχίσουν να διανέμουν κανονικά τις εφαρμογές τους μέσω του App Store. 

Σύμφωνα με τους νέους όρους, οι εφαρμογές που διανέμονται μέσω του App Store και επιλέγουν να χρησιμοποιούν ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών θα καταβάλλουν προμήθεια 17% (αντί για 30%) για ψηφιακά αγαθά και υπηρεσίες. Η προμήθεια αυτή πέφτει στο 10% για οποιαδήποτε εφαρμογή πληροί επί του παρόντος τις προϋποθέσεις για το μειωμένο ποσοστό "μικρών επιχειρήσεων" της Apple. Η πρόσθετη προμήθεια 3% ισχύει στη συνέχεια για τους προγραμματιστές που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα επεξεργασίας πληρωμών της Apple.

Η εταιρεία εισάγει επίσης έναν νέο τύπο τέλους για ιδιαίτερα δημοφιλείς εφαρμογές. Το "Core Technology Fee" θα χρεώνει τους προγραμματιστές με 0,50 ευρώ ανά ετήσια εγκατάσταση εφαρμογής, ωστόσο, το τέλος αυτό ξεκινά μόνο μετά από ένα εκατομμύριο ετήσιες εγκαταστάσεις μέσα στην ΕΕ. Η Apple εκτιμά ότι πάνω από το 99% των προγραμματιστών θα "μειώσουν ή θα διατηρήσουν τις χρεώσεις που οφείλουν στην Apple" βάσει των νέων επιχειρηματικών όρων και ότι "λιγότερο από το 1%" των προγραμματιστών θα πληρώσουν το Core Technology Fee.

Εκτός από το να επιτρέπει εναλλακτικά καταστήματα εφαρμογών και συστήματα πληρωμών, η Apple ανοίγει και άλλες πτυχές του οικοσυστήματος τους iOS, πάντα εντός ΕΕ, φέρνοντας το iOS ακόμα πιο κοντά στο Android. Για πρώτη φορά θα επιτραπούν εναλλακτικά rendering engines στους browsers εκτός του Webkit και οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα επιλογής εναλλακτικών προγραμμάτων περιήγησης για εγκατάσταση όταν ανοίγουν για πρώτη φορά το Safari στο iOS 17.4. 

Το ίδιο το App Store γίνεται πιο ανοιχτό, για να επιτρέψει υπηρεσίες streaming παιχνιδιών σε παγκόσμιο επίπεδο όπως το Xbox Cloud Gaming και το GeForce Now, υπηρεσίες τις οποίες, μέχρι τώρα η Apple απαγόρευε με αστείες δικαιολογίες. Όπως ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Apple ετοιμάζεται επίσης να επιτρέψει στους προγραμματιστές στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο να προσφέρουν πληρωμές NFC στις εφαρμογές τρίτων.

Όλες οι παραπάνω αλλαγές είναι πιθανό να αξιοποιηθούν από τους προγραμματιστές που έχουν ασκήσει κριτική στον έλεγχο της Apple όσον αφορά τη διανομή εφαρμογών μέσω του iOS. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το Spotify -ένας μακροχρόνιος επικριτής της προμήθειας 30%- ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να επαναφέρει τις αγορές εντός της εφαρμογής στην εφαρμογή του iOS για να επιτρέπει στους χρήστες να αναβαθμίζουν τις συνδρομές ή να αγοράζουν audiobooks στην ΕΕ μετά την έναρξη ισχύος του DMA. Για την ώρα πάντως δεν είναι σαφές αν η εταιρεία θα είναι ικανοποιημένη να συνεχίσει να πληρώνει προμήθεια 17% εάν χρησιμοποιεί εναλλακτικό σύστημα πληρωμών. Το Spotify έχει ήδη ασκήσει κριτική στα σχέδια της Apple να χρεώνει προμήθεια 27% για χρήση εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών που θα χρησιμοποιούν προγραμματιστές στις ΗΠΑ.

Ο DMA, που ψηφίστηκε το 2022, είναι η ισχυρότερη προσπάθεια της ΕΕ να περιορίσει τις φερόμενες ως αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, τις οποίες ο κανονισμός αποκαλεί "gatekeepers". Η ΕΕ χαρακτήρισε την Apple ως gatekeeper τον περασμένο Σεπτέμβριο και ανέφερε το App Store, το Safari browser και το λειτουργικό σύστημα iOS ως "βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας" που θα πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες της DMA. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει τις σημερινές ανακοινώσεις της Apple.

Η Πράξη Ψηφιακών Υπηρεσιών (DMA) αποτελεί την ισχυρότερη προσπάθεια της ΕΕ μέχρι στιγμής να περιορίσει τις φερόμενες ως αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών

Ο κανονισμός είναι ευρύς, αλλά περιλαμβάνει υποχρεώσεις γύρω από τη δυνατότητα των χρηστών να 
εγκαταστήσουν εφαρμογές τρίτων ή καταστήματα εφαρμογών

• να απεγκαταστήσουν προεγκατεστημένες εφαρμογές 
• να αλλάξουν τις προεπιλεγμένες υπηρεσίες (πχ email client, browsers κ.α)
• να καταστήσουν τις μεγάλες υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων διαλειτουργικές με τους ανταγωνιστές
• και να απαγορεύσουν στους gatekeepers να κατατάσσουν τα δικά τους προϊόντα υψηλότερα στα καταστήματα εφαρμογών από τους ανταγωνιστές τρίτων ή να απαιτούν από τους προγραμματιστές εφαρμογών να χρησιμοποιούν το σύστημα πληρωμών εντός της εφαρμογής ενός gatekeeper.

Εκτός από τον ορισμό του iOS, του Safari και του App Store ως βασικών υπηρεσιών πλατφόρμας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε επίσης έρευνα για το κατά πόσον το iMessage θα πρέπει να συμπεριληφθεί. Κάτι τέτοιο θα περιλάμβανε την υποχρέωση να το καταστήσει διαλειτουργικό με τους ανταγωνιστές, όμως νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι η Apple μπορεί να αποφύγει τον ορισμό του, και η σημερινή ανακοίνωση της εταιρείας δεν αναφέρει κάποια επικείμενη αλλαγή στο iMessage. Υπενθυμίζουμε ότι σε ακόμη μια ανακοίνωση έκπληξη των τελευταίων μηνών, η Apple δήλωσε ότι μέσα στη χρονιά το iMessage θα υποστηρίξει το πρότυπο RCS, κάτι που ζητούσε επίμονα η Google.

Εκτός από την Apple, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε επίσης την Amazon, τη Meta και τη Microsoft, μαζί με τη μητρική ByteDance της TikTok και τη μητρική Alphabet της Google, ως gatekeepers στο πλαίσιο της DMA. Αρκετές από τις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Meta, Google και Microsoft, έχουν ανακοινώσει δημοσίως επερχόμενες αλλαγές στις υπηρεσίες τους ως αποτέλεσμα του κανονισμού. Παράλληλα με το iOS, το λειτουργικό σύστημα Android της Google έχει επίσης χαρακτηριστεί ως βασική υπηρεσία πλατφόρμας σύμφωνα με την DMA, αλλά είναι πιθανό να χρειαστεί να κάνει λιγότερες αλλαγές από το iOS, δεδομένου ότι τεχνικά ήδη επιτρέπει το sideloading και τα καταστήματα εφαρμογών τρίτων (ακόμη και αν οι πολιτικές του γύρω από αυτά έχουν αποδειχθεί αμφιλεγόμενες).

Η Apple συνέχισε να εισπράττει προμήθεια όταν αναγκάστηκε να επιτρέψει τις πληρωμές τρίτων στο παρελθόν σε πολύ πιο περιορισμένη όμως βάση. Σε απάντηση σε μια αμερικανική απόφαση που ανέφερε ότι η Apple έπρεπε να επιτρέψει συνδέσμους προς εξωτερικές πληρωμές, ο κατασκευαστής του iPhone δήλωσε ότι θα επιτρέψει στους προγραμματιστές να εμφανίζουν σχετικούς συνδέσμους, αλλά δήλωσε ότι θα συνεχίσει να χρεώνει προμήθεια 27% (σε αντίθεση με το 30%). Έχει επίσης υιοθετήσει παρόμοια προσέγγιση στη Νότια Κορέα και την Ολλανδία.

Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν οι αλλαγές της Apple, συμπεριλαμβανομένων των νέων ποσοστών προμήθειας, θα ικανοποιήσουν τους μεγαλύτερους επικριτές της, όπως το Spotify και την Epic Games, οι οποίες έχουν αγωνιστεί σκληρά κατά του λεγόμενου "φόρου της Apple". Σε κάθε περίπτωση μετά από χρόνια θεωρητικών συζητήσεων και σκληρών δικαστικών αγώνων, πρόκειται να μάθουμε αν οι χρήστες, τουλάχιστον στην ΕΕ, ενδιαφέρονται τόσο πολύ για τα εναλλακτικά καταστήματα εφαρμογών και τις μεθόδους πληρωμής ή αν θα επιλέξουν να παραμείνουν στις εσωτερικές επιλογές της Apple.

• iPhone
• apple
• iOS 17